ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Մի նկարի պատմություն․ Էդգար Էլբակյան 08/26/2024 19:41 | Սոցիալական ցանցեր
Քաղաքագետ Էդգար Էլբակյանը գրում է․
«ՄԻ ՆԿԱՐԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ
• Լուսանկարի կենտրոնում Վասպուրական աշխարհի Գողթն գավառի Դաշտ գյուղի ավերակներն են։ Դաշտը գտնվում է Ադրբեջանի կողմից ժամանակավորապես օկուպացված Նախիջևանում։ Լուսանկարն արել եմ Արաքսի հարավային ափից։
• Գրեթե անհայտ և այսօրվա դրությամբ հողին հավասարեցված այս գյուղը կարևոր դեր ունի հայոց պատմության մեջ։ Դաշտը կպած է պատմական Ջուղա քաղաքին, որի բնակչությունը 1605 թ․-ին բռնագաղթեցվել է Շահ Աբբասի կողմից։ Ուշադիր նայելու դեպքում ամենաձախ մասում կտեսնեք հենց Ջուղայի տները։ Դաշտն ի սկզբանե կոչվել է Ջուղայի դաշտ՝ նկատի ունենալով, որ բուն Ջուղան սարերի ու ձորերի մեջ է, իսկ դեպի Արաքս ձգվող այս հատվածը դաշտային է։ Ըստ այդմ՝ Դաշտը Ջուղայի, այսպես ասած, «էլիտար» թաղամասն էր։ Դաշտում եղել է 1881 թ․-ին պատկանող եկեղեցի, որ կառուցել են Պարսկաստանից այստեղ վերադարձած բռնագաղթեցվածների սերունդները։
• Դաշտից են սերում Եղիազարյանները՝ 1747 թ․-ից ռուսահայ դարձած Լազարյանները։ Ազնվական տոհմի հիմնադիր Մանուկ Եղիազարյանը 1605 թ․-ին Դաշտից բռնագաղթել է Սպահան, եղել է Շահ Աբբասի գանձապետը։ Նրա որդին՝ Եղիազար Եղիազարյանը, առևտրական և ձեռներեց էր, որ 1776 թ․ ռուսաց Եկատերինա Բ կայսրուհու կողմից ստացավ ժառանգական ազնվականության աստիճան։ Չնայած Սպահանում ծնված լինելուն՝ ավանդույթի ուժով Եղիազարյանները շարունակում էին համարվել «դաշտեցի»։ Հովսեփ արքեպիսկոպոս Արղությանն այսպես է հիշատակում Եղիազարին և նրա որդիներին՝ խոսելով Սանկտ-Պետերբուրգի Սուրբ Հարության եկեղեցու հիմնադրման մասին՝ «… զոր կառուցեալ էին Ջուղայու դաշտցի Եղիազարեանց Եղիազար Ազնիւ Աղայի որդիքն, Ազնիւ Աղայ Յովհաննէսն՝ աղայ Մինասն՝ և աղայ Յովակիմն»։ Այս «ազնիվ աղաներ» Հովհաննեսի և Հովակիմի ջանքերով էլ Մոսկվայում կառուցվել է հռչակավոր Լազարյան ճեմարանը։
• Դաշտեցի հարուստներից հիշատակված է նաև խոջա Շահվելին, որ 1717 թ․ Բուն Աղվանքի Մեյսարի գյուղի վանքին է նվիրաբերել եկեղեցու բեմ և դուռ՝ բեմի արևմտահայաց երեսին թողնելով արձանագրություն․ «ՅԻՇԵՑԷՔ Ի ՔՐԻՍՏՈՍ ԶՋՈՒՂԱՅՈՅ ԴԱՇՏԵՑԻ ԲԱՆԴՈՒՐԻ ՈՐԴԻ ԽՕՋԱՅ ՇԱՀՎԷԼԻՆ…»։
• Ծագումով դաշտեցի էր նաև Սպահանում ծնված Ստեփանոս Դաշտեցի բանաստեղծը, որ Պարսկաստան բռնագաղթեցված ջուղայեցիներից շատերի պես հիշում էր իր հայրենիքը․ «Է անունն իմ Ստեփանոս // Որ է Դաշտէն եղէ սերեալ // … Ի յԱսպահան եղև տարեալ»։ Բանաստեղծն սկզբնական կրթությունն ստացել է Նոր Ջուղայի Ամենափրկիչ վանքի դպրոցում, ձեռնադրվել սարկավագ, ապա թողել կրոնավորի պաշտոնը և զբաղվել վաճառականությամբ։
• Ինչ վերաբերում է հեռվում երևացող բարձր սարին, ապա դա 1-ին դարից վկայված Դարու լեռն է (1927.4 մ)։ Սյունյաց պատմիչ Ստեփանոս Օրբելյանը հիշատակում է, որ Բարդուղիմեոս առաքյալի՝ Գողթնից Դվին գնալուց հետո առանց պատշաճ հոգևոր առաջնորդության մնացած հայ հավատացյալներից ոմանք պատսպարվում էին Դարու լեռան վրա, քարոզում, մինչև Հայաստան կգար Լուսավորիչը․ «… և ոմանք ղօղեալք ի լերինն Դարուայ միայնաւորութեամբ զկեանս իւրեանց վարէին զբազումս ուսուցանելով յոլով ժամանակօք՝ մինչ ի գալ մեծի լուսաւորչին ի Հայս»։ Լեռան մասին հիշատակում է նաև Ղևոնդ Ալիշանը՝ նշելով, որ Դարուից ստանում էին աղացի լավ քար և վաճառում Արևելյան Հայաստանի շուկաներում․ «… յորմէ հատանեն ընտիր երկանաքար, ի վաճառս կոչեցեալ յանուն Նախճաւանի, և առաքեալ ընդ ամենայն հայկական գաւառս Ռուսաց»։
• Հայոց պատմությունն այնքան հարուստ է, որ անգամ բարբարոս թշնամիների կողմից ավերված մի փոքր գյուղատեղիի պատմությունը մեզ կարող է նախապատմական ժամանակներից հասցնել մինչև մեր օրեր՝ բացահայտելով Հայաստանի և հայության պատմական հարստությունը և այն պաշտպանելու ու ընդարձակելու մեր սրբազան պատասխանատվությունը»։
Լուսանկարը՝ Էլբակյանի էջից։
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
09/07/2024 08:59
Զինվորականների գույքի օրինականությունն ուսումնասիրվում է
Տեսադարան
09/02/2024 10:55
Սեպտեմբերի 2-ը Արցախի Հանրապետության հռչակման օրն է
Մամուլ
- 09/18/2024 08:22 Փոխնախարարը անգամ իր անունն է դարձրել ՔՊ «պաշտոնաթերթի» անունով.«Ժողովուրդ»
- 09/18/2024 08:11 ՔՊ-ում նոր ձեւաչափ է ստեղծվել․ պատրաստվում են ընտրությունների․ «Հրապարակ»
- 09/18/2024 08:08 Թիմակիցներից ո՞ւմ կզոհաբերի Փաշինյանը. «Հրապարակ»
- 09/18/2024 08:04 Ինչ փուլում են Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագրի շուրջ բանակցությունները. ԱԳՆ-ն խուսափում է պատասխանել․«Ժողովուրդ»
- 09/18/2024 08:00 Մակրոնը կգա՞ Հայաստան․ «Հրապարակ»
- 09/18/2024 07:55 ԱԺ աշխատակազմի ղեկավարը ուսումնական պրակտիկան ԱԺ-ում է անցել. հանցա՞նք․«Ժողովուրդ»
- 09/18/2024 07:40 Դասախոսները՝ ուսանող․ «Հրապարակ»
Գործ #
03/06/2023 21:01
Արյունոտ օղակն ամբողջական չէ առ այսօր. Ինչ կապ ուներ Յուզբաշյանի սպանությունը Ղանդիլյանի սպանության հետ
06/17/2022 17:36
Նոտարի աշխատասենյակից հափշտակվել է կնիքը ու աշխատասենյակը հրկիզվել՝ ԵԿՄ Էրեբունու տարածքային բաժանմունքի նախագահ Մանվել Բատիկյանի քավորությամբ. Խարդախությունների մի ամբողջ կծիկի հետքերով
07/20/2020 20:31
Վանաձորում սպանվել է հայտնի ֆիզիկոս Մնացականյանը. Սպանության առիթը՝ 1000 դրամ
07/12/2020 18:04
«Դե իմացիր արա, էդ ռուբիլնիկի տեղն էլ ես եմ ասել». Մանկության ընկերը` Կախյանի մեկ տարեկան երեխայի ու հղի կնոջ սպանության մասին
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 09/02/2024 15:38 Հրատապ. Հրապարակվել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանի սահմանազատման և սահմանային անվտանգության հարցերով հանձնաժողովների համատեղ գործունեության մասին կանոնակարգը
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
Հարցազրույց
- 09/18/2024 11:30 Զրույց Բագրատ Սրբազանի հետ. Վահե Հովհաննիսյան
- 09/16/2024 13:35 Նախկինում Սրբազան աշխատած մարդու հետ պաշտոնական հանդիպում ՔՊ-ի օրակարգում չկա. Էմմա Պալյան
- 08/30/2024 20:13 Նորակառույցները զավթում են երթևեկելի գոտին ու հետիոտնի անցման տարածքը, իսկ քաղաքապետարանից դժվարանում են ասել, թե դեռ որքան են ընդլայնելու Երեւանի սահմանները
- 08/28/2024 17:49 «Միջանցքի» հարցում չպետք է շահագրգռված լինի հենց ՌԴ-ն. դա այն գինը չէ, որ արժե վճարել ռուս-ուկրաինական պատերազմում թուրք-ադրբեջանական իբր զսպվածության, բայց իրականում՝ պահանջատիրության դիմաց
Մեկնաբանություն
- 09/18/2024 18:29 «Գայլ» անունով ներկայացող հաքերը սքրինշոթեր է հրապարակել կառավարության բաց ftp սերվերից ու փրկագին պահանջել՝ սկզբում 2,5 միլիոն դոլարի, ապա 30 հազար. Արթուր Պապյան
- 09/18/2024 17:06 Երբ որևէ երկրի պաշտոնական իշխանություն նման բան է հայտարարում, ապա ցանկացած այլ երկիր սա հասկանում է հետևյալ կերպ. «Եկեք, մեր երկրի տարածքները գրավեք, մենք չենք պատերազմելու». Գեղամյան
- 09/17/2024 15:58 Շնորհակալ եմ ինձ էսթետիկ կյանք վերադարձնելու համար. Մամիկոն Ասլանյան
- 09/17/2024 15:49 ՔՊ-ի Իրական Հայաստանը. Դանիելյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 09/18/2024 21:13 Փրկարարները հեռացրել են կամրջից կախված բետոնի կտորը
- 09/18/2024 15:48 Փրկարարները քաղաքացուն դուրս են բերել փոսից
- 09/18/2024 12:18 Խոշոր ու ողբերգական ավտովթար՝ Տաշիր քաղաքում. բախվել են «DAF» բեռնատարը, «Opel»-ն ու «ՎԱԶ 2109»-ը. կա 1 զոհ, 5 վիրավոր
- 09/18/2024 10:30 Պատահար Աբովյան-Պուշկին փողոցների խաչմերուկում
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 09/18/2024 22:51 Բացահայտվել են մինչև 27 տարեկան մարդկանց գլխավոր սեռական խնդիրները
- 09/17/2024 22:18 Բժիշկը բացահայտել է ավելորդ քաշի ավելացման քիչ հայտնի պատճառը
- 09/17/2024 21:38 Հոգեկան խանգարումով քարարծիվը հարձակվել է հազիվ քայլող երեխայի վրա
- 09/17/2024 18:12 Գիրացած կինը կորցրել է քաշի կեսը շնորհիվ անսովոր հոբբիի ու սիրահարվածության
Հետաքրքիր է իմանալ
- 09/18/2024 18:11 Կայծակի հարվածից հետո 40 րոպե սրտի կանգ ունեցած տղամարդը փրկվել է ու ամբողջությամբ ապաքինվել
- 09/14/2024 18:58 Աշխարհի ամենաթերագնահատված երկիրը՝ ըստ փորձառու զբոսաշրջիկի
- 09/13/2024 21:08 Տղամարդու առնանդամը վերածվել է ոսկորի՝ հազվագյուտ հիվանդության պատճառով
- 09/13/2024 15:01 Ճնշում, գլխացավ, թուլություն. խրոնիկ հիվանդներին զգուշացնում են՝ այսօր և վաղը մագնիսական փոթորիկներ են սպասվում