ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Հանքարդյունաբերության ճյուղը արատավոր շրջանից դուրս չբերելու դեպքում, այն առաջիկա տարիներին կնվազի՝ տարբեր բացասական հետևանքներով 10/03/2024 19:12 | Տնտեսություն
Աշխարհում կանխատեսվում է օգտակար, հատկապես՝ կրիտիկական հանածոների պահանջարկի կտրուկ աճ, և այդ օգտակար հանածոների մատակարարման համար պայքար է մղվում՝ դրանք պայմանավորող աշխարհաքաղաքական ընդգծված գործոններով։ Կան երկրներ, որոնք վաղուց սկսել են դրան նախապատրաստվել։ Ցավոք, մրցակցության այդ համաշխարհային քարտեզում Հայաստանը դեռևս չկա։ Մինչդեռ Հայաստանն ունի պատմական մեծ ներուժ, և ներկայում գործող մեծ փորձառություն, որը կարող է օգտագործվել առկա պոտենցիալը տնտեսական արդյունք դարձնելու ուղղությամբ։ Այս տեսակետը հայտնեց Համաշխարհային բանկի ծրագրերի ավագ պատասխանատու Նարինե Թադևոսյանը՝ «Ժամանակակից հանքարդյունաբերություն. մարտահրավերներ և հնարավորություններ»․ երկօրյա համաժողովի ժամանակ, որի գլխավոր հովանավորն էր Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատը, և մի շարք այլ ընկերություններ։ Հայաստանի ռեսուրսները՝ համաշխարհային տնտեսության համատեքստում» խորագրով քննարկման ընթացքում ՀԲ մասնագետը մանրամասն ներկայացրեց տնտեսամաթեմատիկական մոդելավորման մի շարք գործիքների կիրառմամբ իրականացված վերլուծությունը՝ ըստ որի գնահատված է հանքարդյունաբերության զարգացման հնարավոր միտումները մինչև 2040 թվականը։
Հնարավոր զարգացումները դիտարկված են վատ և լավ սցենարների տարբերակով՝ ելնելով այն հանգամանքից, որ ներկայումս Հայաստանի հանքարդյունաբերության ոլորտը, ինչպես գնահատել են մասնագետները, գտնվում է «արատավոր շրջանում»: Նախ բացատրելով, թե հատկապես ինչ նկատի ունեն «արատավոր շրջան» բնութագրի ներքո, տիկին Թադևոսյանը նշեց, որ հանքային թողարկումը ներկայումս զգալի ցածր է բարձրակետից, որի վրա ազդել են Թեղուտի և Սոթքի ժամանակավոր դադարեցումները։ Արտադրական կարողությունները և ծավալները խիստ կենտրոնացած են ընդամենը չորս հանքում։ Մեկ երկու պետությունների ներդրողներին բաժին է հասնում օգտակար հանածոների իրացման գրեթե 80% -ից ավելին։ Հանքարդյունահանման համար պետության կողմից տրված 23 լիցենզիաներից հանքարդյունահանում է իրականացվել միայն իննում։ Հետանկախացման շրջանում գրանցվել է միակ հայտնաբերում՝ «Ամուլսարի» ծրագիրը, որը մինչև հիմա արդյունահանման փուլին չի հասել, դեռևս միայն շինարարության փուլում է։ Բացի այդ, ուսումնասիրության լիցենզիաներն ընդգրկում են Հայաստանի տարածքի փոքր մասը միայն, և դրանց վրա կատարված ծախսերը բավարար չեն եղել նոր հայտնաբերումների համար։
Ըստ համաշխարհային բանկի մասնագետների գնահատման, զարգացման սցենարներից մեկում՝ իներցիոն սցենարում, եթե ոլորտի զարգացման ուղղությամբ քայլեր չձեռնարկվեն, արատավոր շրջանը մնում է արմատացած, ապա կանխատեսվում է, որ մինչ 2040 թվականը օգտակար հանածոների թողարկումը կնվազի 40% -ով, 2.8% բարդ տարեկան աճի տեմպով։ Օգտակար հանածոների արտահանումը, որը վերջին տասնամյակում միջինում կազմում է ընդհանուր արտահանման 35%-ը, համամասնությամբ կնվազի։ Նույնը կարձանագրվի զբաղվածության շուկայում՝ աշխատատեղերի նվազմամբ։ Ընդգծենք, որ ներկայումս ոլորտում զբաղված է ավելի քան 10,000 մարդ։ Կնվազեն նաև հարկային եկամուտները, որոնք 2022 թվականի տվյալներով կազմել են հարկերի 10%-ը։ Այս կարգի զարգացումները կհանգեցնեն հատկապես սահմանամերձ մազերում անհամաչափ և բացասական ազդեցության։
Ընդ որում, իներցիոն սցենարով, այսինքն՝ արատավոր շրջանում մնալը, առաջիկա տարիներն ոչ թե կպահպանվեն եղած ցուցանիշները, այլ դա կհանգեցնի հանքարդյունաբերության ոլորտի փոքրացման՝ տնտեսության վրա իր բոլոր շղթայական բացասական հետևանքներով։
Համաշխարհային բանկի մասնագետների եզրակացությամբ, անհրաժեշտ է հանքարդյունաբերական ոլորտը դուրս բերել արատավոր շրջանից՝ համապատասխան քայլերով և միջոցառումներով՝ այն տեղափոխել բարեբեր շրջան, որը հնարավոր է և իրատեսական՝ համակարգված աշխատանքի դեպքում՝ միջազգային ամենաբարձր չափանիշներին և վերահսկողության համապատասխան հանքարդյունաբերական գործունեության պայմաններում։
Առաջիկա տարիների համար եզրակացություն այն է, որ հանքարդյունաբերության ճյուղի համաշխարհային միտումները Հայաստանին նոր հնարավորություններ են ընձեռում, որոնցից անհրաժեշտ է օգտվել արդեն այսօր, իսկ ավելի լավ կլիներ, եթե նախապատրաստումը սկսված լիներ դեռ երեկ, ասաց բանախոսը։
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
09/24/2024 19:29 Սալաֆիական ահաբեկիչները մարտեր են մղում Ադրբեջանի անտառներում. «Բաց մի՛ թողեք»Տեսադարան
09/02/2024 10:55 Սեպտեմբերի 2-ը Արցախի Հանրապետության հռչակման օրն էՄամուլ
- 10/04/2024 08:18 Նախարարի փնտրտուքը շարունակվում է․ «Հրապարակ»
- 10/04/2024 08:13 Քաղաքը չբեռնաթափվեց, բայց քաղաքապետարանի բյուջեն լցվեց․«Հրապարակ»
- 10/04/2024 08:10 Փարսյանի եղբորը ձերբակալել են․ «Հրապարակ»
- 10/04/2024 08:02 Ովքե՞ր են հրաժարվել Արդարադատության նախարարի պաշտոնից. «Ժողովուրդ»
- 10/04/2024 07:59 Արսեն Թորոսյանը հարցաքննության կհրավիրվի` «Քովիդի» շրջանում ենթադրյալ չարաշահումների գործով․ «Ժողովուրդ»
- 10/04/2024 07:54 13 մլն 740 հազար դրամ` ուսուցչի տոնին. ի՞նչ միջոցառում է նախատեսում Երեւանի քաղաքապետարանը․ «Ժողովուրդ»
- 10/04/2024 07:50 Ինչպես իշխանությունն է, այնպես էլ՝ իր ոստիկանապետը․ «Հրապարակ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 09/27/2024 20:29 Միջպետական սահմանների՝ աշխարհագրական առումով ճշգրտման հարցերը գործադիր իշխանության իրավասության տիրույթում են. հրապարակվել է ՍԴ որոշումը
- 09/02/2024 15:38 Հրատապ. Հրապարակվել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանի սահմանազատման և սահմանային անվտանգության հարցերով հանձնաժողովների համատեղ գործունեության մասին կանոնակարգը
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
Հարցազրույց
- 10/03/2024 12:57 Տարածաշրջանի վրա ազդեցություն ունեցող երկրները պետք է ավելացնեն ճնշումն Ադրբեջանի վրա. Դավիթ Վարդանյան
- 10/03/2024 12:28 Այն ինչ կատարվեց Ղարաբաղի հետ, կարող է կատարվել նաև Հայաստանի հետ. ինչպես խուսափել այդ անդառնալի աղետից
- 09/19/2024 20:39 Եթե Փաշինյանը կարողանար, դեռ 2018-ի մայիսի 3-ին դուրս կգար ՀԱՊԿ-ից, բայց Հայստանն իր սեփական հողամասը չի, որ ինչ ուզենա, երբ ուզենա՝ ցանի. Ձյունիկ Աղաջանյան
- 09/18/2024 11:30 Զրույց Բագրատ Սրբազանի հետ. Վահե Հովհաննիսյան
Մեկնաբանություն
- 10/04/2024 15:48 Հարգելի Սրբազան, չնայած արդեն բավականին ուշ է, այնուամենայնիվ, հրապարակային կերպով հայտարարեք Ձեր թիմի կազմն, անուն, առ անուն. քաղաքագետ
- 10/04/2024 13:53 Սերժ Սարգսյանի գործով արդարացնող վճիռ կայացրած դատավորին իշխանությունը չներեց․ Աբրահամյան
- 10/04/2024 13:02 Պետրո՛ս, եթե ծանոթանաս հեռուստալրագրության առանձնահատկություններին ու հաղորդումներն էլ վարես պահանջված չափորոշիչներով՝ ընդդիմադիր քաղաքական գործիչները հերթ կկանգնեն քո հյուրը լինելու համար.Հակոբյան
- 10/04/2024 11:24 Անհամբեր սպասում եմ հարցաքննությանս․ Արսեն Թորոսյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 10/04/2024 13:58 Բախվել են ավտոմեքենաներ. կան տուժածներ
- 10/04/2024 13:40 Վթարվել է Էջմիածնի տարածաշրջանը սնող 600 մմ-ոց ջրատարը
- 10/03/2024 18:09 Արցախի պողոտայի և Էրեբունու փողոցի խաչմերուկի մոտակայքում բախվել են «Mercedes-Benz» «Mazda» և «BMW» մակնիշների ավտոմեքենաները
- 10/03/2024 15:36 Պայթյուն Վանաձոր քաղաքում․ տուժածներ չկան
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 10/03/2024 23:16 ՄԻԱՎ-ով հիվանդ երիտասարդ կինը պատմել է անձնական կյանքի մասին
- 10/02/2024 23:38 Գիշերը Արեգակի վրա հզոր բռնկում է տեղի ունեցել
- 10/02/2024 14:40 Նկուղում հայտնաբերված կտավը, պարզվել է, իրապես Պիկասո է
- 10/01/2024 13:49 78 տարեկան հասակում մահացել է կոմպոզիտոր, երգիչ, Ռուսաստանի ժողովրդական արտիստ Վյաչեսլավ Դոբրինինը
Հետաքրքիր է իմանալ
- 10/04/2024 13:38 Արեգակի վրա երկու հզոր բռնկումներից հետո ամենամեծ պլազմային ամպը Երկրի մագնիսական դաշտին կբախվի վաղը երեկոյան
- 10/03/2024 15:02 Հզոր մագնիսական փոթորիկ է սպասվում մի քանի ժամ անց
- 10/02/2024 14:11 Արեգակի վրա տեղի է ունեցել ցիկլի ամենահզոր բռնկումներից մեկը
- 09/24/2024 15:52 Կորած շունը հայտնաբերվել է շնորհիվ խորոված նրբերշիկների