Փաստ ինֆո

«Ամսի 19-ին համար 1-ով գնացինք՝ ես Հայկազով, տղաս՝ Ցոր․․․ զինծառայողներ էինք երկուսս էլ։ Դեռ չէին կրակում, բայց հենց Հայկազովից դուրս եկանք, որ գնանք մեր դիրքերը, Սմերչով արդեն հարվածում էին։ Դադար չկար․․․ Ես հինգ պատերազմ եմ տեսել, բայց վերջինն ամենաահավորն էր, նման բան չէի տեսել․․․»,- «Փաստինֆո»-ին պատմում է արդեն երեք անգամ տեղահանված Էլինան։

Ամսի 21-ին Էլինայենց իջեցրել են, բայց որդուց դեռ լուր չուներ։ Վեց օր որևէ ձևով կապվել տղայի հետ չի հաջողվել։ Արդեն մտածում էր, որ նրան էլ չի տեսնելու․․․

«Ամսի 24-ին իրենք էլ իջան դիրքերից․․․ Պարզվեց, որ շրջափակման մեջ էին, ես էլ հույսս կտրել էի»,-ասում է մայրը, ով 1992 թվականից պաշտպանության բանակում է ծառայում։
Կյանքի մեծ մասը Հայրենիքի պաշտպանության գործին նվիրած Էլինան համոզված է՝ Արցախի կորստի հետ երբեք չի համակերպվելու։

«2020թ․ Հադրութը, որ կորցրեցինք, այնքան ծանր չտարա, ոնց որ հիմա։ 18 տարի սպասել եմ, որ տուն ստանամ այնտեղ։ Նոր էի ստացել, տարիուկես հասցրեցի վայելել տունս․․․ Ամեն ինչ դրել էի էդ տան վրա, բայց, կրկնում եմ, 2020-ից հետո հույս ունեի, որ հետ ենք գնալու։ 44-օրյայում Աստված մեզ, ուղղակի, պահել է․ քանի անգամ հրաշքով եմ ողջ մնացել, հետո էլի հետ գնացինք Արցախ։ Ստեփանակերտում տուն չունեի, հյուրանոցում էինք մնում, բայց այնքան հարազատ էր Ստեփանակերտն էլ․․․ Նորից տուն էինք դարձել․ ամեն ինչ առել էի ու նորմալ ապրում էինք, իսկ հիմա ինչի՞ է նման մեր կյանքը։ Առանց Արցախի դատարկություն է․․․»,-անկեղծանում է Էլինան։

44-օրյա պատերազմի հետ զուգահեռներ հաճախակի է անցկացնում այս՝ սեպտեմբերի 19-ի աղետալի պատերազմը։ Զարմանում է, որ այն ժամանակ իմանալով հանդերձ, որ թուրքն արդեն Հադրությում է, էլի չէին վախենում, մի տեսակ հանգստություն ունեին։
« Ամսի 27-ի առավոտյան պիտի տուն գայի, բայց տագնապ տվեցին ու մինչև հոկտեմբերի տասը տուն չեմ գնացել․․․ Հոկտեմբերի 9-ին թուրքերն արդեն Հադրութ էին մտել, իսկ մենք դեռ մեր զորամասի նկուղում էինք՝ 19 կին զինծառայող։ Գիտեինք, որ մեր շուրջը թուրքեր կան արդեն, բայց խուճապի չէինք մատնվել, Հայաստանից եկած կամավորները հարցնում էին՝ չե՞ք վախենում, ասում էինք՝ ինչի՞ց վախենանք, քանի տարի է՝ մենք կռվի գոտում ենք ապրում։ Երբ Հադրութի մեջ արդեն ինքնաձիգով կրակահերթի ձայներն էին լսվում, դուրս եկանք․․․ 19 հոգով մտել ենք մի Ուրալ ու գնացել Տողի մանկապարտեզ։ Էդտեղ էլ մի սպա ասաց, որ հինգ բայրաքթար է գալիս մեր վրա, շատ վտանգավոր է էդտեղ մնալը։ Էդտեղից էլ Ստեփանակերտ եկանք, բայց մտնել քաղաք անհնար էր, կրակ էին թափում քաղաքի վրա։ Գնացինք Շուշի։ ՄԻ պապիկ է դուրս է եկել դեմներիցս ու ասել, որ քաղաք չմտնենք․․․ Էդտեղից էլ քշել ենք դեպի Գորիս։ Նոյեմբերի 15-ին արդեն վերադարձել ենք Արցախ»,-հիշում է զրուցակիցս։
Հադրութից Էլինայենց զորամասը Ճարտար է տեղափոխվել, հետո՝ Ասկերան։ Ամիսներ անց զորամասը ցրվել է, ծառայողների մի մասը կրճատվել, մյուսները՝ տարբեր զորամասերում տեղավորվել։

«Հիմա ոչ մեր զորամասը կա, ոչ Հայկազովը, ոչ էլ տունս․․․Չկա անգամ համազգեստս, որը 22 տարի պատվով կրել եմ։ Աչքիս լույսի պես էի պահում միշտ, ամենահարգվածն էր Արցախում․․․ Հիմա որ փողոցում զինվորական համազգեստով մարդ են տեսնում, աչքերս լցվում են․․․Բա 22 տարի սիրով, պատվով հագնես, ծառայես երկրիդ, հետո մեկ ժամում այդ ամենը վառե՞ս․․․ Արցունքն աչքերիս եմ տարել վառել։ Այնքան ցավալի էր, վիրավորական, որ ստիպված ես 22 տարի մեծագույն սիրով կրածդ համազգեստը վառել․ այն ինձ համար պատիվ էր խորհրդանշում․․․»,-հուզմունքով ավելացնում է Էլինան։

Բռնի կերպով երեք անգամ տեղահանված հայուհին հիշում է՝ 12 տարեկան էր, որ Բաքվից տեղահանվել են։ Ադրբեջանցիները ստիպում էին հեռանալ, սպառնում, որ կսպանեն հայերին (ինչը և արեցին՝ իրականացնելով Բաքվի ու Սումգայիթի հայերի կոտորածը,-խմբ․)։ Իրենց ընտանիքը՝ հարևանությամբ ապրող հայերի հետ, գիշերվա կեսին մի մեքենայով 1988թ․ հունվարի 4-5-ին դուրս են եկել Բաքվից՝ այնտեղ թողնելով տունն ու տարիների ընթացքում ստեղծածը։ Բաքվից՝ Երևան, Երևանից էլ՝ Հադրութ են հասել։
Հադրութում կյանքի մեծ մասն է ապրել։ Լավագույնս հիշողությունները հենց Հադրութի հետ են կապված։ Հետ գնալու հույսը հիմա շատ փոքր է, բայց լրիվ չի կորցրել։ Համոզված է՝ ի վերջո, արդարությունը մի օր պիտի վերականգնվի, ու հողի վրա իր տերերը պիտի քայլեն․․․
Էլինայի ընտանիքը հիմա Աբովյանում ժամանակավոր կացարան է գտել։ Գրասենյակային նշանակության տարածք է․ ընկերներն են օգնել, որ մի քիչ կարգի բերվի ու հնարավոր լինի մնալը։ Ասում է՝ ոչ սիրտն է վրան, ոչ էլ հնարավոր է երկար ապրել այդտեղ․ բացի կենցաղային անհարմարություններից, նաև շատ խոնավ է, բայց քանի դեռ այլընտարնք չունի, վարձերը աստղաբաշխական թվեր են, իրենք էլ ոչ թոշակ են ստանում, ոչ աշխատավարձ, ընտրության տարբերակ, ուղղակի, չունի․․․

Աղբյուր` Փաստինֆո