Փաստ ինֆո

Արցախի Մարտունու շրջանի Մսմնա գյուղի բնակչությունը մինչև 2023թ․ սեպտեմբերի 24-ը մնացել է գյուղում, թեկուզ ադրբեջանցիները հենց սեպտեմբերի 19-ին թիրախավորել էին Մսմնան։

«Առաջին «սնարյադը» գյուղապետարանի վրա են գցել, հետո էլ սկսել են տների վրա խփել։ Առնվազն 4-5 տուն վնասվել է։ Լավ է գոնե, որ մարդկային կորուստներ չենք ունեցել։ Դե, գյուղում ապաստարաններ չկային, մի քանի տուն կար մենակ, որ համեմատաբար ապահով էր, ամուր էր, հիմնականում էդտեղ են ռմբակոծությունից պատսպարվել գյուղացիները»,-«Փաստինֆո»-ին պատմում է Մսմնայի գյուղապետ Արթուր Գրիգորյանը։

Սեպտեմբերի 22-ի գիշերը հարևան Սարուշենի կանայք ու երեխաները՝ շուրջ 350 հոգի, անտառներով հասել են Մսմնա, քանի որ ադրբեջանական ահաբեկչական ստորաբաժանումները Սարուշենի մատույցներին էին հասել։

«Կեսգիշերն անց էր, որ նկատեցինք Սարուշենից կանայք ու երեխաներն անտառներով գալիս են դեպի մեր կողմ։ Գնացել ենք դիմավորել ու տներում տեղավորել․ ամեն մեկն իր տանը 10-15 հոգու տեղավորել է։ Հաջորդ օրն արդեն Սարուշենի գյուղապետը նրանց մի մասին տարհանել է Ստեփանակերտ, իսկ մնացածերին գյուղի ժողովրդի հետ ամսի 24-ին Ննգի ենք տարհանել»,-հիշում է բռնի տեղահանված Գրիգորյանը։

Գյուղապետի պատմելով՝ կանանց ու երեխաներին Ննգի հասցնելուց հետո տղամարդիկ հետ են գնացել գյուղ, քան որ լուրջ մտավախություն ունեին, որ ադրբեջանցիներն անտառներով կառաջանան ու կմտնեն գյուղ, եթե նկատեն, որ մարդ չկա գյուղում։

«Մինչև ամսի 26-ը մնացել ենք Մսմնայում։ Էդ օրն արդեն իմացանք, որ բոլորս ենք ստիպված դուրս գալ մեր տներից։ Ամսի 26-ին, ի դեպ, ադրբեջանցիներն արդեն մեր գյուղի վերևում ՝ Շոշկավանքում (16-րդ դարի վանք,-խմբ․) , նստած էին։ Որ տեսան, թե ոնց ենք հրաժեշտ տալիս գյուղին, էլ չսպասեցին էլ հեռանանք, նոր մտնեն։ Հակառակը՝ անընդհատ օդ էին կրակում, որ վախեցնեն։ Էդպես պարզ հասկացնում էին էլի, որ շուտ արեք դուրս եկեք, թե չէ լավ չի լինելու․․․մեր հետևից անմիջապես Շոշկավանքի մոտից էլ, դիմացի անտառներից էլ իջան, մտան գյուղ․․․»,-պատմում է գյուղապետը։

Ի դեպ, Մսմնայից Ստեփանակերտ տանող հիմնական ճանապարհը մինչև ամսի 24-25-ը փակ էին պահում ադրբեջանցիները։ Գյուղացիները ստիպված Ննգիով են գնացել Ստեփանակերտ։

Մսմնայից Ննգի, այնտեղից՝ Ստեփանակերտ, Ստեփանակերտից էլ՝ արդեն ամսի 27-ին, Մսմնայի բնակչությունը նույնպես գաղթի դժոխային ճանապարհն է բռնում․․․

Գյուղն ավելի քան 100 բնակիչ ուներ, որոնք իրենց հողում, օջախներում ամենօրյա աշխատանքով ապրում էին, իսկ բռնի տեղահանությունից հետո բոլոր ցրված են Հայաստանի տարբեր բնակավայրերով։

Գյուղապետն ասում է՝ գյուղացիներին հուզող հիմնական հարցն է՝ կկարողանա՞ն վերադառնալ հայրենի Արցախ․․․ Վաղվա օրվա անորոշությունն ու աշխատանք գտնելու անհնարինությունը մարդկանց է՛լ ավելի ծանր վիճակի մեջ է դրել․․․

Մսմնան 2023թ․ սեպտեմբերի 26-ից օկուպացված է Ադրբեջանի կողմից։

Աղբյուր` Փաստինֆո