Փաստ ինֆո

ՀԱՊԿ-ում գլխավոր խաղացողը ՌԴ-ն է, իսկ Ռուսաստանը մեծապես ասիական տիպի պետություն է, որտեղ խնդիրները լուծվում են ոչ թե թղթի վրա առկա ստորագրությամբ կամ առկա պարտավորություններով, ինչպես, օրինակ, անգլոսաքսոնական կամ ռոմանոգերմանական համակարգերում, որտեղ դարավոր գործարքային ավանդույթներ կան, այլ՝ հարաբերությունները լուծվում են առաջնորդների անձնական կապերը հաշվի առնելով։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց ռազմական փորձագետ Մհեր Հակոբյանը՝ անդրադառնալով ՀՀ ԳՇ պետ Էդվարդ Ասրյանի հայտարարությանը, թե ՀԱՊԿ-ի հետ համատեղ կառուցվածքներ թղթի վրա են։

Հակոբյանի դիտարկմամբ՝ մենք դրա դասական օրինակն այսօր տեսնում ենք։ «Տեսեք, ԱՄՆ-ն Թուրքիայի հետ դաշնակցային ամրագրված հարաբերություններ ունի, ու որքան էլ իրար հետ խնդիրներ ունենան՝ հանուն իր ստորագրության պատվի՝ ԱՄՆ-ն Թուրքիային օգնում է։
Իսկ ասիական տիպի համակարգերում անձնական գործոնը շատ կարևոր է։ Օրինակ, Վազգեն Սարգսյանը կարող էր Գրաչովի հետ գնալ՝ լողավազանում մի լավ օղի խմել ու այնքան հարց լուծել, որքան չէր լուծի, օրինակ, սպիտակ օձիքով մի երիտասարդ, որը կփորձեր ձևական հարաբերություններ հաստատել Ռուսաստանի հետ։ Այսինքն, մենք ունենք երկու լիդերների ծայրահեղ լարված հարաբերություններ, խոսքը՝ Փաշինյանի ու Պուտինի մասին է, ու Լավրովի վերջին հայտարարությունները, որոնք վերջնագրային տեսք ունեին՝ դրանց վառ արտացոլումն է»,- նշել է գործիչը՝ ավելացնելով, որ այնքան էական չէ ՀԱՊԿ-ն արդյունավետ է, թե ոչ, որքան էական է, որ ՀԱՊԿ-ում հարց լուծողը քո հետ վատ հարաբերություններ ունի, հետևաբար, այդ կառույցը բնական է, որ քեզ չի օգնի։

Նրա դիտարկմամբ՝ մեր իշխանությունն էլ փորձում է գործընկերներ գտնել Եվրոպայում, ու կարծում է, որ ճիշտ է անում։

«Բայց կյանքը ցույց կտա՝ ճիշտ է, թե չէ, եթե կյանքը ցույց տա, որ խնդիրներ կան, ապա մեր պետությունը շատ լուրջ վտանգների առաջ կկանգնի։ Ես ոչ ռուսամետ, ոչ արևմտամետ քարոզիչ չեմ, հետևաբար, չեմ կարող ասել՝ դեպի արևմուտք մեր գնալը ճիշտ է, թե ոչ։ Նաև նախնական տեղեկատվությունը շատ քիչ է, որ ես կարողանամ գնահատկան տալ՝ ճիշտ է, թե ոչ։ Հնարավոր Է, որ Ռուսաստանի ԱԳՆ-ն մեզ վերջնագիր է ներկայացրել ու հիմա ՀՀ ԱԳՆ-ն հենց այդ վերջնագրի շուրջ է մտածում։ Ես հստակ տեղեկատվություն չունեմ, անգամ ունենալու դեպքում՝ բարդ կլիներ գնահատականներ տալ»,- նշել է Մհեր Հակոբյանը։
Դիտարկմանը, որ եթե ՆԱՏՕ-ում չեն սպասում, հետևաբար, արդյոք մենք ՀԱՊԿ-ից հեռանալով կարող ենք լինել արտաբլոկային պետություն՝ Հակոբյանն ասաց, որ այս հարցը ևս բավական բարդ է, քանի որ իրականում Ռուսաստանը այս պահին մեզ հետ թեև ունի բարդ հարաբերություններ, բայց նաև ունի բավարար զենք-զինամթերք, իսկ Եվրոպան թեև մեզ բարեկամաբար ժպտում է, բայց Ուկրաինային է հազիվ հասցնում զենք մատակարարել։ «Բացի այդ՝ նաև լոգիստիկ խնդիր կարող է լինել տեղ հասցնելու առումով։ Միաժամանակ, Եվրոպայից կարող են ասել, որ քանի դեռ ՌԴ-ի հետ եք՝ ձեզ բարձր տեխնոլոգիական զենք չենք տա, որովհետև ռուսական ազդեցությունը ձեր բանակում շատ մեծ է։

Բայց մյուս կողմից էլ, ի՞նչ այլընտրանք ունի Հայաստանը, Ռուսական զենք զինամթերքի դեֆիցիտի պայմաններում անգամ ամենալավ հարաբերությունների դեպքում էլ մեզ զենք չէին տա։ Ասելու էին՝ տեսեք, թե Ուկրաինայում ինչ իրավիճակ է, սպասեք լավ ժամանակներ կլինեն՝ կտանք։ Այսինքն, քաղաքականությունը շատ նման է ավանտյուրայի։

Ամեն դեպքում՝ որևէ արևմտամետ գործիչ, որ աչքերը փայլեցնելով խոսում են ռուսների հեռացնելու մասին՝ որևէ հաշվարկ չունի։ Ասում են՝ Բայդենը կհայտարարի ու որևէ խնդիր չի լինի, իսկ եթե լինի՞։ Իսկ եթե ռուսական զորքին հանեցին ու Թուրքիան էլ անունը դրեց, թե Արմավիրում հակաահաբեկչական գործողություն է անում, ու մտնի Հայաստա՞ն, հիմա գոնե ռուսներն այնտեղ կանգնած են, իրենց վրայով պիտի անցնեն, որ մտնեն Արմավիր։ Այսինքն, այս ամենի մեջ արկածախնդրության տարրեր կան։ Մյուս կողմից էլ իրավիճակն, իհարկե, բացառիկ բարդ է, հետևաբար, նաև գնահատակներ տալը նույնպես բացառիկ դժվար է»։

Աղբյուր` Փաստինֆո