Փաստ ինֆո

Արցախից բռնի տեղահանված թոշակառուները շաբաթներ շարունակ ՀՀ-ում հաշվառվել չեն կարողանում․ անձնագրային բաժանմունքներում անծայր հերթեր են, աշխատողներն էլ սովորականից ավել ծանրաբեռնվել չեն ցանկանում։

«70 տարեկան կին եմ, ամուսինս էլ է թոշակառու, ես էլ։ Արդեն 5 անգամ Եղեգնավանից հասել ենք Վեդի, որ հաշվառվենք, կարողանանք թոշակները ստանալ, բայց մինչև այսօր չենք կարողացել հաշվառվել։ 20 հոգուց ավել չեն սպասարկում, հրաժարվում են։ Մոտ երկու շաբաթ առաջ, որ եկանք, 55 հոգի հերթ էին կանգնել, անձնագրայինում ասացին՝ 20 հոգի թող մնան, մյուսները գնացեք, ավել չենք սպասարկելու։ Ժամը առավոտվա 6-ին էլ ենք եկել հերթ կանգնել, 7 անց կես էլ, էսօր էլ կեսգիշերին՝ ժամը 12-ին ենք եկել՝ էն հույսով, որ գոնե հիմա կստացվի, բայց էլի չեն ընդունում։ Աշխատողներն էլ, բաժնի պետն էլ ասում են՝ 20 հոգուց ավել չենք սպասարկելու։ Որ գոնե հաջորդ օրը հերթը շարունակվի պահվել, էլի ոչինչ, բայց դա էլ չեն անում։ Ասում են՝ պետք ա հենց էդ օրը գաք կտրոնը քաշեք և ըստ դրա 20 հոգուն սպասարկենք, հաջորդ օրերին էլ նույն ձևով»,-«Փաստինֆո»-ին պատմում է անելանելի վիճակում հայտնված, Արցախից բռնի տեղահանված տիկին Աննան։

Թոշակառու կինն ասում է՝ մարդիկ գիշերները անձնագրային բաժանմունքների դիմաց են անցկացնում, իրենք իրենց մեջ հերթ պահում, որ աշխատանքային օրը բացվելուն պես մտնեն, բայց դա էլ վիճակը չի թեթևացնում։

«Անկարագրելի վիճակ է այստեղ․ հաշմանդամ մարդիկ կան, որ սայլակով, հենակով քանի օր է՝ գալի են, հերթ պահում, առավոտից իրիկուն մնում ու հետ գնում։ Բաժնի պետն էլ մի հստակ բան չի ասում, մենակ կրկնում է, որ 20 հոգուց ավել չեն կարող սպասարկել։ Էսպես մինչև ե՞րբ, ինչ-որ տարբերակ չկա՞ կանոնակարգելու էս գործընթացը»,-սրտնեղած ավելացնում է բռնի տեղահանված զրուցակիցս։

Տիկին Էլմիրան էլ մեկ ամիս է՝ Արաբկիրի անձնագրային բաժանմունքի ճանապարհին է։ Թոռան անձնագրի ժամկետը 2023թ․ սեպտեմբերին է լրացել։ Պատերազմի ու բռնի տեղահանության պատճառով ստիպված են այստեղ՝ Հայաստանում նոր անձնագիր հանել, բայց քանի որ թոռան 18 տարին լրացել է, բարդացնում են։

«Սկզբում ասել են, թե զինկոմիսարիատից պետք ա թուղթ բերեք, գնացել ենք էնտեղ, ասել են՝ արցախցիներին չենք կարող թուղթ տալ, դեռ սպասեք, հետո թե՝ ձև 9 բերեք, դա էլ չեն տվել, ասել են՝ երկար գործ է, ձգձգում են, բարդացնում։ Հետո էլ ասացին, որ փախստականի թուղթ պիտի ունենանք, որ նոր անձնագիր տան, բայց մեկ ամիս է՝ չենք կարողանում հաշվառվել, որ էդ փախստականի թուղթը ստանանք։ Երբ գնում ենք՝ հերթ է»,-ասում է տիկին Էլմիրան։

Ընտանիքի բոլոր անդամները, բացառությամբ թոռան, հասանելիք աջակցությունը՝ 100 հազարական դրամն ու 40+10 հազարականները, ստացել են։ Քանի որ թոռան անձնագրի ժամկետը լրացած է, աջակցության գումարները չի կարողացել ստանալ։

«Գնացել ենք սոցապի տարածքային բաժին, ասել են քանի որ անվավեր է անձնագիրը, դրա համար չի նստել գումարները։ Իրենց ասելով՝ Կենտրոնական բանկը դուրս է գրել էդ գումարը, բայց հաշվեհամարին չի նստում, քանի որ անձնագրի ժամկետը լրացել է։ Խորհուրդ են տվել, որ շուտ հանենք նոր անձնագիրը, որպեսզի էդ գումարները չկորչի, բայց դե երբ գնում ենք՝ հերթ է, չենք կարողանում դիմում ներկայացնել։ Էդ գումարները դե երևի արդեն կորցրել ենք, բայց գոնե հաջորդ ամիսների հասանելիքը ստանալու համար ենք մտածում։

Բացի այդ, թոռս ուզում է աշխատանքի մտնել, բայց որ անձնագիրն անվավեր է, չի ստացվում, չեն վերցնում»,-իրավիճակը ներկայացնում է տիկին Էլմիրան։

Որպեսզի պարզենք, թե բռնի տեղահանված, զորակոչային տարիքի մեր հայրենակիցները կարող են արդյոք 070 կոդով անձնագիր ստանալ ու ինչ ընթացակագով է դա կատարվում, «Փաստինֆո»-ն կապ է հաստատել ՀՀ Ոստիկանության անձնագրային և վիզաների վարչության անձնագրային բաժնի պետ Աննա Մակարյանի հետ։

«Եթե բռնի տեղահանված անձը հաշվառվել է ՀՀ-ում և ստացել է ժամանակավոր պաշտպանության կարգավիճակ, ապա կարող է 070 կոդով նոր անձնագիր ստանալ՝ անկախ նրանից զորակոչային տարիքի է, թե ոչ։ Այսինքն՝ նախ պետք է անձնագրային ծառայություն դիմել և ճշտել՝ հանդիսանու՞մ է ժամանակավոր պաշտպանության կարգավիճակ ունեցող, թե՞ օրենքի ուժով ՀՀ քաղաքացի է։ Եթե զորակոչային տարիքի է և ՀՀ քաղաքացիություն ունի, թեկուզ լինի բռնի տեղահանված, պետք է զինվորական հաշվառման կանգնի, հաշվառվի նաև ներկայիս հասցեում, որպեսզի կարողանա ստանալ նոր անձնագիր։ Իսկ եթե ժամանակավոր պաշտպանություն ստացած փախստական է, ապա զինվորական հաշվառման կանգնելու կարիք չկա, ուղղակի պետք է ՀՀ-ում բնակության հասցեով հաշվառվի և 070 կոդով նոր անձնագիր ստանա»,-մանրամասնեց Մակարյանը։

Նկատենք, որ Արցախից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցներն արդեն երրորդ ամիսն է, որ ոչ կենսաթոշակ, ոչ էլ նպաստ են ստացել։ Արցախի հայաթափումից գրեթե երեք ամիս է անցել, և միայն երկու օր առաջ՝ դեկտեմբերի 11-ին է գործարկվել էլեկտրոնային հարթակը, որտեղ առցանց դիմում ներկայացնելով՝ հնարավոր է ստանալ կենսաթոշակ, նպաստ։ Ընդ որում՝ տեղահանված շահառուները դիմումներ ներկայացնել կարող են բացառապես այն դեպքում, եթե արդեն ՀՀ-ում հաշվառման հասցե ունեն։

Անձնագրային բաժանմունքներում արդեն մի քանի շաբաթ է, որ հաշվառման սպասողների հերթեր են գոյանում և ընդամենը երեկ ՆԳՆ միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայությունը հայտարարություն տարածեց, որ առաջացող հերթերը հաշվի առնելով՝ Երևանի տարածքային անձնագրային ստորաբաժանումներում առաջիկա շաբաթ օրերին՝ 2023 թ. դեկտեմբերի 16-ին և 23-ին, ժամը 9.00-ից մինչև 18.00-ն աշխատանքային ռեժիմով կսպասարկվեն ԼՂ-ից բռնի տեղահանված անձինք։

Արխիվային լուսանկար

Աղբյուր` Փաստինֆո