Փաստ ինֆո

Կիբերանվտանգության մասնագետներն անհանգստացած են՝ Հայաստանի խոցելիությունը դառնում է ավելի կենտրոնացված եւ հաքերները մեկ հարվածով կարող են հասանելիություն ձեռք բերել տեղեկատվական մեծ բազաների։

Մտահոգության պատճառը ՔՊ-ական պատգամավոր Հայկ Սարգսյանի հերթական օրենսդրական նախաձեռնությունն է, որով առաջարկվում է պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմիններում տեղադրել տեսահսկող սարքեր եւ դրանք միավորել մեկ ցանցով։

«Կենտրոնացված խոցելություն կդառնա, եթե նախօրոք չմշակվեն ստանդարտները։Կիբերանվտանգային ստանդարտները ստեղծելն, առաջին քայլն է, դրանից են կախված մյուս քայլերը», - նշված օրենսդրական նախաձեռնության մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց CyberHUB-AM թիմի համահիմնադիր Արթուր Պապյանը՝ նշելով, որ իրենց իրավաբանը ներկայումս ուսումնասիրում է նախագիծը, որից հետո առավել համալիր կներկայացնեն իրենց դիրքորոշումը։

Ինչպես արդեն հայտնել ենք, դրան նախորդող նախագիծը վերաբերում էր նաեւ մասնավոր սպեկտրում, այդ թվում սրճարաններում տեսախցիկներ պարտադիր տեղադրելու պահանջին, ինչից ՆԳՆ-ն, ի վերջո, հրաժարվեց՝ հենց ԱԺ-ում քննարկումների փուլում՝ թերեւս այդպիսով ընդունելով մասնագետների մտահոգությունների հիմնավորվածությունը։ Նոր օրինագծով՝ մասնավոր հատվածին վերաբերող պարտադրանքը հանվել է և միայն պետական համակարգում գործող տեսախցիկները ցանկանում են մեկ ցանցով միավորել։ Սակայն սա, ըստ կիբերանվտանգության փորձագետի, միայն առաջին հայացքից կարող է դրական թվալ։

«Բոլոր ձվերը մի զամբյուղում դնելու օրինակը բերեմ, եթե զամբյուղն ընկնի, ապա բոլորը կկոտրվեն։ Հիմա սերվերները տարբեր են եւ որևէ հաքեր, հարձակում գործելիս, պետք է տարբեր մարմինների սերվերների վրա մի քանի հարձակում պլանավորի, իսկ այս դեպքում ունենալու ենք կենտրոնացված համակարգ, եթե անգամ այն լինի տեղակայված ՆԳՆ-ում»,- ասաց Ա.Պապյանը՝ ավելացնելով. «Ես միշտ մատնանշում եմ 2020 թ.-ին «Փարքինք սիթի սերվիսի» տեսախցիկները թշնամու կողմից կոտրելու օրինակը»։

Նրա դիտարկմամբ՝ պետությունը պետք է ապացուցի, որ կիբերանվտանգության ոլորտում բարձրացրել է ստանդարտը։ «Սրա հետ կապված մենք տարիներ շարունակ ճշտում ենք, որ կիբերհարձակումներ են լինում և մենք չենք իմանում դրանց արդյունքը, որևէ քննություն, վերլուծություն։ Եթե նույնիսկ տեղի է ունենում նման գործընթաց, ապա չկա թափանցիկություն, մենք ուղղակի չգիտենք պետությունն ինչ-որ դասեր քաղո՞ւմ է, ինչ-որ քայլեր արվում են թե ոչ։ Մեզ ասում են, որ անվտանգությունը կպահպանվի, բայց դա կենաց է, դա չափանիշ չէ, պետք է չափանիշները կոնկրետ սահմանված լինեն»,- ասաց փորձագետը։

Նրա փոխանցմամբ՝ անձնական տվյալների պաշտպանության գործակալությունը Երևանի քաղաքապետարանին դատարան էր հրավիրել, որովհետև համարում էր, որ ավտոբուսների տեսախցիկները անձնական տվյալների պաշտպանության մասին օրենքի խախտումներով են տեղադրվել։ Հայտնի է նաեւ, որ ՏԻՄ-երում, պետական մարմիններում ոչ միշտ է , որ տեսախցիկները տեղադրվել են օրենքի տառին համապատասխան։ «Եթե մի բան արդեն իսկ խախտումով է արված, ապա խոսել դրա անվտանգության մասին, երբ հենց սկզբից բացակայում են օրինական հիմքերը, իմաստ չունի»,- նշեց Ա. Պապյանը։

Նրա փոխանցմամբ՝ ներկայումս ուսումնասիրում են, թե բիզնես ոլորտում, պետական մարմինների մոտ ինչ տվյալների արտահոսքեր կան եւ տեղեկացնում այդ մասին, որ ուղղեն, անվտանգությունը զարգացնեն։
«Կան տվյալների արտահոսքեր եւ մտահոգիչ է, թե որքանով է պետությունն ունակ անվտանգ կառավարել այն խոշոր ռեսուրսն, ինչպիսին է կենտրոնացված տեսահսկման համակարգը», - ասաց Արթուր Պապյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո