Փաստ ինֆո

ԱԺ Արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի նիստում քննարկվում է Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանական Հանրապետության միջև սահմանազատման և սահմանագծման վերաբերյալ հայտարարության նախագիծը, որն առաջարկել է «Հայաստան» խմբակցությունը։

Նախագծի զեկուցող Արթուր Խաչատրյանի դիտարկմամբ՝ ակնհայտ է, որ ցանկացած 2 պետության միջև պետք է լինի սահման, հակառակ դեպքում՝ կլինի պատերազմ։

«Այս տարի հունվարի 14-ին Փաշինյանը հայտարարեց, որ Ադրբեջանը 4 գյուղի պահանջ է բարձրացնում, իսկ մենք 32 գյուղի հարց ենք բարձրացնում։ Այնուհետև, կառավարության նիստի ժամանակ հայտարարություն եղավ, որ Ադրբեջանը շարունակում է ագրեսիվ քաղաքականություն, ասում են՝ տվեք ինչ ուզում ենք, որովհետև եթե չտաք՝ կլինի պատերազմ։ Այսինքն, պատերազմի սպառնալիք, ինչը խախտում է միջազգային իրավունքի ողջ բազան։ Այսօր իշխանությունները խոսում են այն մասին, որ սահմանազատման մեր հենքը լեգիտիմությունն է, բայց իրենց պահվածքով ՀՀ իշխանությունները խրախուսում են ապալեգիտիմությունը»։

Նա ընդգծեց, որ Ադրբեջանի սահմանազատման հանձնաժողովի նախագահ Շահեն Մուստաֆաևի հայտարարությունից հետո, թե Հայաստանը պետք է զիջի 4 գյուղերը՝ ՀՀ հռետորաբանությունը սպառնալիքի տակ փոխվում է ու ՀՀ իշխանությունները հայտարարում են, թե պետք է դուրս գանք, քանի որ դա մերը չէ։

Նշելով, որ վկայակոչվում է Ալմա-Աթայի հռչակագիրը՝ Խաչատրյանն ասաց, որ 1991 թ-ի դեկտեմբերի 21-ին 8 հանրապետություն հայտարարում են, որ միանում են ԱՊՀ-ին, դրանից առաջ ևս 3-ն էին միացել։ «Ավելի ուշ՝ որպեսզի լինի մեկ փաստաթուղթ, որին կանդամակցի 11 հանրապետություն՝ ընդունվում է նաև Ալմա-Աթայի հայտարարութունը, որը չի ստորագրվում ՀՀ-ի կողմից և որը ՀՀ ԱԺ-ում չի վավերացվում, ընդ որում՝ այն պարտադիր պայման չէ ԱՊՀ-ին անդամակցելու համար։ Ադրբեջանը չի վավերացրել այդ փաստաթուղթը, ավելին՝ 1992 թ-ի հոկտեմբերի 7-ին հետ է կանչել այդ ստորագրությունը։ Ադրբեջանը ԱՊՀ-ին միացել է 1993 թ-ի սեպտեմբերի 24-ին։

Այսինքն, գոյություն չունի 1991 թ-ի ԱՊՀ-ի ստեղծման մասին որևէ վավեր փաստաթուղթ, որը ստորագրված լինի Ադրբեջանի կողմից։ Հետևաբար, հղում է կատարվում 1991 թ-ի գոյություն չունեցող ստորագրության վրա։ Ադրբեջանը չի վավերացրել որևէ փաստաթուղթ, այլ միացել է ԱՊՀ-ին միայն 1993-ին։ Ընդ որում՝ միացել մի տեքստով, ըստ որի՝ երկրները ճանաչում են միմյանց տարածքային ամբողջականությունը ԱՊՀ շրջանակներում։ Այսինքն, հենց Ադրբեջանը միացավ ԱՊՀ-ին, Հայաստանն այդ ապահի դրությամբ պետք է ճանաչի Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը։ Այնպես որ բանակցություններ պետք է լինեն, սահմանազատում պետք է լինի, բայց դրա հիմքը պետք է լինի 1993 թ-ի փաստացի գործող սահմանները։ Դուք կարող եք ասել, որ դա սահման չէ, այլ շփման գիծ է, բայց ըստ ՄԱԿ-ի փաստաթղթերի՝ անգամ դեմարկացրոն գծերը արգելվում է խախտել ուժի միջոցով»։

Նա նաև նշեց, որ տարակուսանքի տեղիք է տալիս նաև ապրիլի 19-ի հայտարարությունը, ըստ որի՝ երկու երկրների սահմանազատման հանձնաժողովները որոշել են սահմանազատում անել։ «Ո՞վ է այդ հանձնաժողովներին իրավունք տվել նման որոշում կայացնելու։ Հանձնաժողովին, որը ղեկավարում է Մհեր Գրիգորյանը, որևէ մեկն իրավունք չի տվել որոշում կայացնել, թե որտեղով է անցնում սահմանը, դա խորհրդակցական մարմին է, իսկ սահմանի ցանկացած փոփոխություն պետք է հաստատվի հանրաքվեի միջոցով, տարածքի ցանկացած փոփոխություն պետք է հաստատվի հանրաքվեի միջոցով։ Այս պահի դրությամբ այդ տարածքում գործում է Հայաստանի ինքնիշխանությունը, հետևաբար, ցանկացած սահմանի փոփոխություն պետք է տեղի ունենա հանրաքվեի միջոցով, ոչ թե խորհրդակցական մարմին հանդիսացող ինչ որ հանձնաժողովի որոշմամբ։

Լուրեր ենք ստանում, որ տեղի է ունենում ԶՈՒ վերատեղակայում, ինչի՞ հիման վրա։ Առաջարկում ենք ընդունել հայտարարություն թե ինչ փաստաթղթերի հիման վրա պետք է տեղի ունենա սահմանազատումը»։

Աղբյուր` Փաստինֆո