Փաստ ինֆո

Դատախազության կողմից չբողոքարկված և օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտի համար ՔԿ-ն հաղորդում է ներկայացրել ՀՀ ԱՆ՝ Երևանի ընդհանուր իրավասության քրեական դատարանի դատավոր Ռազմիկ Մարիկյանի դեմ։ Դատավորը, սակայն, ընդգծում է՝ դատական ակտի նման մեկնաբանություն տալը կարող է հանգեցնել մի անթույլատրելի իրավիճակի, որ քննչական մարմինը, չսպասելով դատախազի կողմից բողոքարկմանը, ցանկացած դատական ակտի, դատարանի եզրահանգումների հետ անհամաձայնության դեպքում, կարող է վարույթ հարուցելու միջնորդություն ներկայացնել ՝ «բողոքարկելով» դատական ակտը և ճնշում գործադրելով դատավորի նկատմամբ՝ հետագայում բարենպաստ ակտ ստանալու համար։

Ինչպես արդեն տեղեկացրել ենք՝ ԲԴԽ-ում այսօր կայացել է Երևանի ընդհանուր իրավասության քրեական դատարանի դատավոր Ռազմիկ Մարիկյանին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու մասին միջնորդության քննությունը։ ՀՀ արդարադատության նախարարությունը Մարիկյանի նկատմամբ կարգապահական վարույթը հարուցել է՝ ՔԿ նախագահի հաղորդման հիման վրա՝ կապված քրեական վարույթներից մեկով մեղադրյալի նկատմամբ կալանք չկիրառելու համար։ Ըստ ԱՆ-ի՝ անձի նկատմամբ այլընտրանքային խափանման միջոցն ի զորու չէր զսպելու անձի պատշաճ վարքագիծը, ինչպես նաև՝ խափանման միջոցի տեսակն ընտրելու վերաբերյալ դատարանի հետևությունները չեն հիմնավորվում գործի նյութերով և համոզիչ չեն։ Մասնավորապես, սույն մեղադրյալի վերաբերյալ երկու քրեական վարույթ կար, որոնցից առաջինով՝ խուլիգանության հատկանիշներով, մեղադրյալի նկատմամբ արդեն իսկ եղել է ընտրված այլընտրանքային խափանման միջոց, որի պայմաններում նոր վարույթ է նախաձեռնվել՝ զենքի ապօրինի շրջանառության վերաբերյալ։

Նախաքննական մարմինը, սակայն, ինչպես հետագայում պարզվեց դատավորի դիտարկումներից՝ չէր միջնորդել խափանման միջոցի պայման խախտելու հիմքով կալանք կիրառել անձի նկատմամբ, փոխարենը՝ այլ գործով միջնորդություն էր ներկայացրել, որի դեպքում այլընտրանքային խափանման միջոցը բավարար էր։ Բացի այդ, հիմնավոր կասկածը, թեև եղել է, սակայն այնքան բարձր չի եղել ամենախիստ խափանման միջոցը կիրառելու համար, առկա չեն եղել անգամ օպերատիվ տվյալներ։ Ինչ վերաբերում է առողջական խնդիրներին, որոնք հաշվի են առնվել և, ըստ ԱՆ ներկայացուցչի, բավարար հիմնավորված չեն եղել, ապա դատավորի ներկայացուցիչն այդ մասով հայտնեց, որ գործում առկա են եղել փաստաթղթեր, անձը ոստիկանների ուղեկցությամբ շտապօգնությամբ է տեղափոխվել։

Հարցուպատասխանի ընթացքում նախարարության ներկայացուցիչները հոդաբաշխ պարզաբանում չտվեցին, ի վերջո, ինչ է վերագրվում դատավորին՝ դատական ակտը չհիմնավորելը, թե՝ խափանման միջոց կալանքը չկիրառելը, ինչի վիճարկման իրավունք նախարարությունը փաստացի չունի։ Միայն ԲԴԽ նախագահի՝ պատասխան պարունակող հարցադրումներին ի պատասխան նշեց, որ դժգոհությունը չպատճառաբանելն է։

Դատավոր Ռազմիկ Մարիկյանը պատասխանում նախ ուշադրություն հրավիրեց այն հանգամանքին, որ որևէ դատավորի համար հաճելի չէ ծանրաբեռնվածության պայմաններում մասնակցել իրենց վերաբերյալ կարգապահական վարույթի քննարկմանը, սակայն, ինքն ուրախ է, որ այս միջնորդությունը նիստով քննվում է, քանի որ սույն որոշումը, որը հիմք է հանդիսացել կարգապահական վարույթի համար, չի բողոքարկվել, մտել է օրինական ուժի մեջ, իր կողմից կայացվել է հիմնավոր և օրինական դատական ակտ։ Դատավորն ընդգծեց, որ դատավարական ակտի օրինականությունը և հիմնավորվածությունը կարող է հերքվել միայն պատշաճ իրավական ընթացակարգերի շրջանակներում, ինչը չի եղել, դատախազը չի բողոքարկել դատական ակտը։ Նրա խոսքով՝ եթե դատախազը գտնում է, որ դատական ակտն անօրինական է և չի բողոքարկում, ապա կարող է կարգապահական պատասխանատվության հարց բարձրացվել, այս դեպքում՝ ոչ միայն կարգապահական պատասխանատվության հարց չի բարձրացվել, այլև՝ հետագայում դատախազն ունեցել է առաջխաղացում։

Այլ խոսքով՝ դատավորին փորձում են կարգապահական պատասխանատվության ենթարկել օրինական ուժի մեջ մտած, դատախազության կողմից չբողոքարկված դատական ակտի համար։

Դատավորի խոսքով՝ դատական ակտի նման մեկնաբանությունը տալը կարող է հանգեցնել մի անթույլատրելի իրավիճակի, որ քննչական մարմինը, չսպասելով դատախազի կողմից բողոքարկմանը, ցանկացած դատական ակտի, դատարանի եզրահանգումների հետ անհամաձայնության դեպքում, կարող է վարույթ հարուցելու միջնորդություն ներկայացնել ՝ «բողոքարկելով» դատական ակտը և ճնշում գործադրելով դատավորի նկատմամբ՝ հետագայում բարենպաստ ակտ ստանալու համար։ Այս քայլով, ըստ դատավորի, հեղինակազրկում են դատախազությանը, կասկածի տակ դնում դատական իշխանությանը, ԲԴԽ-ին՝ փորձում վերապահել վերադաս դատական ատյանի լիազորություն․ «Ինչու ենք ստեղծել Վերաքննիչ, Վճռաբեկ դատարաններ, անմիջապես կդիմեն ԲԴԽ, «բեկանելու» դատական ակտը»։

Մարիկյանն ակնկալեց ԲԴԽ-ից՝ նախադեպային որոշում կայացնել, որ հետագայում կանխվեն դատավորների նկատմամբ արդարադատության իրականացման ընթացքում անկախությանը միջամտության փորձերը։ Դատավորի ներկայացուցիչ Մարտիկ Մարտիրոսյանն էլ, ներկայացնելով դիրքորոշումը, պնդեց, որ միջնորդությունը ենթակա է մերժման։
Լսելով կողմերին՝ ԲԴԽ-ն հեռացել է խորհրդակցական սենյակ՝ որոշում կայացնելու, որը կհրապարակվի նոյեմբերի 5-ին, ժամը՝ 10։00-ին։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո