Փաստ ինֆո

Եվրոպայի Խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովի շրջանակներում մենք այս 30 տարիների ընթացքում ունեցել ենք տարբեր բանաձևեր և, քաղաքական կոնյուկտուրայից կախված, դրանք երբեմն եղել են հայամետ, երբեմն ադրբեջանամետ։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց քաղաքագետ Խաչիկ Գալստյանը։

Նշենք, որ խորհրդարանը 453 կողմ, 31 դեմ և 89 ձեռնպահ ձայնով այսօր արդեն ընդունեց Ադրբեջանում իրավիճակի, մարդու իրավունքների ու միջազգային իրավունքի ոտնահարման և Հայաստանի հետ հարաբերությունների մասին բանաձևը։

Բանաձևում կարևոր կետ է համարվում նաեւ ՌԴ ազդեցության թուլացումը ՀՀ-ում ու միաժամանակ նշվում, որ ՌԴ կողմից տարիներ շարունակ Ղարաբաղյան հակամարտությունն օգտագործվել է քաղաքական նկատառումներից ելնելով։ Այս համատեքստում քաղաքագետը հասկանալի համարեց այն հանգամանքը, որ, ի տարբերություն Հայաստանի, Ադրբեջանն այս պահին կարծես ավելի անկախ ինքնուրույն քաղաքականություն է վարում և ռուս- ադրբեջանական մերձեցումը եվրոպացիենրին ստիպում է ավելի կոշտ և քննադատական մոտեցումներով հանդես գալ Ադրբեջանում եղած և շարունակվող մարդու իրավունքների խախտումներին։

«Բայց ադրբեջանցիները լավ գիտեն, որ Եվրոպացիների համար էներգակիրների էժան ու անխափան մատակարարումը շատ ավելի բարձր շահ է, քան, օրինակ, մարդու իրավունքների պաշտպանությունը կամ ցեղասպանության իրականացումն Արցախի տարածքում, այնպես որ դրանք զուտ քաղաքական նպատակահարմարությամբ պայմանավորված են։ Եվրոպան ունի ազդեցության փափուկ գործիքակազմեր և այդ ինստիտուցիոնալ ազդեցության մեխանիզմն է կիրառում՝ տարբեր բանաձևեր ընդունելով, բայց դրանք, ցավոք սրտի, ոչ մի հետևանք չեն կարող ունենալ Ադրբեջանի վրա, ուղղակի օգտագործում են որոշակի լրացուցիչ ճնշման և լծակների կիրառման նկատառումներով»,- ասաց Խ.Գալստյանն՝ ավելացնելով, որ նույն կոնտեքստում էլ բացատրվում է հակառակ վերաբերմունքը Հայաստանին։

Բանաձեւում անդրադարձ չկար Տայաստանում մարդու իրավունքների կոպտագույն խախտումների մասին, քար լռություն է։ Դա, ըստ մեր զրուցակցի, պայմանավորված է նրանով, որ ներկայումս Հայաստանի ղեկին գտնվող վարչախումբը իրականացնում է արևմտյան ուղեգիծ և այն խնդիրը, որ դրված էր հակառուսական ալիքը Հայաստանում հնարավորինս գեներացնելու, տեսնում ենք, որ գոնե հասարակական կարծիքի փոփոխության մակարդակում լուծված է », - ասաց Խաչիկ Գակստյանը։ Նրա կարծիքով հետխորհրդային տարածքի տարբեր երկրներ, ովքեր ունեն ավելի ինքնիշխան և անկախ քաղաքական ուղեգիծ, օրինակ Վրաստանը, հասկանում են, որ Եվրոպան ուղղակի պանիր է՝ թակարդի մեջ դրված և իրականում շատ եսասիրական ու կայսերապաշտական շահեր է հետապնդում, ընդհուպ մինչև եվրոպացիները աչք չեն թարթի, որպեսզի հետխորհրդային տարածքի տարբեր ժողովուրդներ ուղղակի մսաղացի տակ հայտնվեն՝ ընդդեմ ռուսական կոշտ ուժի քաղաքականության, ինչը մենք տեսնում ենք Ուկրաինայում։

«Վրացիներն այս պահին, կարծես թե, փորձում են խուսափել, Հայաստանի իշխանություններն ուշացած ընդունել են այդ խաղի կանոնները և ենթադրվում է, որ այդ քաղաքական գիծն այստեղ շարունակելու դեպքում Հայաստանը դառնալու է ուղղակի զինված բախման թատերաբեմ։ Ձեռնտո՞ւ է Եվրոպացիներին, իհարկե ձեռնտու է, ո՞վ է այդ քաղաքական գիծն իրականացնում ՝ օրվա իշխանությունները, հետևաբար պետք է լռել, մարդու իրավունքների խախտման մասին չբարձրաձայնել, ընտրովի և զանգովի արդարադատության մասին ոչինչ չասել, այն ամենաթողությունը և իրավական ներքին անվտանգության տեսնակյունից, հանցավորության աճի միտումները, ոստիկանական բարեփոխումների տապալումները, որոնք եվրոպական նախագծեր են, բայց, փաստացի, տապալված են, իսկ դրանց մասին՝ զրո խոսք, զրո արձագանք»,- արձանագրել է Խ.Գալստյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո