ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Ռուս խաղապահների մեքենան մտավ գյուղ, կողքին նստած էր ադրբեջանցին, հասկացանք՝ հետախուզություն է, մի կերպ կարողացա զսպել մեր տղաների զայրույթը և կանխել հրաձգությունը. Խնապատ համայնքի ղեկավար 03/02/2024 15:35 | Ցեղասպանություն՝ Արցախում
«2022-ի մարտից՝ Քարագլխի դեպքերից հետո, Խնապատում աշխարհազոր ձևավորվեց, որը գիշեր ու զօր վերահսկում էր գյուղի անդորրը։ Տղաները պատրաստակամ են եղել ցանկացած հարցում՝ անգամ սեփական կյանքի գնով պահել մի բուռ մնացած Արցախը»,-զրույցն այսպես է սկսում Արցախի Խնապատ համայնքի ղեկավար Սամվել Շահրամանյանը։
Վերջինս արցախյան առաջին ազատամարտի ակտիվ մասնակիցներից է, 2-րդ կարգի հաշմանդամ։ Շահրամանյանը երանությամբ է հիշում պատերազմի նույնիսկ ամենածանր օրերը, երբ անհավասար էր կռիվը, բայց անպարտ էր ոգին։
«Արցախյան առաջին ազատամարտի տարիներին գյուղից արտագաղթ ընդհանրապես չի եղել։ Զենք բռնելու ունակ յուրաքանչյուր ոք անձնվիրաբար նվիրվել է Հայրենիքի փրկությանը։ Իզուր չէր մեր ազդականչը «Ամրոց»։ Պատերազմի ողջ ընթացքում գյուղն իրեն դրսևորեց իսկական ամրոցի նման։ Հայրենյաց 40 խնապատցի ամենաթանկն է տվել Հայրենիքի պաշտպանությանը, քաղաքացիական անձանց շրջանում ունեցել ենք 10 զոհ, որից մեկը՝ երեխա։ Ունեցանք հերոսներ, ովքեր արժանացել են Մարտական խաչ 1-ին և 2-րդ աստիճանի շքանշանների։ 2020-ին գյուղը տվել է չորս, 2023 թվականին՝ մեկ զոհ, իսկ չարաբաստիկ պայթյունի հետևանքով 3 երիտասարդ զոհվեց»,- ցավով նշում է համայնքի ղեկավարն ու հավելում՝ Մեծ հայրենականին ևս գյուղն ակտիվ մասնակցություն էր ցուցաբերել, տվել 104 զոհ։
Բոլոր ժամանակներում հանուն Հայրենիքի մարտնչած անմահ հերոսների պատվին գյուղում հուշարձան է կանգնեցվել։
«Այսօր ամենացավալին այն է, որ չենք կարողանում մեր տղաների շիրիմներին այցելել, արժանի չեղանք նրանց անձնազոհությանը»,-հոգոց է քաշում մեր զրուցակիցը։
2023-ի սեպտեմբերի 19-ը սևով բացվեց արցախցիների համար։ Կատարվեց այն, ինչն անհնար էր պատկերացնել ամենադաժան երազում անգամ։ 9 ամսյա շրջափակումից հետո, անմարդկային հալածանքների միջով անցած արցախցիները բռնեցին գաղթի ճանապարհը… Ու հալածանքների նոր ալիքների մեջ հայտնված հազարավոր արցախցիներ այսօր էլ շարունակում են պայքարը հանուն արժանապատիվ կյանքի…
Խնապատը, ընդանուր առմամբ, իր գոյության ողջ ընթացքում 7 անգամ տեղափոխվել է, բայց նույն տարածաշրջանում։ Ներկայի բնակավայրում բնակչությունը սկսել է հաստատվել 1800-ականների վերջին, 1900-ականների սկզբներին։ Այն կրթական, մշակութային մեծ համբավ էր վայլեում, աչքի ընկում կազմակերպչական գործերով։ Հին ու նոր գյուղատեղիներում պահպանվել են բազմաթիվ հուշարձաններ և խաչքարեր, իսկ Վերին շենի տարածքում կանգուն մատուռ կա՝ թվագրված 1224 թվականով։ Նշեմ, որ հենց այստեղ՝ Վերին շենի տերտերի տանն է Ղազարոս Աղայանը գրել «Ճախարակը»։
Արցախում գյուղ չկար, որ վերջին մեկդարյա պատմության ընթացքում ենթարկված չլիներ բարբարոս ցեղերի ասպատակություններին։ Ավարառու ցեղերն անցել-գնացել են, իսկ հայ շինականի մուրճը կրկին զնգացել, օջախ է կառուցել…
«Սեպտեմբերի 19-ին դպրոցում դասերը դեռ ընթանում էին, երբ սկսվեց պատերազմը։ Մանկապարտեզի և դպրոցի երեխաներին իսկույն իջեցրեցինք ապաստարան։ Երբ իրավիճակը մի քիչ հանդատվեց մենք բարձրացանք դպրոցի տարածք, ծնողներն արդեն գալիս էին իրենց երեխաների հետևից։ Գյուղի վրա չէին կրակում, կրակում էին դիրքերի վրա, որոնք գյուղից մի քանի հարյուր մետր հեռավորության վրա էին, երևի մի քանի հազար արկ է գցել թշնամին։ Գյուղը դղրդում էր այդ ձայներից։ Երեխաներն ահավոր վախեցած էին։ Սեպտեմբերի 21-ին, երբ արդեն զինվորականները հրաման ստացան թողնել բնագիծը, 15 հոգանոց մեր խումբը գիշեր ու ցերեկ վերահսկում էր գյուղի տարածքը։ Բնակիչներին սեպտեմբերի 20-ին էինք տարհանել ավելի ապահով վայրեր, անգամ անկողնային հիվանդներին։ Չնայած վառելիքի բացակայությանը՝ նրանցից շատերը սեպտեմբերի 22-ին վերադարձավ գյուղ։ Սննդի, վառելիքի, էլէներգիայի, կապի բացակայությունը և այն, որ թշնամին ամեն վայրկյան կարող էր գյուղ մտնել, կրկին խուճապահար արեց մարդկանց։ Մյուս կողմից էլ արդեն աղմուկ էր բարձրացել, որ ռուս-խաղապահներն օդանավակայանից ավտոբուսներով մարդկանց տարհանում են։ Մարդիկ էլ չմնացին գյուղում։ Ով մեքենա չուներ՝ չկարողացավ անգամ օդանավակայանից գյուղ հասնել և անհրաժեշտ փաստաթղթերը վերցնել։ Երբ ռուս խաղապահների մեքենան մտավ գյուղ, մենք կանգնեցրինք այն՝ իմանալու գալու նպատակը։ Նրա կողքին նստած տեսնելով ադրբեջանցուն, հասկացանք՝ հետախուզություն է, չնայած ռուս վարորդը պնդում էր, որ բարձրանում են դիրքերից դիակներ հանեն։ Ես հո գիտեի, որ մենք դիրքերում դիակ չենք թողել։ Մի կերպ կարողացա զսպել մեր տղաների զայրույթը և կանխել հրաձգությունը»,-ասում է Շահրամանյանը։
Համայնքի ղեկավարը մինչև սեպտեմբերի 28-ը գյուղում էր։ Ասկերանի շրջանի Հայկազովի տեղամասում չարաբաստիկ պայթյունի հետևանքով մինուճար տղայից լուր չուներ… Հետո պիտի պարզվեր, որ հարյուրավոր երիտասարդների դաժան ճակատագրի արժանացածների շարքում էր Արմանը…
«Սեպտեմբերի 28-ին մի վերջին անգամ շրջել եմ գյուղում։ Այցելել նրա ամեն մի անկյունը։ Խոսել դարավոր պատմությունը ուսած մեր գյուղի սար ու ձորի հետ… Վերջում եկել՝ հրաժեշտ եմ տվել մեր հերոսներին, հայցել նրանց ներողամտությունը»,-ասում է Խնապատ համայնքի ղեկավարը։
Հեղինակ՝ Անահիտ Պետրոսյան
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
10/07/2024 12:08
Աբովյանը 61 տարեկան է. Ծառուկյանն ասում է՝ այն իր ամենասիրելի քաղաքն է
Տեսադարան
09/02/2024 10:55
Սեպտեմբերի 2-ը Արցախի Հանրապետության հռչակման օրն է
Մամուլ
- 11/22/2024 08:19 3 միլիոն դրամը փող չԷ՞․ «Հրապարակ»
- 11/22/2024 08:16 Անկախ աուդիտը, կարծես թե, անկախ է. ՔՊ նվիրատուները տուգանվում են. «Ժողովուրդ»
- 11/22/2024 08:13 Ով կփոխարինի Դավիթ Խուդաթյանին․ «Հրապարակ»
- 11/22/2024 08:09 Հովիկ Աղազարյանը անհարմար դրության մեջ է դրել Նիկոլ Փաշինյանին. «Ժողովուրդ»
- 11/22/2024 08:07 Ժամկետ խախտող նախարարը կպատժվի՞․ «Հրապարակ»
- 11/22/2024 08:04 Ում է բաժին հասնելու Զեյնալյանի պաշտոնը․ «Հրապարակ»
- 11/22/2024 08:01 Սեւանա լճի անտառտնկարկների մաքրման աշխատանքները ձախողվել են. «Ժողովուրդ»
Գործ #
09/21/2024 14:53
«Արմավիր» ՔԿՀ-ում կալանավորին տևական ժամանակ խոշտանգել, ապա՝ սպանել են՝ «կանոններ» չպահելու, այդ թվում՝ գիշերն անկողնում միզելու համար, ՔԿՀ -ում նույն խցում են պահել սպանվածի որդուն ու հորը սպանողին
03/06/2023 21:01
Արյունոտ օղակն ամբողջական չէ առ այսօր. Ինչ կապ ուներ Յուզբաշյանի սպանությունը Ղանդիլյանի սպանության հետ
06/17/2022 17:36
Նոտարի աշխատասենյակից հափշտակվել է կնիքը ու աշխատասենյակը հրկիզվել՝ ԵԿՄ Էրեբունու տարածքային բաժանմունքի նախագահ Մանվել Բատիկյանի քավորությամբ. Խարդախությունների մի ամբողջ կծիկի հետքերով
07/20/2020 20:31
Վանաձորում սպանվել է հայտնի ֆիզիկոս Մնացականյանը. Սպանության առիթը՝ 1000 դրամ
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 09/27/2024 20:29 Միջպետական սահմանների՝ աշխարհագրական առումով ճշգրտման հարցերը գործադիր իշխանության իրավասության տիրույթում են. հրապարակվել է ՍԴ որոշումը
- 09/02/2024 15:38 Հրատապ. Հրապարակվել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանի սահմանազատման և սահմանային անվտանգության հարցերով հանձնաժողովների համատեղ գործունեության մասին կանոնակարգը
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
Հարցազրույց
- 10/22/2024 20:14 Միշտ ամեն բան ուշացած ենք անում, փոխանակ՝ նույն պահին հակադարձենք․․․
- 10/13/2024 20:44 Որևէ մեկը Անկախության մասին հռչակագիրը այլաբանորեն չէր դիտարկի իբրև իր զավակին խժռող ծնողի, եթե չլիներ Երկիրը խժռելու պատրաստ թշնամու սպառնալիքը
- 10/11/2024 18:53 Ոչ թե ազարբայջանցիները, այլ մենք՝ հայերս ունենք վերադարձի խնդիր ՝ Շահումյանից ու Գետաշենից մինչև Արցախ․․․
- 10/03/2024 12:57 Տարածաշրջանի վրա ազդեցություն ունեցող երկրները պետք է ավելացնեն ճնշումն Ադրբեջանի վրա. Դավիթ Վարդանյան
Մեկնաբանություն
- 11/21/2024 15:05 Հիմա նստած մտածում եմ․ լավ, բա Վահեին ինչի՞ հանեցիք գործից. Արսեն Բաբայան
- 11/21/2024 14:49 Երեք օրվա ընթացքում Ֆրանցիսկոս Պապին երկու անգամ ողջունելու հնարավորությամբ ինձ իսկապես օրհնված եմ զգում. Աննա Հակոբյան
- 11/21/2024 14:22 Ի՞նչ է անելու Թրամփը հայ-ադրբեջանական բանակցությունների փաթեթի հետ. Սարգսյան
- 11/21/2024 11:23 Ու հիմա ուզում եք պաչկեքով մեդալներ շահեք, սատանայական ծեսը Ծիծեռնակաբերդում կատարվեց. Տիգրան Քոչարյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 11/21/2024 21:51 Արմավիրի մարզում տեսախցիկն արձանագրել է «BMW»-ի և ջերմաքարշ գնացքի բախումը. քննչական բաժինն ու ոստիկանությունն էլ պարզել են մահացածի ինքնությունը
- 11/21/2024 21:29 Վարորդը մահացել է, ուղևորները տեղափոխվել են հիվանդանոց
- 11/21/2024 12:58 Ավտոմեքենան բախվել է ջերմաքարշին. հայտնաբերել է այրված դի
- 11/21/2024 11:56 Փրկարարները ձիուն դուրս են բերել արգելափակումից
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 11/21/2024 18:51 Նորվեգիայի թագաժառանգ արքայադստեր որդուն ձերբակալել են բռնաբարության մեղադրանքով
- 11/21/2024 17:22 Ասեղի պատճառով տղամարդու դեմքը մի քանի անգամով այտուցվել է
- 11/20/2024 23:11 Նյարդաբանը պատմել է մենության վտանգի մասին
- 11/20/2024 17:40 Կինը դպրոցական տղային դուրս է բերել սառցակալած գետից
Հետաքրքիր է իմանալ
- 11/20/2024 18:20 Կինը 9-ամյա տղային թողել է անտառում ու թաքցրել նրա հետքերը
- 11/19/2024 18:36 Մոսկվայի մարզում փոքրիկը ծնվել է ատամներով
- 11/15/2024 18:18 2024-ի ամենատարածված գաղտնաբառերի վարկանիշային ցանկը. այն կրկին գլխավորել է «123456»-ը
- 11/08/2024 17:20 Կայսերական պինգվինը 3400 կիլոմետր է անցել ու հասել Ասվտրալիա կերի հետևից