Փաստ ինֆո

Արարատում, Կարմիրսարի շահագործմամբ երկրորդ ցեմենտի գործարանը կառուցելու նպատակ հետապնդող «ՕՐԴ» ընկերությունը ներդրումային ծրագիր է ներկայացրել պետական ատյաններին։

Նախօրեին «ՕՐԴ» ընկերության հրավիրված ասուլիսից տպավորություն ես ստանում, թե տվյալ ընկերությունը որոշել է Կարմիրսարում նոր հանքավայր շահագործել և ցեմենտի գործարան կառուցել այսպես ասած՝ «Через не могу» « չերեզ նե մոգու» ։

Լսելով տարածքի բնակիչներին, ինչպես նաև՝ լրատվամիջոցների և հանրության շահը ներկայացնողների հարցերն ու հարցադրումները, ապա նաև՝ ի պատասխան բարձրացված հարցերի՝ ընկերության կողմից կատարվելիք ծրագրային աշխատանքների մասին, առանց որոնց իրականացման անհնար է լինելու հանքի շահագործումը և գործարանի կառուցումը, պարզապես հասկանում ես, որ խնդրո առարկա ներդրումային ծրագիրը ոչ միայն ի նպաստ տարածքի բնակչության և ՀՀ քաղաքացիների է, այլև՝ ճիշտ հակառակն է։

Ներդրողի ներկայացմամբ՝ այս պահին նախագիծը փորձաքննության փուլում է։ Ասում է՝ ՇՄԱԳ փորձաքննության և դրա վերլուծությության գործընթացը միտված է նրան, որ իրականացվող գործողություններով նվազեցվեն արտանետումները՝ դրանք բերելով այսպես կոչված՝ նորմատիվ թույլատրելի դաշտ։

Ի դեպ, այս համատեքստում թվարկվող ծրագրերի ցանկում դիտարկվող՝ ջրցան մեքենայի միջոցով փոշու ամպերի իջեցումը, որը պետք է իրականացվի հանքավայրում, արդեն իսկ տարածքի բնակչությանը սպառնացող մեծ վտանգ է։ Կամ՝ ի՞նչ ասել է նորմատիվ թույլատրելի դաշտ։ Եթե անթույլատրելի վիճակ է, հանուն ինչի՞ պիտի թույլ տրվի երկրորդ գործարանը շահագործել։ Արդյո՞ք այն միտված է բարելավել տարածքի բնակիչների՝ կենսական խնդիրները՝ առաջնահերթությամբ՝ առողջ միջավայրում ապրելու։ Բնականաբար՝ ոչ։ Այս է, որ հասկանում են բնակիչները և ցանկանում են կանխել իրենց գլխին գալիքը։

Իսկ այ, ներդրողի տոնը և ոճը, թե՝ «Կարող է իմ էս պահին խոսելն էլ է վնասում շրջակա միջավայրին»՝ արդեն տանում է մանիպուլյացիաների դաշտ։

Աներկբա, վնասում է։

Ի վերջո, երբ վտանգի նվազեցմանն ուղղված ծրագրերի ցանկում կարդում ես եռաշերտ ծառատունկ իրականացնելու մասին, այսինքն, այն մասին, որ ծառերը պիտի կլանեն փոշու ամպերը, որ մարդիկ չկլանեն, ավելի ես խոժոռվում, քանզի ավելի քան հասկանալի է դառնում, որ հանուն ներդրումային շահի՝ մարդ ու բնություն վտանգի առաջ են նորից ու կրկին։
Բայց ծառերը որպես պաշտպանական միջոց ծառայեցնելու փաստը նաև հետաքրքիր զուգորդումներ է առաջացնում։

Օրինակ, նիկոլփաշինյանական մտքի արգասիք՝ Կիրանցում ծառեր թող տնկեն, որ հայ դպրոցականները դպրոցից 30 մ հեռավորությամբ չտեսնեն ազարբայջանցիներին՝ ուղղակիորեն հատվում է Կարմիր սարի տարածքում՝ եռաշերտ ծառատունկ իրականացնելու միջոցով, իբր ,փոշին չեզոքացնելու մասին ծրագրային կետին։ Երկու դեպքում էլ գործ ունենք իմիտացիոն գործողությունների հետ։

Իսկ ամենակարևոր հարցը՝ եթե անթույլատրելի վիճակ է, հանուն ինչի՞ պիտի թույլ տրվի՝ կախված է օդում։

Աղբյուր` Փաստինֆո