Փաստ ինֆո

Պայմանավորվածությունները, որոնց մասին հայտարարվել է հայ և թուրք հատուկ բանագնացների հանդիպումից հետո, իրենց էությամբ, լուրջ և արժեքավոր քայլեր չեն, նախորդները՝ երրորդ երկրների և դիվանագիտական անձնագրեր ունեցողների համար բացել սահմանը, ավելի շոշափելի քայլ կարող էր համարվել։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտի նախկին տնօրեն, ակադեմիկոս, թուրքագետ Ռուբեն Սաֆրաստյանը։

Ինչպես արդեն հայտնել ենք՝ այսօր տեղի է ունեցել Հայաստանի և Թուրքիայի կարգավորման գործընթացի հատուկ ներկայացուցիչներ Ռուբեն Ռուբինյանի և Սերդար Քըլըչի հինգերորդ հանդիպումը՝ Մարգարա-Ալիջան անցման կետում։ Պաշտոնական հաղորդագրության համաձայն՝ ձեռք են բերվել նոր պայմանավորվածություններ, այն է՝ տարածաշրջանային զարգացումներին համապատասխան գնահատել տեխնիկական կարիքները, որոնք հնարավորություն կընձեռեն գործարկել Ախուրիկ/Աքյաքա երկաթուղու սահմանային անցակետը, ինչպես նաև փոխադարձաբար դյուրացնել վիզայի ընթացակարգերը դիվանագիտական/պաշտոնական անձնագրեր ունեցողների համար։

«Սրանք չափազանց փոքր քայլեր են, մենք պետք է հասկանանք, որ սա է թուրքական դիվանագիտության առանձնահատկությունը։ Իրականում, նրանք շատ կոշտ են բանակցում և շատ փոքր պայմանավորվածությունները ներկայացնում են որպես կարևոր, էական ու նշանակալի ձեռքբերումներ, խոսում են «կառուցողական երկխոսության» մասին։ Մենք պետք է պատրաստ լինենք արձագանքելու այդ մոտեցումներին ու հակադարձելու դրանց»,- արձանագրեց Սաֆրաստյանը։

Հարցին, թե իրականում ինչի համար էր անհրաժեշտ այս հանդիպումը՝ Սաֆրաստյանն ասաց, որ առաջին հերթին պետք է արձանագրել, որ հենց թուրքական կողմն է որոշողը՝ հանդիպել, թե ոչ։

«Կարծում եմ, որ իրենց կողմից է լինում նախաձեռնությունն ու որոշումը։ Թուրքիային պետք էր այս հանդիպումը, որպեսզի ցույց տար, որ հայ-թուրքական բանակցային գործընթացը վերջնականապես փակուղի չի մտել, որ բանակցային գործընթացը կենդանի է։

Երկրորդը. սրանով Թուրքիան փորձում է ի ցույց դնել իր նվիրվածությունը հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորմանը, ինչպես նաև տարածաշրջանային խաղաղության հաստատմանը։

Մյուս կողմից էլ՝ մենք տեսնում ենք, որ Թուրքիայի վրա որոշակի ճնշումներ են գործադրվում ԱՄՆ-ի կողմից։ Մենք դա զգում ենք ու տեսնում ենք։ Հետևաբար, սա նաև անհրաժեշտ էր՝ ԱՄՆ-ին ցույց տալու համար, որ այս ուղղությամբ որոշակի աշխատանքներ են իրականացվում։ Կարծում եմ՝ սա է, և այլ իմաստ փնտրել իմաստ չունի»։

Դիտարկմանը, թե հնարավո՞ր է, որ կուլիսների հետևում Թուրքիան կրկին ճնշումներ է փորձել գործադրել հայկական կողմի վրա, թե այսպես կոչված՝ «Զանգեզուրի միջանցքի», թե Ադրբեջանի հետ բանակցային գործընթացում այլ զիջումների հասնելու համար՝ Սաֆրաստյանն ասաց, որ չի բացառում դա այդպես է։ «Եվ քանի որ նման ոչ նշանակալի պայմանավորվածությունների մասին է խոսվում որպես արդյունք, ապա կարող ենք արձանագրել, որ այս անգամ ճնշումներին հայկական կողմը տեղի չի տվել»։

Աղբյուր` Փաստինֆո