Փաստ ինֆո

80-ամյա Շմավոն և 75-ամյա Նորվարդ Ավանեսյաններն Արցախի Մարտունու շրջանի Մաճկալաշեն գյուղից են բռնի տեղահանվել։ Երևանում՝ բարեկամի տան են հանգրվանել, մինչև վարձով տուն կգտնեն։ Տարեց ամուսիններն օրեր են հաշվում, թե երբ նորից հնարավորություն կունենան հող մշակել։

«Մինչև վերջին օրն աշխատել են մեր այգում։ Ես չէի հասցնում հող մշակեմ, իրենք երկուսով էին վարում, ցանում, բերքը հավաքում։ Հիմա էլ անընդհատ խոսում են հավաքած բերքից, որ ստիպված թողել ենք, եկել։ Մենակ 20 պարկ կարտոֆիլ էին հավաքել՝ ամեն մեկը կես կգ կկշռեր, 1 պարկ չոր լոբի էին մաքրել․․․ Հիմա էլ ասում են՝ ե՞րբ կլինի դուրս գանք էս բնակարանից, ոնց որ բանտարկված լինենք։ Մի հողակտոր լինի գոնե, զբաղվեն, իրենք դրանով են ապրում․ եթե հողի հետ չաշխատեն, չեն ապրի․․․»,- «Փաստինֆո»-ին պատմում է նրանց որդին՝ Լեռնիկ Ավանեսյանը։

Պարոն Ավանեսյանը նաև Մաճկալաշենի գյուղապետն էր։ Սեպտեմբերի 11-ին ադրբեջանական ահաբեկչական ստորաբաժանումները, որ հարձակվել են Արցախի վրա, ժամերի ընթացքում կանայք ու երեխաները տարհանվել են հարևան գյուղեր։ Տղամարդիկ՝ մոտ 20 հոգի, ՊԲ-ի հետ դիմադրել են ու թույլ չեն տվել, որ թշնամին գյուղ մտնի։ Զենքները դրել են այն ժամանակ, երբ հրաման են ստացել․․․

«Երեք զոհ ենք ունեցել գյուղից, երեք հոգու էլ Ասկերանում տեղի ունեցած պայթյունի ժամանակ ենք կորցրել․ մեկի այրվածքները խորն էին, մահացել է, մյուս երկուսն էլ եղբայրներ են, լուր չունենք, ԴՆԹ-ի պատասխանին ենք սպասում»,-ասում է Ավանեսյանը։

Վերջին գյուղացուն ճանապարհելուց հետո Արցախից հարկադրաբար դուրս է եկել նաև ինքը՝ Ավանեսյանը․

«Համարյա ոչինչ չենք հասցրել հանել։ Որ կռիվը սկսվել է, կանայք ու երեխաները դուրս են եկել, էլ հետ չեն եկել, տղամարդիկ էլ ի՞նչ պիտի հանեին։ Անձնագիր ենք վերցրել ու վերջ։ Մի քանի մեքենա էլ ենք թողել, քանի որ վառելիք չկար։ Սպասել եմ մինչև վերջին գյուղացին վառելիք է ստացել, նոր ես էլ եմ դուրս եկել՝ էն պայթյունից երկու օր հետո»,-ասում է բռնի տեղահանված արցախցին։

Հիմա գյուղի ողջ բնակչությունը՝ շուրջ 370 մարդ, ցրված է ամբողջ Հայաստանով մեկ՝ Քաջարանից մինչև Գյումրի․ ընտանիքներ ունենք, որ դպրոցներում, մանկապարտեզներում են մնում»։

Գյուղապետն ասում է՝ չկա մարզ, որտեղ գյուղից մարդ չլինի։

«Երեկ, օրինակ, Եղվարդ թաղում էինք գնացել․ էնքա՜ն ամայի տարածություն կա, մտածում եմ՝ ինչո՞ւ չեն կազմակերպում, շենքեր կառուցում, որ մարդիկ մնալու տեղ ունենան․․․ Չգիտեմ, չենք էլ ուզում պատկերացնել, թե ոնց ենք ապրելու, ինչ է սպասվում հաջորդիվ, վաղվա օրը չի երևում»,-ասում է բռնի տեղահանված տղամարդը, ում առաջին թոռնիկը պիտի ծնվի ընդամենը մեկ ամսից։

Աղբյուր` Փաստինֆո