Փաստ ինֆո

«Օգոստոսի 28-ի առավոտյան, երբ դուրս էինք գալիս Ստեփանակերտից, արցունքներս հազիվ էի զսպում։ Իրավիճակը փոխելու անզորությունից, տկարությունից ահավոր վատ էի զգում․․․ Թեկուզ շրջափակումն այնպիսի անտանելի իրավիճակ էր ստեղծել, որ մտածում էի մի ձևով այն ճեղքելու մասին, բայց կոկորդս ինչ-որ բան սեղմում էր, մի տեսակ խեդղվում էի, քանի որ զգում էի, որ էլ չեմ կարողանալու վերադառնալ․․․»- «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում անկեղծանում է Գրիգոր Էլիզբարյանը, ով 2021թ․ «Դասավանդի՛ր Հայաստան» ծրագրով գործուղվել էր Արցախ։

Գրիգորը երկու տարի Մարտունու շրջանի Սոս գյուղում է ապրել ու աշխատել։ Գյուղացիների հետ մտերմացել էր, շրջափակման ամբողջ ընթացքում ամեն մեկն իր ունեցածից բաժին էր հանում նրան։ Հուլիսին, ծրագրի մի քանի ուսուցիչների հետ, Գրիգորը տեղափոխվում է Ստեփանակերտ, մեկուկես ամիս անց էլ մեծ դժվարությամբ՝ Երևան։

«Երբեք Արցախը Հայաստանից չեմ առանձնացրել։ Այն համարել ու համարում եմ իմ Հայրենիքի անբաժանելի մասը։ Հայաստանի ամեն մի կտորը թանկ է ինձ համար ու ոչ մի կերպ չեմ համակերպվում Արցախի կորստի հետ։ Կյանքիս չորս տարիներն Արցախում է անցել․ այնտեղ ծառայել եմ, 2021-ին էլ վերադարձել՝ արդեն որպես ուսուցիչ։ Եթե փորձեմ ապրածս 35 տարիների կարևորագույն հատվածն առանձնացնել, ապա, այդ երկու տարին կնշեի։ Արցախը մի անբացատրելի ձգողական ուժ ունի․ թեկուզ ծնվել ու կյանքիս գերակշիռ մասն ապրել եմ Երևանում, բայց մտքով հաճախ եմ լինում Սոսում։

Այնտեղ այնքան մեծ բավականություն էի ստանում աշակերտների հետ զրույցներից․ ես դասարան էի մտնում ու փոխանցում այն գիտելիքները, որը պետք է օգներ ձևավորել պատասխանատու, հայրենաճանաչ քաղաքացի։ Հիմա էլ հիշում ու կարոտում եմ աշակերտներիս, մարդկանց, որոնց հետ հասցրել էի մտերմանալ, հարազատ էինք դարձել միմյանց․․․ Մտածում եմ՝ եթե ես այսքան ծանր եմ տանում կատարվածը, բա այնտեղ ծնված, մեծացած մարդկանց որքա՜ն ավելի ծանր է․․․»,-ասում է Գրիգորը։

Նոր տարվա շեմին ծանր մտքեր էին պարուրել Գրիգորին։ Անկեղծանում է՝ անընդհատ մտածում էր՝ ինչպե՞ս, ի՞նչ սրտով կարող ենք Նոր տարի դիմավորել, եթե էլ Արցախ չունենք, հարյուր հազարից ավել մեր հայրենակիցներ մնացել են անտուն․․․

«Չեմ ընդունում, երբ ասում են՝ տղաներն իզուր են զոհվել։ Նրանք գիտեին, ինչի համար են զոհվում, գիտակցաբար են գնացել դրան․ տղաների զոհաբերությունն անիմաստ դարձրեցին նրանք, որոնք նախապես պլանավորել էին այս ամենը։ Բայց համակերպվել անհնար է կատարվածի հետ, թափված արյունը չպետք է մոռանանք, վրեժխնդիր լինել է պետք։ Ճանապարհը դժվար է լինելու, բայց կրթությամբ, ազգային գաղափարախոսությամբ ու զինվելով կարող ենք հետ բերել կորցրածը։ Ներքին համոզմունք ունեմ, որ 30-40 տարի անց հետ ենք գնալու ու արդեն ընդմիշտ։ Դրա համար այսօրվանից կրթել է պետք սերնդին։ Անցած 30 տարիներին պետք է ազգային արժեհամակարգի վրա հիմնված կրթություն լիներ, բայց եթե չենք արել, կորցրել ենք այդ ժամանակը, ապա գոնե հիմիկվանից պետք է սկսենք։ Պատասխանատու, հաշվետու, պահանջատեր քաղաքացիներով է հնարավոր մնալ որպես ազգ, պետություն»,-վստահեցնում է Գրիգորը։

Ամեն օր Գրիգորը փորձում է Հայաստանից մի փոքր կտոր բացահայտել, ճանաչել։ Ասում է՝ մեկ այն չէ պատկերացնել, քարտեզով ճանաչել երկիրդ, քան գնալ, աչքովս տեսնել ու շոշափել հողը․․․ «Դժվար է գտնել Արցախում երբևէ եղած գեթ մեկ հոգու, որ չցավի կատարվածի համար։ Լինել Արցախում ու համակերպվել նրա կորստի հետ, անհնար բան է․․․»,-ասում է Գրիգոր Էլիզբարյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո