Փաստ ինֆո

Սահմանազատումը փաստացի շարունակվելու է Տավուշի հատվածից ու սա նշանակում է, որ ունենալու ենք այն բոլոր բարդ խնդիրները, որոնք մինչ այս քննարկվել էին։ Այս հատվածում շփման գիծը ձևավորվել է դեռևս 1990-ական թվականներին ու կան ադրբեջանական դիրքեր, որոնք գտնվում են հայկական տարածքում, կան նաև հայկական դիրքեր, որ գտնվում են Ադրբեջանական ԽՍՀ տարածքում։ Այս մասին «Փաստինֆոյի» հետ զրույցում ասաց քարտեզագիր Շահեն Շահինյանն՝ անդրադառնալով Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանի սահմանազատման և սահմանային անվտանգության հարցերով հանձնաժողովների հանդիպմանը, որի ընթացքում համաձայնություն է ձեռք բերվել պետական սահմանի սահմանազատման աշխատանքները շարունակել հյուսիսային հատվածից՝ Հայաստանի, Ադրբեջանի և Վրաստանի սահմանների հատման կետից և այնուհետև հարավային ուղղությամբ՝ հյուսիսից հարավ մինչև Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության սահմանը Իրանի Իսլամական Հանրապետության հետ:

Շահինյանն ընդգծեց, որ ադրբեջանական ուժերի դիրքերը ՀՀ տարածքում են, մասնավորապես, Բարեկամավան, Կոթի, Պառավաքարի հատվածներում, որտեղ ունենք զավթված հողատարածքներ։

«Այսինքն, բազմաթիվ գյուղատնտեսական հողամասեր կան, որոնք փոխադարձ կրակի կամ վերահսկողության տակ են։ Այստեղ հետաքրքրական է, թե արդյոք սահմանազատումը դեպի հարավ ընթանալիս՝ հասնելու է Ոսկեպարին, որի հարակից հատվածում մենք ունենք խոշոր կտոր, որը մեր վերահսկողության տակ է, քանի որ միջպետական մայրուղին հատում է այդ կտորը, և դրան համաչափ կա ևս մեկ մեծ հայկական հողակտոր Բերքաբերի հատվածում, որը վերահսկվում է Ադրբեջանի կողմից, խոսքը ջրամբարից հյուսիս ընկած հատվածի մասին է։ Անցած անգամ այս կտորին անդրադարձ չեղավ ու դա թողնվեց հետագային»։

Նա նշեց, որ հաղորդագրության մեջ նշված է, որ սահմանազատումն ընթանալու է հյուսիսից հարավ, սակայն գրված չէ, որ հատվածները, որտեղ խնդիրներ ի հայտ կգան ու կլինեն անհամաձայնություններ, դրանք բաց կթողնվեն և կանցնեն առաջ։

«Պարզաբանված չէ նաև, թե արդյոք անդրադարձ լինելու է այսպես կոչված անկլավներին։ ինչպես հայտնի է, հյուսիսային հատվածում մենք ունենք 2 անկլավ, որի ոչ իրավական կարգավիճակն է ամրագրված, ոչ էլ առկա են արխիվային փաստաթղթեր, որոնցով դրանց առաջացումը կհիմնավորվեր։ Բայց շատ կարևոր է հասկանալ, այդ հատվածներին անդրադարձ լինելո՞ւ է, թե՞ ոչ։

Նա ընդգծեց, որ արխիվներում բացակայում են այդ անկլավների առաջացման հիմքերը, թե ինչ որոշումով ու սկզբունքով են դրանք առաջացել, փոխարենը կա միայն մեկ հանգամանք, որ 1945 թ-ի սկսած խորհրդային քարտեզներում դրանք հայտնվում են։ «Մինչև այժմ հայտնի չէ, դրանց ձևավորումը իրավական հիմք ունի՞, թե՞ ժամանակին ինչ -որ կամայականությունների հետևանք է»։

Շահինյանի խոսքերով՝ հանձնաժողովները գործում են պարիտետային սկզբունքով՝ հաջորդ սահմանազատվող հատվածները պետք է լինեին այն հատվածները, որոնք առավել թարմ տեղաշարժ են կրել իրենց վրա, և առավելագույնս Հայաստանին ձեռնատու կլինեին։ «Կարելի էր սկսել հարավային հատվածից՝ Սոթք- Խոզնավարից, կամ Ջերմուկից, որը, կարծում եմ, ամենախնդրահարույցներից մեկն է։ Նախորդ տարի հայկական կողմը հիմնականում հետքաշվողի դերում էր, և հիմա էլ լավ ազդակ կլիներ, եթե սահմանազատումն իրականացվեր այն հատվածում, որտեղ ադրբեջանական կողմը պետքէ հետ քաշվեր, սա լավ ազդակ կլիներ և հույս կներշնչեր Հայաստանի ամրապնդման վերաբերյալ, մինչդեռ հիմա սահմանազտումը փորձ է արվում շարունակել այն հատվածում, որտեղ 1990-ականներից հետո կրել էր նվազագույն տեղաշարժ, մինչդեռ այն պետք է շարունակվեր նոր ձևավորված հայ- ադրբեջանական սահմանում»,- արձանագրեց քարտեզագիրը։

Աղբյուր` Փաստինֆո