Փաստ ինֆո

Ես երեկ լուրերում տեսա, թե ինչ իրավիճակում են տավուշցիները, Ոսկեպարի բնակիչները, հիմա մեզ են հավասարվել, իրենց մոտ էլ նույն իրավիճակն է, ինչ մեր մոտ էր մի քանի տարի առաջ, երբ թուրքը GPS-ով սահման էին գծում։ Էն ժամանակ աղաղակում էինք, ասում էինք՝ ժողովուրդ խայտառակ իրավիճակ է եկեք, հասեք, մեզ պադերժկա արեք, տիրություն արեք, բայց ոչ ոք չեկավ։ Այսօր տեսա՞ք, շարունակական գնում է, հիմա էլ Տավուշը, վաղը ինչ իմանամ, որտեղ նույնը կլինի։ Չեկան, տիրություն չարեցին, ժողովրդի անտարբերության արդյունքն էլ սա է։ Այս մասին «Փաստինֆոյի» հետ զրույցում ասաց Շուռնուխի բնակիչ, համայնքի նախկին ղեկավարի եղբայրը՝ Արարատ Աղաբեկյանը։

Շուռնուխն առաջին բնակավայրն էր, որը GPS-ով կիսվեց, թեև թշնամու հսկողությանը հանձնված 13 տները երբեք չեն եղել ադրբեջանական հողում։

«Անգամ գենշտաբի քարտեզներներով այդ տարածքները եղել են հայկական վարչական տարածքում։ Իսկ սահմանը անցնում էր այդ 13 տանից ներքև անցնող ձորակի երկայնքով։ Երբևէ նման սահման, որ անցնի գյուղի միջով ու կիսի գյուղը չէր կարող լինել, սահմանն անցնում էր ձորերի կամ սարերի եզրով, ո՞նց կարող էր սահմանը լիներ այնպես, որ գյուղի կեսը կտրեր երկու մասի։ 13 տունը մեր վարչական տարածքում էր։ էն ժամանակ, որ թուրքերը եկան՝ մեր համայնքի ղեկավար Հակոբ Արշակյանը հանեց գենշտաբի քարտեզները, դրեց թուրքի դեմը, ասեց՝ ռուսական գենշտաբի քարտեզ է, միակ հարցը, որ տալիս էին, թե էդ քարտեզն իրեն որտեղից։ Ասեցինք՝ մերն են այդ տները, մեր վարչական տարածքում են, ասեցին՝ արդեն պայմանավորված ենք, ու ժամկետ տվեցին, որ դուրս գանք։ Հիմա էլ այդ տները քանդուքարափ են արել։ Միայն պատերն են կանգնած»,- պատմեց Աղաբեկյանը։

Դիտարկմանը, թե ինչու սահմանազատումը չեն շարունակում, օրինակ, հենց Շուռնուխից, առավել եւս որ հստակ քարտեզներ կան, ու տարածքների պատկանելիության մասին էլ կասկածներ չեն կարող լինել՝ Աղաբեկյանն ասաց. «Շատ ծիծաղելի բան եք ասում, թե թուրքերը կարող են տարածք վերադարձնել, իհարկե, շատ լավ կլիներ, եթե վերադարձվեր։ Ամեն դեպքում՝ մենք այդ ցավն ապրեցինք, արդեն 4 տարի է ապրում ենք, մյուս բնակավայրերի բնակիչները չէին հասկանում մեր սրտի ցավը, հիմա շատերն են իրենց կաշվի վրա զգալու մեր ցավը։ Եթե ուզում ես իմանալ, այն ժամանակ մեր հնարավորությունները շատ էին դիմակայելու, բայց մեզ թևութիկունք չեղան, մենք այդ հնարավորությունն ունեինք։ Պատերազմը նոր էր ավարտվել, արսենալը կար, ոգին մեռած չէր, տրամադրությունն էլ այնպիսին էր, որ պատրաստ էինք դիմակայել, բայց մենակ մնացինք այն ժամանակ։ Այն ժամանակ էլ զգուշացնում էինք։ Մինչև հիմա էլ ամեն անգամ որ մեր տները տեսնում ենք, էլի նույն կսկիծը, նույն դառնությունն ենք զգում»։

Անդրադառնալով կառավարության խոստմանը, թե 13 հանձնված տների փոխարեն նորերն են կառուցվելու՝ Աղաբեկյանն ասաց, որ դրա մասին ոչ մի զրույց հիմա չկա, այսինքն, տները թերի սարքած՝ թողած է։ «Ավելի լավ էր իմ տունն ինձ մնար, քան այն նորակառույցները, որ պիտի տան։ Տները սարքել են, բայց շատ կարևոր 2 խնդիր կա, որ առանց դրանց լուծման այդ տներում հնարավոր չի լինի ապրել։ Առաջինը ջրի խնդիրն է։ Տներում ջուր չկա։ Իշխանավորները եկան՝ իրար վրա գցեցին, Արշակյանին ասեցին՝ տարածքում, եթե ջուր ճարես՝ քաշելը խնդիր չի։ Հիմա էդ ջուրը Արշակյանը ճարել է, դիմել է կառավարությանը, թե ջուրը ճարել եմ, դա էլ էն կարգի ջուր է, որ կարող է ոչ միայն մեզ հերիքի, այլև մեր հարևան գյուղին։

Հարևան Բարձրավանում էլ հիմա ջրի խնդիր կա։ Առաջարկեց՝ ասեց գյուղի վերևում բաժանարար դրենք, մի մասը տանք Բարձրավանին, մի մասն էլ Շուռնուխ գա, էդ էլ չարեցին, աչք փակեցին, մեկը՝ մեկի վրա գցեցին, էդպես էլ մնաց։ Ջրի խնդիրն էլ հնարավոր չի լուծել 3 օրում կամ մի ամսում։ 15 կիլոմետր ջրագիծ պիտի քաշվի։ Իրականում շինարարության հետ նաև ջրի հարցը պիտի լուծվեր։ Դրա համար պիտի ավելի շուտ սկսեին աշխատել։ Այսինքն՝ էդ տներում ապրելու հնար չկա։ Հոսանքն էլ մինչև հիմա քաշած չի, էնպես որ շատ լավ տներ են, բայց ապրելու պիտանի չեն։

Հիմա իմ խորհորդը մեկն է, պետք է համախմբվենք, հասնենք մեր սահմաններին, մեր թևն ու թիկունքը պահենք, բայց նախ էս վախկոտ իշխանությունից պիտի ազատվենք»,-ասաց Աղաբեկյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո