Փաստ ինֆո

Ես կարծում եմ, բավական լուրջ աշխարհաքաղաքական զարգացումներ են մեր տարածաշրջանում ընթանում։ Այս մասին «Փաստինֆոյի» հետ զրույցում ասաց միջազգայնագետ Գրիգոր Բալասանյանն՝ անդրադառնալով վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի և արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանի Մոսկվա կատարած այցերին։

Հիշեցնենք, որ Փաշինյանը մասնակցելու է ԱՊՀ պետությունների ղեկավարների խորհրդի հերթական նիստին, իսկ Միրզոյանը՝ ԱՊՀ ԱԳ նախարարների խորհրդի նիստին։

Բալասանյանի դիտարկմամբ՝ այս այցի կայացման ոչ պաշտոնական պատճառներից մեկն էլ կարող է լինել Վրաստանում տեղի ունեցող իրադարձությունները, որովհետև գիտենք, որ հոկտեմբերի 26-ին Վրաստանում խորհրդարանական ընտրություներ են և, ըստ սոցիոլոգիական հարցումների՝ Վրաստանի իշխող կուսակցությունը կարծես թե կաղանում է պահել դիրքերը։

«Եթե Վրաստանի գործող իշխանությունները մնացին՝ Հայաստանն իր ընդգծված եվրոատլանտյան քաղաքականությամբ «սպիտակ ագռավի» կարգավիճակում է հայտնվելու տարածաշրջանում։ Դրա համար հիմա փորձում են սուր անկյունները հարթել Ռուսաստանի հետ՝ շատ լավ իմանալով, որ ամեն դեպքում՝ տնտեսական այն բարձր ցուցանիշները, որ ունենք, դա քաղաքականապես ամրագրել է պետք։ Հետևապես, ես ողջունում եմ այս այցը և կարծում եմ, որ դիվերսիֆիկացումը պետք է լինի բոլորի հետ հարաբերությունները լավացնելու, ոչ թե մեկի հաշվին մյուսի հետ հարաբերությունները խորացնելու ճանապարհով։ Միրզոյանի այցը տրամաբանական շարունակությունն է այցերի, որոնք դեռ լինելու են, որովհետև Կազանում էլ BRICS-ի գագաթաժողովն է ու դրա գումարած նաև ԱՊՀ ոչ պաշտոնական գագաթաժողովը, որին ևս ՀՀ պատվիրակությունը մասնակցելու է։ Հետևաբար, մենք դեռ առջևում կտեսնենք փոխայցեր»,-ասաց Բալասանյանը՝ հիշեցնելով, որ օրերս Երևանում ԵԱՏՄ–ի 10-ամյակին նվիրված միջոցառումներ էին անցկացվում, դրանց բավական բարձր մակարդակ ապահովվեց։

Նա ընդգծեց, որ այս միջոցառումների շրջանակում ևս, կարծես թե հայ-ռուսական հարաբերություններում որոշակի ձնհալ էր նկատվում։ «Հույս ունենանք, որ այդ հարաբերությունները շատ արագ կկարգավորվեն, որովհետև դա բխում է Հայաստանի և հայ ժողովրդի շահերից»։

Հարցին, թե կարո՞ղ ենք ենթադրել, որ ՀԱՊԿ-ի շրջանակներում ևս լարվածության նվազեցում կտեսնենք առաջիկայում՝ նա պատասխանեց, որ դրա հավանականությունը ևս մեծ է։

«Ֆիքսենք մի բան, ՀԱՊԿ-ի հետ հարաբերությունների վատացման պիկը մենք կարծես թե անցել ենք, չնայած բազմաթիվ հայտարարություններին ու թեժ զրույցներին՝ Հայաստանը դուրս չեկավ ՀԱՊԿ-ից ու դուրս գալու հայտ չներկայացրեց։ Ես կարծում եմ այս ամենը եղավ վերջին մամլո ասուլիսից հետո, երբ վարչապետը նախանշեց արտաքին քաղաքական առաջնահերթությունները և այդ առաջնահերթությունների մեջ էր շարունակում մնալ Հայաստանի հետ հարաբերությունները, եթե հիշում եք՝ նա նշեց, որ չի կարելի դաշնակցի հասցեին վիրավորական հայտարարություններ անել»։

Քաղաքագետը նաև ուշադրություն հրավիրեց այն հանգամանքին, որ Միրզոյանի՝ Մոսկվա այցից առաջ Հայաստանում կայացավ ԱՊՀ գլխավոր դատախազներին հանդիպում, որին մասնակցում էր նաև Բելառուսի գլխավոր դատախազը, Հայաստանում ԵԱՏՄ նիստի շրջանակներում շատ ջերմ ընդունեցին նաև Բելառուսի վարչապետին, և սա Հայաստանի վարչապետի այն հայտարարության ֆոնին, որ այլևս ոչ մի պետական պաշտոնյա չի մտնելու Մինսկ։
«Սա վկայում է այն մասին, որ աշխարհը փոխվում է, աշխարհաքաղաքական իրավիճակ է փոխվում։ Առջևում ԱՄՆ նախագահի ընտրություններն են ու հայտնի էլ չի, թե ինչ կլինի։ Առջևում նաև Վրաստանի ու Մոլդովային ընտրություններ են, մինչդեռ մեծ հավանականություն կա, որ Մոլդովայի նախագահ Մայա Սանդուն ևս կարող է չհաղթել։ Ամեն դեպքում՝ սոցիոլագիական հարցումները դրա մասին են վկայում։ Հետևապես, ինչո՞ւ մնալ միայնակ և սպիտակ ագրավի կարգավիճակ ստանալ՝ նպաստելով մեր դեմ կոալիցիաների ձևավորմանը և շատ բարդ վիճակում հայտնվել»։

Դիտարկմանը, թե արդյոք Հայաստանը վերադառնում է ՌԴ-ի գիրկը՝ Բալասանյանն ընդգծեց, որ կարծում է, որ այն գործընթացները, որ տևական ժամանակ տեղի են ունենում Հայաստանում, մասնավորապես, խորհրդարանական լսումներ, ԵՄ-ին անդամակցելու հանրաքվե, հավկիթների պատերազմ և այլն, այս ամենը հասկացող, տրամաբանող և որոշակի փորձագիտական գիտելիքներ ունեցող մեր հասարակության համար ակնհայտ է, որ այս ամենը լուրջ չէ։ «Այսինքն, մի կողմից լսումներ են անցկացնում ԵՄ-ին անդամակցելու, վիզաների ազատականացման համար, մյուս կողմից ավելի է խստացվում եվրոպացիների կողմից Հայաստանի քաղաքացիներին վիզաներ տրամադրելու գործընթացը։ Սա նշանակում է, որ խորքային լուրջ պրոցեսներ են ընթանում, որից հասարակության մեծ մասը դեռ տեղյակ չէ, բայց ես կարծում եմ՝ տեղեկատվական այս վակումը շուտով կցրվի և մենք շատ ավելի հետաքրիր իրադարձությունների ականատեսը կլինենք»։

Աղբյուր` Փաստինֆո