Փաստ ինֆո

Նիկոլ Փաշինյանի երեկվա հարցազրույցը մի վերջնական փորձ էր` սեփական ուսերից թոթվելու Արցախի կորստի, Հայոց Ցեղասպանության հերթական էջում իրենց մասնակցությունը և մեղսակցությունը։ Այս մասին «Փաստինֆոյի» հետ զրույցում ասաց Արտակարգ և լիազոր դեսպան Ձյունիկ Աղաջանյանը՝ անդրադառնալով նախօրեին Նիկոլ Փաշինյանի հարցազրույցին։

Նկատենք, որ ի թիվս այլ հայտարարությունների՝ Փաշինյանը երեկ նշեց, թե արցախահայության՝ իրենց հայրենիք վերադառնալու հարցը բարձրացնելու դեպքում Ադրբեջանն էլ կարող է պահանջել, որ խաղաղության պայմանագրում ներառվի ադրբեջանցիների՝ Հայաստան վերադարձի հարցը, ինչը Աղաջանյանի գնահատմամբ, կարելի է որակել շանտաժ՝ թե հայ ժողովրդի նկատմամբ ընդհանրապես, և թե արցախահայության ու նրա ղեկավարության նկատմամբ։

«Մեզ համար արդեն զարմանալի չպետք է լինի, որ ներկայիս կառավարության ղեկին նստած անձը լիովին սպասարկում է ադրբեջանական օրակարգը, ամբողջովին գործում է նրա տարիներով առաջադրած և մեր կողմից ջախջախված թեզերը մեր հանրության շրջանում հիմնավորելու, առաջ մղելուու արդարացնելու փորձերով։ Այդ թեզերը, սակայն, պատմական, փաստական և իրավունքի տեսակետից ոչ մի հիմնավորում չունեն։ Այստեղ փորձ է արվում օգտվել մարդկանց, հանրային զանգվածի դրանց խորությամբ չտիրապետելու վիճակից և արդարացնել իրենց քայլերը։

Ինչ վերաբերում է արցախահայության վերադարձի և ադրբեջանցիների՝ Հայաստան վերադարձի միջև դրանք հավասարության նշան դնելուն, ապա դրանք անհամադրելի բաներ են։ Մենք խոսում ենք արցախահայության՝ իրենց պատմական հայրենիքը ունենալու, այնտեղ ապրելու և այն տնօրինելու մասին, ինչը ինքնորոշման իրավունքի անբաժանելի, անքակտելի մաս է։ Իսկ ինչ վերաբերում է Հայաստանից մեկնած ադրբեջանցիներին՝ նրանք որևէ իրավական հիմք չունեն դրա համար, քանի որ իրենք մեկնել են այստեղից ինքնակամ, ինչը ոչ մի կերպ չի կարելի համադրել ջարդերի միջոցով ադրբեջանահայությանը Բաքվից, Սումգայիթից,Գանձակից և այլ շրջաններից մազապուրծ լինելու և որպես փախստական այստեղ գալու ու աշխարհով մեկ ցրվելու մասին», արձանագրեց դեսպանը։

Աղաջանյանն ընդգծեց, որ ադրբեջանցիներն Հայաստանից մեկնել են ինքնակամ, դեռ խորհրդային տարիներից, իրենց ունեցվածքը փոխանակելով, իսկ այն փոքր հատվածը, որը չի կարողացել դա անել՝ հսկայական փոխհատուցում է ստացել։

«Այսինքն, նրանք ո՛չ սեփականության իրավունք ունեն, ո՛չ էլ հայրենքի առումով որևէ իրավունք կարող են ներկայացնել, քանի որ նրանց մի մասը վերաբնակեցվել է Ադրբեջանի զավթողական հեռահար քաղաքականությանը համահունչ։ Կառավարության ղեկավարի աթոռին նստած անձի կողմից նման թեզեր ոչ միայն քննարկելը, այլև հանրության մեջ ներկայացնելու փորձերը և առաջ մղելը՝ ուղղակի մի բանի մասին է խոսում, որ նա շատ վաղուց ունի հանձնարարություններ, ունի հանձնառություններ, որոնց կատարումը նա պարտավոր է իրականացնել՝ իր սեփական անձը փրկելու համար։ Դա նա իրականացնում է մեր ժողովրդի ու մեր պետականությունների հաշվին»,- նշել է մեր զրուցակիցը։

Անդրադառնալով Փաշինյանի վտանգավոր թեզին, թե իր հեռանալը հավասարազոր է պետականություն չունենալուն՝ Աղաջանյանն ասաց, որ մենք վաղուց պետք է սկսեինք հասկանալ նրա կոդավորված ուղերձները փոխանցելու մեթոդոլոգիան և հասկանանք ճիշտ դրվածքով։ «Այսինքն, եթե մենք ելնում ենք Հայաստան պետության, հայ ժողովրդի՝ որպես իր հայրենիքում պետություն ունենալու, գոյատևելու իր ընկալումներով, սեփական շահերը պաշտպանելու տեսակետից, ապա սրանք անհամադրելի են Փաշինյանի՝ պետության ղեկին լինելու հետ։ Առնվազն վերջին 3 տարիներին տեսանք նրա պետության ղեկին լինելու ողբերգական, կորստաբեր մահաբեր, ահասարսուռ հետևանքները։ Ինչ վերաբերում է նրա սպառնալիքներին, հիշենք նրա 2018 թ-ի սպառնալիքի հետեւանքները, թե «Կամ ես կլինեմ ՀՀ վարչապետ, կամ Հայաստանը վարչապետ չի ունենա»։ Հիմա սա նույնն է, մեր ժողովուրդը պետք է հասկանա՝ այս անձը բացի սեփական անձից և սեփական հանձնառություններից՝ ուրիշ ոչինչի մասին չի մտածում։ Նրա համար, Հայաստան, հայ ժողովուրդ, պետություն, արցախահայություն, հայրենիք հասկացողությունները այլ հարթություններում են, սեփական գրպանը՝ այլ, որը անհամատեղելի է հայ ժողովրդի ոչ միայն ազգային, այլև պատմական նկրտումների հետ»։

Հարցին, թե որքանով է իրականությանը համապատասխանում Փաշինյանի հայտարարությանը, թե բանակցային գործընթացքում բացի մի տարբերակից, մյուս բոլոր տարբերակները եղել են ոչ թե Արցախի հարցը լուծելու, այլև չլուծելու մասին՝ Աղաջանյանն ասաց, որ Փաշինյանն ստում է, հերթական անգամ կեղծում է փաստագրված և միջնորդների կողմից բազմաթիվ անգամներ պնդված հաստատումները։

«Ես միայն մի օրինակ կբերեմ, որը ջախջախում է նրա առաջ մղած թեզերը։ Նա սովորաբար խուսափում է դրա մասին խոսելուց։ Մենք չպետք է մոռանանք, որ Քիվեսթում խոսվում էր Արցախի՝ Հայաստանին միացնելու մասին։ Սա ջախջախում է նրա թեզերը։

Փաշինյանը փորձում է ձևախեղել ամբողջ բանակցային գործընթացը, միջազգային հանրությունը, որը իր ընկալմամբ բացառապես անգլոսաքսոնական թելադրանքն է՝ թուրքական գունավորումներով՝ ներկայացնել որպես աներկբա կարծիք։ Բայց դա չի համապատասխանում միջազգային իրավունքների նորմերին, չի համապատասխանում ընդհանրապես որևէ բանակցային գործընթացներից, պրոցեսներից հասկացող որևէ մասնագետի ընկալումներին»,- նշեց նա։

Դիվանագետն ընդգծեց, որ բանակցային գործընթացքում զուտ ժամանակի հարց էր խաղաղ ճանապարհով Արցախյան հարցի լուծման հարցը, միակ բանը, որ Փաշինյանը, որպես երկրի ղեկավար ուներ անելու՝ երկիրը պաշտպանելն էր և անվտանգությունն ուժեղացնելը։

«Մինչդեռ, նա արեց ամեն ինչ, որ կորսվի ամբողջ Արցախը, որ Հայաստանի գոյությունը, անվտանգությունը, պետականությունը դրվի թուրքական յաթաղանի տակ, իսկ սա կապ չունի բանակցային գործընթացի հետ, առավել ևս Արցախյան հակամարտության ամբողջ ժամանակահատվածի տրամաբանության հետ, միջնորդների մոտեցումների հետ բացարձակ կապ չունի։

Ամենակարևորը, որ կհաստատեն բանակցային գործընթացի և հակամարտությունների կարգավորման գործընթացից որևէ բան հասկացողները՝ նման գործընթացներում կրիտիկական է բանակցային կողմերի դիրքորոշումները, եթե բանակցող կողմը ի սկզբանե որոշել է, որ նա ամեն ինչ հանձնելու է՝ բնականաբար մյուսն էլ ամեն ինչ վերցնելու է։

Հիմա նա փորձ է անում հանրության աչքին թոզ փչել, արդարացնելու սեփական մոտեցումները և արդարացնելու այն որոոշումները, որ ինքը վաղուց արդեն կայացրել է, բայց պետք է կյանքի կոչի առաջիկա ժամանակակաշրջանում»,- եզրափակել է Աղաջանյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո