Փաստ ինֆո

Հայ-ադրբեջանական սահմանից ԵՄ դիտորդների դուրս բերումը առհասարակ չի կարող լինել խաղաղության պայմանագրի մաս։ Այս մասին «Փաստինֆոյի» հետ զրույցում ասաց քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցն՝ անդրադառնալով Բաքվից խաղաղության պայմանագրի չհամաձայնեցված կետերի գաղտնազերծմանը, ըստ որի՝ կետերից մեկը վերաբերում է հայ-ադրբեջանական սահմանից ԵՄ դիտորդների դուրս բերմանը, մյուսը՝ Հայաստանի հետ իրավական վեճերի բացառմանը։

Քաղաքագետի դիտարկմամբ՝ ԵՄ դիտորդների տեղակայումը Հայաստանի տարածքում չի կարող հայ-ադրբեջանական կարգավորման կամ խաղաղության պայմանագրի կետ լինել, իսկ երկրորդ կետը կարող է լինել։ «Ես վստահ չեմ, որ միայն այդ 2 կետն է հակասությունների պատճառ, ավելին, ես վստահ եմ, որ հակասությունները վերաբերում են կոմունիկացիաների ապաշրջափակման հարցում տրամագծորեն տարբեր դիրքորոշումներին»։

Դիտարկմանը, թե այդ հարցը որոշվել էր դուրս թողնել խաղաղության պայմանագրից՝ Սուրենյանցն ասաց, որ դա ֆորմալիստական մոտեցում է։ «Դա, իհարկե, ֆորմալ առումով խաղաղության պայմանագրից հանվեց, բայց մնում է կոնֆիլկտածին հիմնական խնդիրը»։

Հարցին, թե ինչի է այս պահին Ադրբեջանը նման արտահոսք անում՝ նա պատասխանեց, որ այս պահին ևս մեկ անգամ ուզում են ցույց տալ, որ որևէ խաղաղության պայմանագիր չեն ուզում ստորագրել։

Սուրենյանցը նաև հիշեցրեց, որ բացի այս արտահոսքից՝ Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն նաև հայտարարություն է արել, որտեղ ևս 2 պատճառ է նշել, թե ինչու չի կարող խաղաղության պայմանագիր ստորագրել, խոսքը ՀՀ Սահմանադրության փոփոխության պահանջի մասին է և Հայաստանի ապառազմականացման։

«Իրականում, Ադրբեջանի ձեռքի տակ մոտ մեկ տասնյակ պահանջներ կան, ինքը պարրբերաբար այդ պահանջները շրջանառության մեջ է դնում, դրանք բոլորը գիտեն, 2-ը դուք նշեցիք, 2-ը ես նշեցի, կարող ենք ցանկը շարունակել։ Այսինքն, մոտ 10 պահանջ կա, որոնք իրենք պարբերաբար շրջանառության մեջ են դնում, որովհետև իրենց իրական նպատակը խաղաղության պայմանագրի հետաձգումն է։ Ըստ աշխարհաքաղաքական և ռեգիոնալ իրողությունների կոնյուկտուրայի՝ իրենք պահանջներից մեկն առաջ են քաշում, հետո այդ պահանջը հետ են քաշում և այլ պահանջ են առաջ բերում։ Իրենք մտադիր են վերսալյան մոդելով հակեն խաղաղության, ինչը նույնն է, ինչ սողացող կապիտուլյացիան»։

Հարցին, թե ինչի համար է Ադրբեջանի համար կարևոր ԵՄ դիտորդների դուրսբերումը՝ Սուրենյանցն ասաց, որ Ադրբեջանն հասել է նրան, որ բանակցությունները ընթանում են երկկողմ ձևաչափով, առանց միջնորդների, սա մեզ համար արդեն կործանարար է եղել և դեռ կունենա։ «Բնականաբար, ԵՄ դիտորդական առաքելության մեջ իրենք տեսնում են անուղղակի միջնորդության ռիսկ, դրա համար էլ ձգտում են միջնորդների դուրս բերել Հայաստանից։ Բայց ես այլ ինֆորմացիա ունեմ, եթե իրենք չկարողանան հասնել ՀՀ-ից քաղաքացիական դիտորդների հեռացմանը՝ ամեն ինչ անելու են, որպեսզի մանդատի երկարաձգման պրոցեսում ԵՄ քաղաքացիական դիտորդական առաքելության կազմում լինեն նաև Թուրքիայի ներկայացուցիչները»։

Աղբյուր` Փաստինֆո