Փաստ ինֆո

Սիրիայում տեղի ունեցած իրադարձություններն ազդելու են նաեւ մեր տարածաշրջանի վրա, թե ինչ մակարդակով՝ առայժմ բարդ է կանխատեսել, բայց այն, որ Թուրքիան փորձելու է ավելի կարծր դիրքորոշմամբ առաջ մղել իր ռազմավարական ծրագրերը՝ դա միանշանակ է։

Այս մասին «Փաստինֆոյի» հետ զրույցում ասաց արաբագետ Արմեն Պետրոսյանը՝ հիշեցնելով, որ Թուրքիան և Ադրբեջանը խնդիր ունեն բացել այս տարածաշրջանում միջանցք, իսկ նախկինում հատկապես Իրանը դեմ էր դրան։ «Բնականաբար, Մերձավոր Արևելքում Իրանի թուլացումը նրա դիրքերը կթուլացնի նաև Հարավային Կովկասում։ Իրանի հակազդեցությունը ավելի նվազ արդյունավետություն է ունենալու, մինչդեռ Թուրքիան ունի որոշակի փոխհամաձայնեցված ազդեցության գծեր, հիմա, բնականաբար, շատ ավելի մեծանալու է ազդեցությունը մեր տարածաշրջանում, թե ինչ մակարդակում ու ինչ դրսևորումներով՝ դա կընթանա, առայժմ բարդ է կանխատեսել։ Միանշանակ է, որ այն, ինչ տեղի է ունենում Սիրիայում, այն ինչ տեղի ունեցավ աշխարհաքաղաքական և տարածաշրջանային մրցակցության առումով՝ ուղիղ ազդեցություն է ունենալու նաև մեր տարածաշրջանի վրա՝ առավել վտանգավոր զարգացումների հիմք ստեղծելով, քան կայունության»։

Արաբագետը նաև ընդգծեց, որ Սիրիայի կոնֆլիկտի հետևանքով բավական մեծացել է Թուրքիայի և Ռուսաստանի միջև անվստահությունը։ «Կարծում եմ՝ իրավիճակն այնպիսին է, որ Թուրքիան կարողացավ օգտվել և փաստացի Սիրիայում նախկինում դադարեցված, բայց չավարտված կոնֆլիկտը ակտիվացնելով մեծացրեց իր ազդեցությունը հարևան երկրում։ Ես չեմ կիսում այն պնդումը, թե այս գործողության հետևում միայն Թուրքիան է կանգնած։ Միանշանակ, միայն Թուրքիան չէր, այլ մի քանի երկրներ՝ ԱՄՆ-ն, Եվրոպական մի շարք երկրներ, Իսրայելը, նաև Թուրքիան, բայց ամենևին էլ Թուրքիան առաջին ջութակը չէր, չնայած, որ հենց Թուրքան է ամենից շատ օգտվելու այդ իրավիճակից»։

Պետրոսյանի կանխատեսմամբ՝ Թուրքիան ու Ադրբեջանը «Զանգեզուրի միջանցքի» առումով դառնալու են ավելի անզիջում, նրանք պնդելու են, որ այդ ապաշրջափակումը լինի իրենց պատկերացրած սցենարով։ «Ես կանխատեսում եմ, որ Ադրբեջանը ավելի ապակառուցողական է դառնալու և չի շտապելու Հայաստանի հետ խաղաղության համաձայնագիր ստորագրել և, իհարկե, նաև մեծանալու է մեր տարածաշրջանում ռազմական ուժի կիրառմամբ խնդիրների լուծման հավանականությունը։ Չեմ կարող ասել, որ կարող է պատերազմ լինել, կարող է հատուկ գործողություն լինել՝ միջանցք բացելու նպատակով, բայց այն, որ փորձելու են հենց միջանցքային տրամաբանությամբ ճանապարհ ստանալ՝ միանշանակ է։ Այսինքն, չեմ կարծում, որ կգնան փոխզիջումային ճանապարհով, հատկապես որ թուլացել է Իրանի և ՌԴ-ի ազդեցությունը, ինչպես նաև հարցականի տակ է, թե ԱՄՆ-ն ինչպիսի հետաքրքրություններ ունի այս տարածաշրջանում, իսկ Հայաստանը դեռ բավարար չափով չի վերականգնել իր ներուժը, որ կարողանա անհրաժեշտ պատասխանը տալ հնարավոր ռազմական ագրեսիաներին»։

Աղբյուր` Փաստինֆո