Փաստ ինֆո

Հարկային օրենսգրքով առաջարկվող փոփոխությունները չափազանց վատն են ու հարվածելու են ողջ բնակչությանը՝ հանգեցնելով անխտիր բոլոր ապրանքների ու ծառայությունների գնաճին։

Այս մասին «Փաստինֆոյի» հետ զրույցում ասաց է Աուդիտորների Պալատի նախագահ, տնտեսագետ Նաիրի Սարգսյանը։

Նա ընդգծեց, որ դրանք մի քանի նպատակ ունեն։ «Նախ՝ պետք է նշել, որ հարկային դաշտում 2024 թ-ի պլանային եկամուտները 250-300 մլրդ դրամով չեն կատարվելու, հետևաբար անհրաժեշտ է 2025 թ-ի բյուջեն, որն ավելացվել է 2024 թ-ի պլանայինի վրա ևս 197 մլրդ դրամով, ապահովել։

Այսինքն, 2025 թ-ին մոտավորապես 450 մլրդ դրամ լրացուցիչ հավաքագրման բեռ է դրվելու, մինչդեռ Հայաստանում տնտեսական ներուժ չկա, դրա համար էլ դրույքաչափ են բարձրացնում, որպեսզի կարողանան եկամտային մասն ապահովել։ Այսինքն, զուտ ֆիսկալ տեսանկյունից՝ հարկերն ապահովելու գործիքակազմ են ստեղծում»։

Միաժամանակ Սարգսյանն արձանագրեց, որ միայն այս գործիքակազմով կառավարությունը չի կարողանալու ապահովել այդքան հարկային մուտքերը, այլ որոշակի ծառայություններ կան, օրինակ, առողջապահությունը և կրթությունը, որոնք նույնպես չեն հարկվում ԱԱՀ-ով, նախատեսվում է նույնպես սկսել հարկել։

«Մյուս կողմից էլ եկամուտների համատարած հայտարարագրման համակարգն է ներդրվում։ Մարդիկ ավելի շատ են իրենց իրավունքները պաշտպանելու համար ստիպված լինելու օգտվել հաշվապահական, փաստաբանական գրասենյակների ծառայություններից։ Այսինքն, բարձրացնելով հաշվապահական, փաստաբանական, աուդիտորական ծառայությունների հարկերը, թանկացնում են այդ ծառայությունների գները, փորձելով հարկել համատարած բոլոր քաղաքացիներին։ Միաժամանակ, զրկում են ՀՀ քաղաքացիներին մատչելի օգնություն և օժանդակություն ստանալու իրենց իրավունքներից։ Այսինքն, ծառայությունների արժեքը բարձրացնում են, որպեսզի ֆիզիկական անձը ոչ թե իրավաբանին կամ հաշվապահին այդ գումարը վճարի՝ իր իրավունքները պաշտպանելու համար, այլ տանի՝ բյուջե այդ գումարը վճարի։

Ստացվում է, որ եթե փաստաբանների ու հաշվապահների համար 5 տոկոսից հարկային բեռը դառնում է 31 տոկոս, ապա այդ կազմակերպությունները նույնքան էլ պետք է ավելացնեն ծառայությունների արժեքը, սա նշանակում է, որ նախ 18 տարեկանից բարձր բոլորը տուժելու են՝ քանի որ հայտարարատու են ու պետք է օգտվեն այդ ծառայություններից, մի կողմից նրանց համար հավելյալ ծախս է, որի դիմաց որևէ տեսակի եկամուտի ակնկալիք չեն կարող ունենալ»։

Անդրադառնալով կազմակերպությունների, ընկերությունների վրա ազդեցությանը՝ նա նշեց, որ սա բացասական ազդեցություն է ունենալու ինչպես տնտեսվարողների, այնպես էլ ՀՀ ողջ բնակչության վրա։ «Որովհետև փաստաբանական կամ հաշվապահական կազմակերպությունները իրենց գրպանից այդ հարկը չեն կարողանալու վճարել, նրանք պետք է թանկացնեն ծառայությունները, մինչդեռ այդ ծառայությունները համատարած բոլոր բիզնեսներին ու ֆիզիկական անձանց են անհրաժեշտ։ Այսինքն, սա անուղղակի կերպով ազդեցություն է ունենալու գնաճի վրա։ Ընդ որում՝ բոլոր ապրանքատեսակների գծով, որովհետև, եթե հաշվապահական և իրավաբանական ծառայությունների մատուցումը 31 տոկոսով թանկացրեցին՝ բրինձ ու մակարոնեղեն ծախող խանութներին մատուցվող ծառայությունների արժեքները նույնպես թանկանալու են, հետևապես այդ խանութներն էլ իրենց գրպանից այդ ծառայությունների արժեքը չեն վճարելու, իրենք էլ ապրանքների գներն են թանկացնելու, իսկ այդ ապրանքները նորից բնակչությունն է սպառելու։ Ստացվում է, շղթայական ռեակցիայով՝ վնասելու են կազմակերպություններին, նրանք էլ ֆիզիկական անձանց՝ սպառողներին են վնասելու»,-ասաց Սարգսյան՝ ընդգծելով, որ կառավարությունը մի կողմից ասում է՝ խրախուսում ենք ՓՄՁ զարգացումը, մյուս կողմից ամեն ինչ անում են բացառապես խոշորի շահերը սպասարկելու համար։ «Այսինքն, փոքր ու միջին բիզնեսին խեղդում են ու թույլ չեն տալիս զարգանալ»։

Աղբյուր` Փաստինֆո