Փաստ ինֆո

Ինձ համար զարմանալի չէ, որ Բրյուսելյան հանդիպումը չի կայանում, որովհետև իրականում Ալիևին այս պահին բացարձակապես ձեռնատու չէ որևէ փաստաթղթի ստորագրում։ Այս մասին «Փաստինֆոյի» հետ զրույցում ասաց ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Ձյունիկ Աղաջանյանը՝ անդրադառնալով հոկտեմբերի վերջին Բրյուսելում նախատեսված եռակողմ հանդիպման չեղարկմանը:

Եվրամիության խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի, Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի և Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի մասնակցությամբ հանդիպման չեղարկմասին մասին այսօր հայտնել էր Հարավային Կովկասի և Վրաստանում ճգնաժամի հարցերով Եվրամիության հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարը։

Նա ասել էր, որ իրենց նպատակն է, որ Ղարաբաղի հայերը վերադառնան իրենց տուն: «Կարևորելով Գրանադայի հանդիպումը, որին չէր մասնակցել Ալիևը, մենք փորձում ենք հիմա Բրյուսելում կազմակերպել Փաշինյան-Ալիև հանդիպում: Չնայած դանդաղ ընթացքին՝ հավատում ենք, որ արդյունքը փաստաթղթի ստորագրումը կլինի», - ընդգծել է եվրոպացի դիվանագետը:

Աղաջանյանի գնահատմամբ՝ փաստաթղթի ստորագրումը կարող է կաշկանդել Ալիևին, կարող է փաստացիորեն ինչ -որ պարտավորություններ հաստատագրել, որի ցանկությունը նա ամեևին չունի։

«Ալիևը ստացել է Արցախն առանց հայերի, ինչի մասին նա անգամ իր լավագույն երազում չէր կարող տեսնել։ Այդ պարագայում նա փորձելու է կշեռքի նժարը թեքելով իր համար առավելագույն դիրքեր ամրագրել, որովհետև որևէ փաստաթղթի ստորագրումից հետո ադրբեջանական կողմը պետք է սկսի այն գործողություններն իրականացնել, որի համար այս ամբողջ ապուրը եփվել է, այսինքն տարածք տրամադրի հակաիրանական գրոծողությունների համար։
Բանականաբար, Ալիևը նման քայլի չի գնա»։

Հարցին, թե փաստաթղթի ստորագրումը ինչ վտանգներ է իր մեջ պարունակում՝ հաշվի առնելով այն, որ ադրբեջանական կողմը հրաժարվում է որևէ քարտեզով սահմանազատում և սահմանագծում իրականացնել, Աղաջանյանն ասաց, որ բնականաբար, Ադրբեջանը պետք է փորձի իր քմահաճույքները մեզ պարտադրել՝ հաշվի առնելով մեր իշխանությունների պարտվողական և հանձնվողական կեցվածքը՝ փաստացիորեն ադրբեջանական և թուրքական ցանկություններն իրականացնելը։
«Մենք լիովին տեղյակ չենք այն հանձնառություններից, որ մեր իշխանության ղեկին գտնվող անձն ունի, և այդ պարագայում մենք միայն փաստական իրականության արձանագրումից հետո կարող ենք մեր վերլուծությունների հիմա արված եզրակացությունների հաստատումը տեսնել։

Չմոռանանք, որ 44-օրյա պատերազմից հետո մենք տեսանք GPS-ով փաստացի սահմանազատման գործողություններ և մեր զորքերի հետ քաշում՝ ի խախտում նոյեմբերի 9-ի հայտարարության։ Մենք տեսանք այսպես կոչված՝ բանավոր համաձայնությունների հիման վրա հսկայական անվտանգային ճանապարհների հանձնում ադրբեջանական կողմին, որի համար որևէ փաստաթուղթ գոյություն։

Մենք տեսանք Ալմա-Աթայի հռչակագրի խեղաթյուրում և դրա հիման վրա ինչ-որ հայերի ներկայացումներ, տեսանք ինչ-որ «կադաստրի թղթի մուրում» մի երկրից, որը դեռ պիտի ապացուցի իր գոյության իրավունքը, քանի որ Ադրբեջանն իրականում որևէ իրավական հիմք չունի գոյության համար, ինչը չի կարելի ասել Հայաստանի Հանրապետության համար, քանի որ Հայաստանի առաջին Հանրապետությունը ճանաչվել է Ազգերի Լիգայի կողմից։ Այսինքն, մենք կարող ենք անվերջ թվարկումներ անել։

Մենք վերլուծությունների հիման վրա հանրությանը ներկայացնում ենք, թե ինչ է սպասվում և ինչեր է խոստացել այսօրվա կառավարության ղեկին նստած անձը և նրա թիմը, որն արդեն կյանքի կոչվելուց հետո փաստագրվում է»։

Նա ընդգծեց, որ բնականաբար, Ադրբեջանը պետք է փորձի առավելագույնը պոկել, որ նրա ցանկությունները լիարժեքորեն բավարարվում են հայկական կողմից և որևէ դիմադրության ու հակադարձության չեն հանդիպում։

«Այդ տեսանկյունից եվրոպական կողմը հիմա բավական բարդ վիճակի մեջ է, որովհետև նրանք փորձում են արագացված ձևով այս ամենը մի եզրահանգման հասցնել։

Սակայն որևէ փաստաթղթի ստրագրումը Ալիևին ձեռք չի տալիս, քանի որ հիմա նա վարկանիշային գագաթնակետում է գտնվում, դա փոխարինել ուկրաինական այսօրվա վիճակով պատաստ չէ, մի բան որ իրեն սպասվում է, եթե իր հանձնառությունները կատարի, դրա համար էլ դրանք կատարելու որևէ ցանկություն իրականում Ադրբեջանը չունի»։

Դիվանագետը նաև կարծում է, որ եթե կողմերից որևէ մեկն ակնկալում է, որ թուղթ ստորագրելով խաղաղություն է բերելու տարածաշրջան, ապա խորապես սխալվում է։ «Որևէ անարդարացի լուծում, որևէ ցեղասպանական գործողության վրա պարտադրված իրավիճակ չի կարող կայուն և երկարատև խաղաղություն ապահովել։ Որքան էլ մեր իշխանությունները փորձում են մեր հանրությանը ստրկական ենթակայություն ներարկել, միևնույն է, դա տեղի չի ունենալու»։

Նա ընդգծեց, որ եթե հիմա որևէ փաստաթուղթ ստորագրվի՝ Արցախը դրանում արդեն փաստագրված կերպով Հայաստանի օրենքների ու Անկախության Հռչակագրի խախտմամբ ճանաչվելու է Ադրբեջանի մաս։ «Երկրորդն այն է, որ անկլավների հարցն է բաձրացվելու , իսկ այդ ակլավները մեր սնուցման երակների վրա են նստած, դա կնշանակի Հայաստան պետությունը դարձնել հաշմանդամ և լիարժեքորեն կախվածության մեջ դնել ադրբեջանական քմահաճույքներից։ Երրորդը՝ ադրբեջանցի փախստականների վերադարձի կեղծ և շինծու թեզի ներմուծումն է՝ փախստականների վերադարձի ընդհանուր ձևակերպումների ներքո, որի որևէ իրավունք նրանք չունեն, քանի որ իրենք գնացել են խորհրդային շրջանում, ինքնակամ, իրենց տները վաճառելով կամ փոխանակելով, նրանք անգամ սեփականության իրավունքի հարց չեն կարող բարձրացնել, իսկ այնփոքր հատվածը, որը իր սեփականությունը չի վաճառել կամ փոխանակել՝ իրենք դրա դիմաց փոխհատուցում են ստացել։

Այսինքն, որևէ փաստական հիմք չկա նրանց վերադառնալու, սակայն եվրոպական կեղծ թեզը՝ փախստականների՝ իրենց բնակության վայրեր վերադառնալու թեզով ական է դրվելու հայոց պետականության տակ։

Դրան հաջորդելու են ահավոր զարգացումներ, եթե որևէ մեկ ադրբեջանցի իր ոտքով մտավ Հայատան՝ որպես վերադարձած փախսստական, ապա մենք բազում խնդիրների առաջ ենք կանգնելու և մենք ուղղակի դառնալու ենք պալարի նման մի բան, որն իր կենսագործունեության համար տարածք է մուրալու, էլ չեմ ասում գոյության պայմաններ։ Ես չեմ հասկանում, թե ինչով են մտածում կառավարության ղեկին նստած անձինք, որ հայրենիքը ցաքուցրիվ վաճառքի են հանել՝ աշխարհաքաղաքական կենտրոններրի շահերը բավարարելու համար»։

Աղբյուր` Փաստինֆո