Փաստ ինֆո

ՍԴ որոշումը՝ որպես ՍԴ որոշում, իրավաբանական բնույթի փաստաթուղթ՝ չհաջողված է, որովհետև ինքնանպատակ է։ Եթե մեկ նախադասությամբ, ապա քաղաքական իշխանության կամքն է կատարվել ՍԴ որոշման մեջ, կասկածի տակ է դրվել Անկախության հռչակագիրը։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց փաստաբան Հովսեփ Սարգսյանը։

Հիշեցնենք, որ ՍԴ-ն սեպտեմբերի 26-ին Սահմանադրությանը համապատասխան է ճանաչել կանոնակարգը, սակայն 33 էջից բաղկացած որոշման բացարձակ մեծամասնությունը կազմում էր ոչ թե բուն կանոնակարգի, այլ՝ Անկախության հռչակագրի վերաբերյալ վերլուծությունները։ ՍԴ-ն որոշմամբ փաստացի չգործող է համարել Հռչակագրի որոշ դրույթներ, կասկածի տակ դրել այն, անգամ՝ համեմատել «զավակին խժռող ծնողի» հետ։ Հրայր Թովմասյանը դեմ էր որոշմանը՝ ներկայացնելով հատուկ կարծիք, իսկ ՍԴ անդամ Երվանդ Խունդկարյանն առհասարակ չի մասնակցել գործի քննությանը։ ՍԴ յոթ անդամները կողմ էին այս որոշմանը, իսկ ՍԴ դատավորներ Վահե Գրիգորյանն ու Դավիթ Խաչատուրյանը՝ երախտապարտ էին այս որոշման համար, ինչն էլ արտացոլվել է իրենց հատուկ կարծիքներում։

Փաստաբան Հովսեփ Սարգսյանը հիշեցրեց Նիկոլ Փաշինյանի ուղերձը՝ Անկախության օրվա կապակցությամբ, որում առկա գնահատականները տեղ են գտել նաև ՍԴ որոշման մեջ։ Ինչ վերաբերում է ՍԴ որոշմանը, ապա փաստաբանը նշեց՝ որոշմամբ քննարկվել է ամեն ինչ, բացի՝ կանոնակարգի սահմանադրականության հարցից։ Դիտարկմանը, որ ՍԴ-ն որոշումը կայացնելիս առաջնորդվել է Փաշինյանի հայտարարություններով կամ դրանց իրավաբանական ուժ են հաղորդել, Սարգսյանն արձագանքեց՝ նշելով, որ չի կարող ասել, թե փաստաթուղթը որտեղ է ծնվել, որտեղ գրվել, ընդ որում, փաստաթուղթը վատ ձևակերպումներով է, լեզվաբանական բնույթի խնդիրներ ունի նաև, բացի՝ քաղաքական նշանակությունը։

«Անկախության հռչակագիրը վերին նորմատիվային ակտ է, Սահմանադրության հայրն է, ամենի ինչի ուղենիշը, սկզբունքը, հայոց պետականության, ընդհանրապես՝ որքան գոյություն կունենա Հայոց պետականությունը, այնքան՝ կլինի Հռչակագիրը։ Այն վեր է ամեն ինչից, այն կարևոր առաքելություն է իրականացնում իր գոյությամբ հայկական պետության, պետականության զարգացման հարցում»,- ասաց Սարգսյանը։

Իսկ թե արդյոք կանոնակարգը պետք է անցներ վավերացման գործընթաց՝ նկատի ունենալով, որ մի շարք փաստաթղթեր, այդ թվում՝ նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը չեն անցել վավերացման գործընթաց՝ մեր զրուցակիցը նկատեց, որ այդ հարցը պետք է քննարկվեր, այն տեղավորվում է ՍԴ լիազորությունների դաշտում, բայց մեկ այլ բան է, որ տեղավորվում է դաշտում, մեկ այլ բան, թե ինչ են ներկայացնում։

«ՍԴ յոթ դատավորները հետաքրքիր մոտեցում են ցուցաբերել, քննարկել են Հռչակագիրը, դրա մեկնաբանություններին անդրադարձել, սկսել են՝ սահմանադրական դրույթները և դրա հիմքերը խարխլել, բարձրաձայնել այդ մասին, իրավական ուժ տալ դրան՝ ՍԴ որոշման տեսքով և ասել, որ Հռչակագիրը կենսունակ չէ»,- ասաց Սարգսյանը՝ հավելելով, որ ամբողջական ծավալով նայելու դեպքում տեսնում ենք, որ այն ոչ միայն համապատասխանում է, այլև՝ սահմանադրական բոլոր դրույթները հռչակագրային բնույթ են կրում, ինչը խանգարում է թշնամուն, հնարավոր է, որ թշնամին որոշ քայլեր կատարելու համար պայմաններ առաջ քաշի, բայց այլ խնդիր է, թե ինչպես ես դա ընդունում։ Ինչ վերաբերում է կենսունակությանը, թե սահմանադրական անփոփոխելի դրույթները չեն կարող փոխել անգամ ժողովուրդը, ԱԺ-ն, ՍԴ-ն որոշել է նեղ մեկնաբանել, փաստաբանը նշում է՝ տպավորություն է, որ ՍԴ-ն մի դեպքում ներողություն է խնդրել, որ նեղ իմաստով է մեկնաբանել, որ ավելի մեծ վնաս չպատճառի, մինչդեռ, վնասն արդեն բավականին մեծ է։ Սարգսյանի խոսքով՝ յուրաքանչյուր հայրենիք սիրող անձ պետք է մտահոգ լինի, միևնույն ժամանակ, չի ասում, որ որոշումը ստորագրած ՍԴ դատավորները չեն սիրում հայրենիքը, բայց այս որոշումը վտանգ է ՀՀ երրորդ հանրապետության համար, հետևանքները կարող են աղետալի լինել։ Ըստ Սարգսյանի՝ ՍԴ որոշմամբ կասկածի տակ են առել Անկախության հռչակագիրը և հող նախապատրաստել՝ նոր Սահմանադրության համար։

Դիտարկմանը, որ ՍԴ-ն բարձրագույն ատյանն է՝ սահմանադրական արդարադատություն իրականացնող, մյուս կողմից՝ գործ ունենք բարձրագույն իրավաբանական ուժ ունեցող փաստաթղթի հետ, գերակայության տեսանկյունից խնդրի չենք բախվում, արդյոք ՍԴ-ն լիազորություն ուներ՝ նման գնահատականներ տալու՝ Սարգսյանը ևս մեկ անգամ փաստեց՝ ՍԴ-ն չի կարող չեղարկել, պարզապես՝ իրավական հիմքեր է ստեղծել՝ կասկածի տակ առնելու։

Մանրամասները՝ տեսանյութում

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո