Փաստ ինֆո

«Գերտերությունները Վիկտոր Օրբանի նկատմամբ մաքսիմալ վստահություն չունեն։Նա քաղաքական ֆիգուր չէ, որպեսզի կարողանա գեոպոլիտիկ հարցեր քննարկել և փորձի Եւրոպային դիրքորոշում հրամցնել, նա ընդամենը անձ է, որն, ի պաշտոնե, պետք է արարողակագային այցեր կատարի»։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ին ասաց միջազգայնագետ Դավիթ Կարապետյանը՝ անդրադառնալով Հունգարիայի վարչապետը՝ ոչ միանշանակ ընկալվող այցերին։

Նշենք, որ ԵՄ նախագահությունն ստանձնելուց հետո Հունգարիայի վարչապետն այցելեց նախ Ուկրաինա, Ռուսաստան, գնաց ընդհուպ Ադրբեջանի կողմից օկուպացված Շուշի՝ հանդես գալով ադրբեջանամետ հայտարարություններով, ապա մեկնեց նաեւ Չինաստան։

Հունգարիայի վարչապետ Վիկտոր Օրբանի այցերը, ըստ Դավիթ Կարապետյանի, միջնորդ դառնալու փորձ են՝ աշխարհաքաղաքական տարբեր բեւեռների միջեւ հարաբերությունների ձևավորման հնարավորությունների վերաբերյալ կարծիքները փոխանցելու համատեքստում։ «նա որպես ԵՄ խորհրդի ղեկավար պետք է հստակեցնի հարաբերությունները որոշ ղեկավար կենտրոնների հետ, պետք է հստակեցնի էներեգետիկ տնտեսական հարաբերությունները` մասնավորապես Բաքվի ղեկավարի հետ։Չգիտեմ, ինչքանով են տեղեկությունները հիմա արդիական և հասանելի, բայց նա օկուպացված Շուշիում էր , որպեսզի նավթագազային հարաբերությունների համատեքստում հստակեցնի Եվրոպային գազ և նավթ մատակարարելու առաջիկա մեկ տարվա ծավալները», - ասաց Կարապետյանը բացատրեց։

Ըստ նրա՝ Հունգարիայի վարչապետ Վիկտոր Օրբանը որպես քաղաքական գործիչ աչքի է ընկել նրանով, որ բավական անկաշկանդ խոսք ունի և բազմիցս հրապարակայնորեն քննադատել է ԵՄ կառույցներին։ Աչքի է ընկել որպես աժիոատաժային կերպար ու, հավանաբար, դա է պատճառը, որ նրա հանդեպ կա յուրահատուկ մոտեցում՝ էապես հեգեմոն երկրների ղեկավարների կողմից։

«Ուզում եմ կարևոր նշում անել, որ պաշտոնին ընտրվելուց անմիջապես հետո նա հայտարարեց, որ գնում է Բրյուսել՝ թափահարելու այնտեղի ուժային կառույցները», - նկատեց Կարապետյանը՝ ավելացնելով, որ, ըստ ընթացակարգի, մինչև տարեվերջ Հունգարիան է նախագահելու ԵՄ խորհրդի նիստերը, կազմելու օրակարգը, բանակցելու Եվրախորհրդարանի հետ։

Միջազգայնագետը չբացառեց, որ ԵՄ խորհրդում Հունգարիայի նախագահության ժամանակ խնդիրներ առաջանան Եվրոպական ընտանիքում, մասնավորապես Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա Ֆոնդերլայնի հետ հարաբերությունների համատեքստում, որովհետև ժամանակին նրանք ունեցել են սուր վիճաբանություն՝ Բուդապեշտին ֆինանսական օգնություն չտրամադրելու հարցի շուրջ։ ԵՄ-ն սառեցրել էր 30 մլրդ եվրոյի ֆինանսական օգնությունը Հունգարիային։ Այդ կտրվածքով նա խնդիրներ ունի մասնավորապես ԵՄ անդամ երկրների հետ և ԵՄ կառույցի հետ։

Ինչ վերաբերում է այցելություններին՝ Չինաստան, ապա նաեւ Վաշինգտոն, ապա դրանք ընդհանուր քաղաքական ուղեգծի սլաքներն ուղղելու համար են, որպեսզի աշխարհաքաղաքական տարբեր կենտրոնների հետ նա կարողանա հստակեցնել ԵՄ հարաբերությունները։

Իսկ Պուտինի հետ հանդիպումը, Դ. Կարապետյանի խոսքերով, կարող ենք նաեւ գնահատել որպես դեմոնստրացիա, որ, այդուհանդերձ, հավաքական արևմուտքը Օրբանի դեմքով փորձում է ևս մեկ հարթակ ձևավորել, որտեղ հնարավորություններ կստեղծվեն խաղաղ ճանապարհով կոնֆլիկտը լուծելու համար։ «Այդ դեպքում Օրբանը փորձում է միջնորդի դերակատարություն ստանձնել, բայց արդյոք դա նրան կհաջողի, թե ոչ , ես խիստ կասկածում եմ»,- ասաց Կարապետյանը։

Նա հիշեցրեց, որ Պուտինը երբևիցե չի մերժել խաղաղության բանակցությունները և պատրաստ է բանակցային սեղանի շուրջ քննարկել խաղաղության գործընթացը։ Եթե դա ստացվի Օրբանի միջոցով, ապա դա կլինի քաղաքական և դիվանագիտական ձեռքբերում և կվերագրվի Օրբանին։

Այդուհանդերձ, ըստ Կարապետյանի, Օրբանն այն քաղաքական լիդերը չէ, որը կարող է այդ կոնֆլիկտը բերել այն մակադակի, որ հասնի խաղաղության փուլին,

«Օրբանը բնականաբար տեղյակ է, որ բավականին սերտ հարաբերություններ ունեն ՌԴ-ն և Չինաստանը, լավագույն դեպքում կարող է ընդամենը փորձել Սի Ծինփինին տեղեկացնել ռուս-ուկրաինական հարաբերությունների վերաբերյալ հավաքական արևմուտքի դիրորոշումը և ընդհանրապես հարաբերությունների մեկնարկն ինչպիսին կարող է լինել իր օրոք։ Հաջորդող այցելությունը Վաշինգտոն, բնականաբար, ինչ-որ տեղ նաև միջնորդային դերակատարություն ստանձնելն է։ Փորձելու է Սի Ծինփինի և Պուտինի հետ ունեցած խոսույթը տեղափոխել Վաշինգտոն և տեղեկացնել, թե առհասարակ ինչպիսի խոսակցություն և ինչպիսի բանակցությունների հավանականություն կա Արևելքի և ՌԴ- հետ»,- ասաց Դավիթ Կարապետյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո