Փաստ ինֆո

Աղետի գոտում աշխատանքներն իրականացնելիս առողջապահական ու սանիտարահիգենիկ պարտադիր կանոններ կան, որոնք պետք է պահպանվեն՝ հետագա այլ բարդություններից խուսափելու համար։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասել է «Առողջության իրավունք» ՀԿ համանախագահ Ծաղիկ Վարդանյանը։

Նկատենք, որ այս օրերին թե պաշտոնական տարածվող տեսանյութերում եւ լուսանկարներում, թե կակամավորների օգնության մասին համացանցում հրապարակվող լուսանկարներում երեւում է, որ շատերը չունեն համապատասսխան համազգեստ, ձեռնոցներ, որոշ լուսանկարներում անգամ կամավորների գլուխներն են ցեխոտ։ Արդյոք սա չի կարող հանգեցնել հնարավոր այլ հետեւանքների՝ համաճարակի կամ այլ հիվանդությունների տարածման հարցին ի պատասխան մասնագետը նկատեց, որ արտակարգ իրավիճակների համար կան պարտադիր կանոններ։

«Անկեղծ ասենք, որ ջրհեղեղներ ՀՀ-ում շատ չեն լինում, մեզ մոտ ավելի մասնագիտական մշակված սկզբունքներ կան պատերազմների, երկրաշարժերի, սողանքների ու Կովիդի պատճառով՝ նաև համաճարակների դեպքում, սակայն առողջապահական ու սանիտարահիգենիկ պարտադիր կանոններ կան, որոնք անհրաժեշտ է պահպանել արտակարգ իրավիճակների դեպքում, երբ եղել է ջրհեղեղ, կա տիղմի ու խոնավության խնդիր»,- ասել է Ծ. Վարդանյանը՝ ավելացնելով. «Չպետք է հասնի նրան, որ աղետին հաջորդի այլ աղետ, հիվանդություններն արտահայտվեն կլինիկորեն, նոր սկսենք աշխատել հետո ասենք, թե լավ է աշխատում առողջապահությունը, լավ աշխատելը կանխելն է։Ես չեմ ասում, որ պարտադիր հիվանդություններ կլինեն, Աստված չանի, բայց դրա համար նաև կանխարգելիչ աշխատանք է պետք»։

Տիկին Վարդանյանը համաձայնեց, որ արտակարգ իրավիճակին բնորոշ որոշ պարտադիր քայլերի իրականացումը տեսանելի չէ։ «Ջրհեղեղը մեր բնակլիմայական պայմաններում հաճախակի պատահող երեւույթ չէ, համապատասխան փորձառություն չկա, հետևաբար, ըստ իրավիճակի, պետք է հստակ տրվեր, թե ինչ քայլեր պետք է անեին բնակիչները, ինչ խնդիրներ կարող են առաջանալ և իհարկե պետք է համաճարակաբանների հետ համատեղ աշխատանք լիներ։ Որովհետև այս վիճակը կարող է բերել տարբեր վարակների ՝ նայած որտեղ ո՞ր շտամը կարող է ակտիվանալ»,- ասաց բժշկուհին՝ արձանագրելով,որ չկան սանիտարական պայմաններ, կա աննախադեպ խոնավություն, տիղմ, ինչը ամենատարբեր ինֆեկցիաների առաջացման վտանգ է պարունակում։ Հետեւաբար, այսօր առողջապահության նախարարության համաճարակաբաններն ու սանիտարական բժիշկների մի ամբողջ խումբ, եթե ոչ խմբեր պետք է ուղարկվեին աղետի գոտի, իրականացվեին լաբարատոր հետազոտություններ եւ դրանց արդյունքների հիման վրա կատարվեին եզրակացություններ, թե որ միկրոբները հնարավոր է ինֆեկցիայի տարածում առաջացնեն։

Տիկին Վարդանյանի վստահեցմամբ՝ Հայաստանն ունի բավականին լավ հանրային լաբորատորիաներ, որոնք զինված են վերջին սարքավորումներով, վերապատրաստված մասնագետներով։

«Փաստինֆո»-ի դիտարկմանը, որ աղետի գոտում աշխատում են կամավորներ, որոնք առանց հատուկ հանդերձանքի են գործում, անգամ ձեռնոց չեն կրում, Վարդանյանն ասաց, որ դա ինքն էլ է նկատել ու հենց դա է պատճառը, որ վստահ է, որ համաճարակաբանական կանոնների պահպանման անհրաժեշտությանը աղետի գոտում չեն անդրադարձել, չկա պրոֆեսիոնալ մոտեցում։

«Ոչ միայն հանդերձանքը, նաև պատրաստելու հրահանգավորելու հարց կա, յուրաքանչյուր կամավորական ջոկատի՝ ասենք մոտ 40 հոգու հետ, պետք է մեկ բժիշկ, մեկ համաճարակաբան լինի։ Ամբողջ ՀՀ համաճարակաբանական ներուժը պետք է այնտեղ կենտրոնացնել։ Մարդկաց կյանքեր փրկողը, մարդկանց առողջության իրավունքը պահպանողը պրոֆիլակիտիկան է։Պետք չէ սպասել, որ մարդիկ ինչ-ինչ կլինիկական արտահայտություններով գան, ներկայանան ու հետո որոշենք թե ինչ է՝ խոլերիա՞ է, սո՞ւնկ, թե մեկ այլ վտանգավոր բան»,- ասաց մասնագետը՝ ավելացնելով, որ շտամները, որպես կանոն, զարգանում են 10 օրվա ընթացքում։

«Կա նաև ինկուբացիոն շրջան։Լաբորատոր լայնածավալ հետազոտությունները պետք է լինեն արտակարգ իրավիճակներին համապատասխան՝ ոչ սովորական։ Դուք հիմա, որ հարցնեք, գուցե ասեն, որ անում են, բայց ո՛չ, պետք է արտակարգ իրավիճակներին բնորոշ աշխատանք տարվի, լայնածավալ արվի», -եզրափակեց իր խոսքը Ծաղիկ Վարդանյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո