Փաստ ինֆո

Ակնհայտ է, որ Հայաստանի մասնակցությունը COP 29-ին առանց գերիների վերադարձի՝ ուղղակի որևէ կերպ պատկերացնելի չէր լինի։ Այստեղ հարց է առաջանում, թե արդյո՞ք քննարկվել է գերիների վերադարձի հարց։ Այս առումով, կարծես թե, Արարատ Միրզոյանը խորհրդարանում ակնարկեց, որ նման հարց քննարկվում է։ Այս մասին «Փաստինֆոյի» հետ զրույցում ասաց քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանն՝ անդրադառնալով Ադրբեջանից հնչող հայտարարություններին, թե COP 29-ին հայկական պատվիրակության բացակայությունը կորսված հնարավորություն է Հայաստանի համար։

«Հարց է առաջանում, թե արդյո՞ք Ադրբեջանը բերել է այլ քաղաքական պայմաններ, փորձե՞լ է գերիների վերադարձը պայմանավորել ոչ միայն Երևանի մասնակցությամբ, այլ նաև թելադրել կամ Երևանից ակնկալել ավելի մեծ քաղաքական զիջումներ՝ ավելի խորքային թեմաներով։

Սա է պատճառը, որ Երևանի համար ընդունելի չի եղել նման պայմանավորվածությունը։ Ադրբեջանն էլ որևէ կերպ շահագրգռված չի եղել, որպեսզի ինքը զիջումների գնա՝ Երևանի մասնակցության դիմաց», -ասաց Բադալյանն ընդգծելով, որ պաշտոնական Երևանը դեռ վերջնականապես չի հայտարարել չմասնակցության մասին, և այստեղ հարց է առաջանում, թե, այդուհանդերձ, դեռ ինչ-որ քննարկումներ կա՞ն մինչև COP 29-ի ավարտը մասնակցություն ունենալու վերաբերյալ, որովհետև այդ միջոցառումները մինչև ամսի 22-ն են լինելու։

Նա ընդգծեց, որ թերևս Ադրբեջանը շատ ավելի մեծ քաղաքական պահանջներ է դնում գերիներին վերադարձնելու դիմաց, քան COP 29-ին մասնակցությունն է, ու սա Երևանի համար գուցե ընդունելի չէ։

Բադալյանը նաև նշեց, որ Հայաստանի մասնակցության վերաբերյալ մեծ հետաքրքրություն միջազգային գործընկերների կողմից չի էլ տեսնում։ «Առավել ևս հիմա, երբ պարզ է, որ ԱՄՆ-ի վարչակազմը հեռացող վարչակազմ է, այս թեման մեծ հետաքրքրություն չունի ԱՄն-ի համար։ Ինչ մնում է ՌԴ-ին, ապա Ռուսաստանը երբեք էլ մեծ հետաքրքրություն չի ունեցել՝ Երևանը կմասնակցի, թե՝ ոչ։ Ամեն դեպքում մենք տեսնում ենք, որ միջազգային դերակատարները Հայաստանի մասնակցության թեմայով հայտարարություններ չեն անում։ Այսինքն, ոչ ափսոսանք կա, ոչ կա հայտարարություն, թե լավ կլինի, եթե մասնակցեն։ Ամեն դեպքում՝ չեմ բացառում, որ ինչ-որ քննարկումներ կան, քանի դեռ վերջնական հրաժարման մասին Հայաստանը չի հայտարարում»։

Դիտարկմանը, թե Ադրբեջանը մեծ սպասումներ ուներ այս համաժողովի հետ կապված, որքանով են այդ սպասումներ արդարանում՝ Բադալյանը պատասխանեց, որ Ադրբեջանը ակնկալում էր շատ ավելի տպավորիչ ու ներկայացուցչական համաժողով, առավել ևս, որ նախկինները հենց այդպիսին էլ եղել են։ «Մենք տեսնում ենք, որ մի շարք առանցքային պետությունների ղեկավարներ, առաջին դեմքեր հրաժարվեցին մասկացել այս գագաթնաժողովին, իհարկե, պատճառաբանությունները տարբեր էին, բայց կարծում եմ, սա արտահայտում էր ընդհանուր հետաքրքրությունն այս միջոցառման հանդեպ, ինչն, ըստ իս՝ գլխավորապես պայմանավորված է ԱՄՆ-ի նախագահի ընտրություններով ու մոտալուտ քվեարկությանն ընդառաջ այն գնահատականներով, որ հենց այդպիսի արդյունք է լինելու։ Սա արդեն նշանակում է, որ միջազգային հարաբերությունները նոր ոճի մեջ են լինելու ու Բաքվի միջոցառումն արդեն «մինչև թրամփյան» ժամանակաշրջանի հետ ասոցացվող միջոցառում է դարձել։ Հետևաբար, Թրամփի ընտրության արդյունքներից հետո առավել ևս որոշակի հետաքրքրությունը նվազում է այդ միջոցառմանը հավաքվելու կամ հարցեր քննարկելու համար։

Կարծում եմ, Ադրբեջանն ակնկալում էր, որ այն շատ ավելի ներկայացուցչական լիներ ու Բաքուն կփորձեր իրեն հետաքրքրող հարցերում առևտուր անել այդ հարթակում, միաժամանակ կակնկալեր նաև որոշակի միջնորդավճար այլ երկրների ղեկավարների միջև բանակցություններից և այլն, բայց ըստ իս, այդ ներկայացուցչականությունը չստացվեց; Ադրբեջանը փորձում է ներկայացնել, որ շատ բարձր մակարդակի միջազգային միջացառում է, բայց ես կարծում եմ, որ պատկերն առհասարակ այդպիսին չէ»,-ասաց նա։

Աղբյուր` Փաստինֆո