Փաստ ինֆո

Ադրբեջանի պետական հեռուստաընկերության եթերում ակնհայտ տարածքային հավակնություններ են հնչում ՀՀ նկատմամբ․ բացահայտ կեղծ քարոզչություն է տարվում, թե իրենք, իբր, բնիկ են եղել, մենք եկել ու «արտաքսել» ենք իրենց այստեղից ու, իբր,ՀՀ ներկա տարածքի նկատմամբ մենք՝ հայերս, որևէ իրավունք չունենք, և հիմա ժամանակն է, որ իրենք «վերականգնեն պատմական արդարությունը»։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում Ադրբեջանի կողմից շարունակվող խիստ վտանգավոր քաղաքականության մասին ահազանգում է ադրբեջանագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Տաթևիկ Հայրապետյանը։

«Օրինակ՝ Սյունիքի մարզի որևէ գյուղ ընտրում են ու ամբողջությամբ խեղաթյուրելով պատմությունը, ներկայացնում, թե, իբր, 18-րդ դարում այնտեղ ապրել են ադրբեջանցիներ, որոնց մերոնք «արտաքսել են, կոտորել են․․․,» ու հիմա պետք է, իբր, վերադառնան։ ՀՀ բոլոր շրջանների, տարբեր բնակավայրերի մասին բազմաթիվ նման ռեպորտաժներ են պատրաստել արդեն։ Դա ուղիղ հետևանքն է ՀՀ իշխանությունների որդեգրած քաղաքականության ու ինչքան ներկա վարչախումբը ասի, թե պետք է հրաժարվենք «Անկախության հռչակագրից», հրաժարվենք զինանշանից, չնայենք Արարատին և այլն, որպեսզի խաղաղ ապրենք, այնքան Ադրբեջանն ավելի է ագրեսիվանալու ու դրանում քանիցս համոզվել ենք»,-ասում է ադրբեջանագետը։

Անդրադառնալով ողբերգական դեպքերի ժամանակագրությանը՝ Հայրապետյանը հիշեցնում է, թե ինչպես 2022թ․ Պրահայում Նիկոլ Փաշինյանի կողմից Արցախն Ադրբեջանի մաս ճանաչելու մասին հայտարարությունից երկու ամիս անց՝ դեկտեմբերի 24-ին Ալիևը շրջանառության մեջ դրեց «Արևմտյան Ադրբեջան» կոնցեպտը՝ ցինիկաբար հայտարարելով, թե ՀՀ ներկայիս տարածքը, իբր, Ադրբեջանի հողն է ու իրենք պետք է «վերադառնան»։

Փաշինյանի հայտարարությունից հետո թշնամին շատ ինտենսիվ սկսել է աշխատել թե՛ տեղեկատվական դաշտում, թե՛ միջազգային հարթակներում․ ստեղծվել են բազմաթիվ ինֆորմացիոն ռեսուրսներ, գրասենյակ և այլն։

«Արցախի օրինակով իրենք հասկացել են, որ մեր նկատմամբ բռնություն և ուժ գործադրելով՝ կարող են իրենց համար ցանկալի արդյունքի հասնել, քանի դեռ ՀՀ-ում Փաշինյանի պես մեկն է իշխանության։

Եթե սկզբում ասում էին, թե Արցախի խնդիրը խանգարում է, պետք է լուծվի, որ «խաղաղություն» լինի, հիմա, երբ խայտառակ ձևով հայաթափվեց, էթնիկ զտման ենթարկվեց Արցախը, արդեն հրաժարվում են ՀՀ տարածքային ամբողջականությունը ճանաչել։ Պարբերաբար ասել եմ, որ նրանք չեն ստորագրելու որևէ «խաղաղության պայմանագիր»՝ առնվազն այն տրամաբանությամբ, ինչ Արևմուտքն էր պատկերացնում։ Ու երբ էթնիկ զտում իրականացրեցին Արցախում, արդեն հրաժարվում են եվրոպական հարթակներում հանդիպումներից։ Հիմա ուզում են Հայաստանին ներքաշել բոլորովին այլ գործընթացի մեջ, որն իրենք անվանում են «ուղիղ երկխոսություն»՝ ակնկալելով, որ ՀՀ ներկա իշխանությունից դարձյալ զիջումներ են պոկելու»,-շեշտում է Հայրապետյանը։

Այս պարագայում ՀՀ իշխանության պահվածքը՝ այդ թվում ԱԳՆ որդեգրած՝ Ադրբեջանի տարածքային հավակնություններին, հոխորտանքներին որևէ կերպ չարձագանքելու քաղաքականությունը, ինչպես նաև Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերությամբ տարվող հասարակության համատարած բթացման քաղաքականությունը, թշնամուն է՛լ ավելի ագրեսիվ են դարձնում։

«ՀՀ իշխանություններն առաջինը իրենք են փոխել Արցախի հարցում առկա միջազգային նարատիվը՝ ամբողջությամբ խեղաթյուրելով արցախյան հիմնախնդրի պատմությունը։ 2020թ․ պատերազմից հետո Մինսկի խումբը երկու, թե երեք հայտարարություն ընդունեց, որոնցում հստակ արձանագրեց, որ ուժի կիրառմամբ հարցը չի կարող լուծվել՝դրանով վերահաստատելով ինքնորոշման իրավունքի անժխտելիությունը, իսկ Ալիևը քանի որ պատերազմ էր սկսել, սկսեց խոսել, այսպես կոչված, «խաղաղության պայմանագրից»․ նրանց առաջ քաշած կեղծ օրակարգն ընդունեց ՀՀ իշխանությունը, մտավ դրա մեջ՝ առանց տեսլականի, նպատակի ու գիտակցման։ Ադրբեջանն այդ գործընթացում քայքայեց Հայաստանին։ ՀՀ ղեկավարությունը Արցախի հարցը քաղաքական դաշտից բերեց հասցրեց հումանիտար մակարդակի, խաչ քաշեց, արժեզրկեց մեր դարավոր պատմությունը, իսկ Փաշինյանի հայտարարությունն Արցախից հրաժարվելու մասին, գործողությունների ազատություն տվեց Ալիևին ու փոխեց Արցախի հարցում եղած միջազգային նարատիվը»,-հիշեցնում է Հայրապետյանն ու շեշտում, որ երբ քո քաղաքական իրավունքներից հրաժարվում ես ու խնդիրը տեղափոխում հումանիտար հարթություն, նման ողբերգական կետի ես հասնում։

Այսքանով հանդերձ, ադրբեջանագետն այն համոզմունքին է, որ դիվանագիտական ճիշտ աշխատանքի դեպքում Արցախի հիմնախնդիրը նորից հնարավոր է բերել օրակարգ՝ որպես քաղաքական հարց, քանի որ Ադրբեջանի սանձարձակ վիճակը բազմաթիվ միջազգային դերակատարների ձեռնտու չէ։

«Արցախի հարցը միջազգային օրակարգ բերելը բխում է ՀՀ շահերից։ Թեզը, թե, իբր, Արցախից չխոսենք, որ ՀՀ-ին չկպնեն, լրիվ հակառակ ազդեցություն է ունենում․ Արցախից որ չենք խոսում, ուղիղ թիրախում է հայտնվում ՀՀ-ն, իսկ երբ խոսում ենք, Ադրբեջանը զգուշավոր է դառնում։ Այսինքն՝ այն, ինչ ասել ու արել է Փաշինյանը, լրիվ հակառակը պետք է ասվեր ու արվեր»,- եզրափակեց Տաթևիկ Հայրապետյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո