Փաստ ինֆո

Չնայած Նիկոլ Փաշինյանը չի արձագանքում 300 000 ադրբեջանցիների՝ ՀՀ կառավարությանը հղած դիմումին՝ կարծում եմ, այդտեղ պատասխանելու շատ բան կա։ Այս մասին «Փաստինֆոյի» հետ զրույցում ասաց քաղաքական մեկնաբան Արմեն Բաղդասարյանը։

Ինչպես արդեն հայտնել ենք՝ 300.000 ադրբեջանցիների դիմումի մասին հայտարարել էր Ադրբեջանի նախագահը դեկտեմբերի 18-ին, սակայն առ այս պահը որեւէ արձագանք պաշտոնական Երեւանից չի հնչել։ Նախօրեին Նիկոլ Փաշինյանը հարցազրույց էր տվել «Արմենպրես» գործակալությանը՝ արձագանքելով Ալիեւի հայտարարություններին, եւ շրջանցել էր միայն 300.000 հազար ադրբեջանցիների Հայաստանում բնակվելու հարցը։

«Օրինակ, կարող էին ասել, որ միանշանակ Հայաստանի տարածքում երբեք 300 000 ադրբեջանցի չի բնակվել, վերջին մարդահամարի տվյալներով նրանց պաշտոնական թիվը 230 000-ն էր, ընդ որում՝ նրանց մեծ մասը դեռևս խորհրդային տարիներին հեռացել է, այդ ժամանակ Խորհրդային Հայաստանը Խորհրդային Ադրբեջանին փոխհատուցել է՝ ի տարբերություն Խորհրդային Ադրբեջանի, որը այնտեղից հայ փախստականների համար փոխհատուցում չի տվել։

Նման բազմաթիվ այլ փաստարկներ կան, որոնք կարող են և պետք է ներկայացվեն, բայց մեր իշխանությունները լռում են։ Ես կարծում եմ, որ այս հարցը Խաղաղության պայմանագրում ընդգրկված կլինի ավելի ընդգրկուն ձևակերպմամբ, որ կողմերի միջև պետք է կարգավորվեն նաև մարդասիրական, հումանիտար խնդիրները, որոնց հղում անելով Ադրբեջանը կարող է հարմար պահի պահանջել փախստականների վերադարձ»,- նշել է մեկնաբանը։

Բաղդասարյանի դիտարկմամբ, եթե Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև իսկապես լիներ կայուն և տևական խաղաղություն, ապա դա բարդ հարց չէր լինի, բայց քանի որ այդ խաղաղությունը չկա և, դատելով ամեն ինչից, Ադրբեջանը չի էլ պատրաստվում տևական խաղաղություն հաստատել Հայաստանի հետ, փորձելու է փախստականների վերադարձը օգտագործել նոր պատերազմ հրահրելու նպատակով։ «Այսինքն, իրենք փորձելու են ինչ- որ մի խումբ, ինչ-որ մեխանիզմներով տեղափոխել Հայաստան, հետո, իբր, նրանց պաշտպանության համար զորք մտցնել։ Քանի դեռ չկա կայուն խաղաղություն, դա ամենավտանգավոր հարցն է, այն ական է դառնալու հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների տակ։ Այսինքն, խնդիրը այդ մարդիկ չեն, այլ այն, որ չկա խաղաղություն և այդ մարդիկ լինելու են նոր պատերազմի գործիք, ոչ թե խաղաղության ու հաշտության»։

Դիտարկմանը, թե Ալիևը նշել էր, որ խաղաղության պայմանագրի 17 կետերից միայն 2 հարցի շուրջ չկա համաձայնություն, խոսքը վերաբերում է հայ- ադրբեջանական սահմանից երրորդ երկրների ուժերի հետ քաշմանն ու միջազգային դատարաններից հայցերից հրաժարվելուն, սակայն Փաշինյանն, ըստ էության, համաձայնություն է տվել նաև այդ 2 հարցերի վերաբերյալ, արդյո՞ք սա նշանակում է, որ Խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը կարող է տեսանելի ապագայում տեղի ունենալ՝ Բաղդասարյանը պատասխանեց, որ՝ ոչ, որովհետև Ալիևը բացի այդ 2 հարցերից՝ նաև այլ բազմաթիվ այլ պահանջներ է առաջ քաշում։

«Օրինակ, խոսում է փոխհատուցման մասին և առաջին անգամ կոնկրետ թիվ է նշում, ավելի քան 150 մլրդ դոլար, չպետք է մոռանալ Սահմանադրության փոփոխության պահանջը, Մինսկի խմբի լուծարման պահանջը, պետք չէ մոռանալ ՀՀ ԶՈՒ սպառազինության անթույլատրելիության հարցը։ Այսինքն, Ալիևը խոսում է 2 չհամաձայնեցված հարցի մասին ու դրան զուգահեռ 5-6 նոր պահանջ է առաջ քաշում։ Հետևաբար, կարող ենք ասել, որ քանի որ Ադրբեջանին այս պահին խաղաղություն պետք չէ, որևէ փաստաթղթի ստորագրում՝ բացի իրենց պատկերացրածից պետք չի, նրանք նորանոր պահանջներ են առաջ քաշելու, եթե անգամ Հայաստանը կատարի նաև այդ պահանջները։ Խնդիրը այդ պահանջները չեն ու դրանց բովանդակությունը, խնդիրն այն է, որ կողմերի միջև խաղաղության հասնելու քաղաքական կամք չկա, եթե դա լիներ՝ ցանկացած տարաձայնություն հնարավոր կլիներ լուծել բանակցությունների սեղանի շուրջ», ասաց Բաղդասարյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո