Փաստ ինֆո

Որքան էլ հիմա փորձենք այս կամ այն կերպ հասկանալ կամ տրամաբանական ու իրավական որևէ բացատրություն փնտրել ստեղծված իրավիճակում ու Ալիևի հայտարարություններում, ակնհայտ է, որ Ադրբեջանն իր օրակարգն է թելադրում։ Ալիևը տարատեսակ «հավաստիացումներ» է բերում միջազգային հարթակներում, ընդ որում՝ կաշառված միջազգային հարթակներում, մեզ թողնելով միայնակ՝ այս խնդրի առջև և պարտադրում իր ցանկացած լուծումները,- «Փաստինֆո» լրատվականի հետ զրույցում ասում է ռազմական փորձագետ Կարեն Հովհաննիսյանը՝ մեկնաբանելով Ադրբեջանի նախագահ Ալիևի 8 գյուղերի վերաբերյալ հայտարարությունը։

Հիշեցնենք՝ նախօրեին Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը Եվրոպական խորհրդի ղեկավար Շառլ Միշելի հետ հեռախոսազրույցում հայտարարել էր, թե Ադրբեջանի ութ գյուղեր դեռևս գտնվում են Հայաստանի օկուպացիայի տակ։ Այդ կապակցությամբ նա Միշելին հայտարարել է դրանց «ազատագրման» անհրաժեշտության մասին։

Ռազմական փորձագետը նկատում է՝ ստեղծված իրավիճակում, երբ ադրբեջանական կողմը հաջողակ կերպով կարողանում է պարտադրել սեփական օրակարգը, ապա եթե հայկական կողմը լվանա ձեռքերն ու հայտարարի, թե անկլավներ չկան և այդ մասին պետք չէ խոսել, սա այլ բան չի կարող նշանակել, քան անհեռատես արկածախնդրություն՝ իր բոլոր աղետալի հետևանքներով։ Հետևաբար, ըստ բանախոսի, հիմա հիմնավոր և մտածված կերպով, առանց ժամանակ կորցնելու, հակափաստարկներ բերելու մասին է պետք մտածել. «Եթե Ադրբեջանը սկսել է ինչ – որ անկլավների մասին խոսել, ապա հայկական կողմը պետք է հակադարձի, որ ինքը, նույնպես շրջափակման մեջ գտնվող անկլավներ ունի, որոնք օկուպացվել են Ադրբեջանի կողմից։ ՀՀ սուվերեն տարածքից՝ Տավուշի, Գեղարքունիքի, Սյունիքի և Արարատի մարզերից Ադրբեջանը տարբեր ժամանակաշրջաններում՝ սկսած 1990-ականներից մինչև 2022 թ. տարածքներ է օկուպացրել և պարտավոր է վերադարձնել դրանք։ Այլ կերպ ասած, Ադրբեջանի դեմ դիվանագիտական ճակատով է պետք պայքարել՝ երկաթյա հակափաստարկներ առաջ բերելով։ Ադրբեջանական կողմի առաջ քաշած, թեկուզ և անհեթեթ փաստարկներն, այլևս, պետք է լռեցնել ոչ թե տարատեսակ և ավելի խճճող և տարբեր թվականներին վերագրվող ու իրար հետ ոչ մի աղերս չունեցող քարտեզներով, այլ հստակ մտածված, կարճ և դիպուկ ձևակերպված դիվանագիտական հակափաստարկներով։ Ընդ որում, դրանք կան և գոյություն ունեն, մենք դրանք հորինելու կարիք բոլորովին չունենք։ Մնում է՝ ճիշտ և արդյունավետ կերպով դրանք կիրառման մեջ դնենք»,- ասում է Կարեն Հովհաննիսյանը։

Խոսելով երեկ ՀՀ նախկին արտգործնախարար Վարդան Օսկանյանի հերթական տեսաուղերձի մասին, որտեղ վերջինս անդրադարձել էր օրակարգ մտած անկլավների անիրական և մտացածին թեմայից, Կարեն Հովահաննիսյանն ասում է՝ եկեք, ի վերջո, դադարենք գնալ այն ճանապարհով, որով, ավելի քան, 30 տարի քայլեցինք և հասանք նրան, ինչն այսօր ունենք. «Տեսանք ինչին հանգեցրեց, «Արցախն ազատ է», «Անկախ Արցախ» լոզունգներն ու դրանցով կուրորեն առաջնորդվելը, ընդ որում՝ այս ողջ ընթացքում այդ հարցում իրականում մատը մատին չտալը։ Մի՞թե մենք հիմա չենք հասել մի այնպիսի կետի, որից այն կողմ, այլևս, պետք է, որ հասկանայինք՝ ինքնախաբեության բոլոր տեսակի պատճառահետևանքային կապերի և դրանց ողբերգական ավարտի մասին։ Կամ, մի՞թե սա չէր պատճառը, որն Ադրբեջանին հնարավորություն տվեց հասնել իր բոլոր նպատակներին։ Ի վերջո, եկեք դադարենք երազանքների գիրկն ընկնել կամ այս կամ այն տեղից բերված քարտեզներով առաջնորդվել։ Հարկավոր է փաստարկված և մտածված կերպով առաջ քաշել այն իրականությունը, որը կա, իսկ այդ իրականությունն, իրականում, մեր օգտին է, եթե, իհարկե, այն գրագետ ձևով ներկայացվի և ադրբեջանական ծավալապաշտական նկրտումների դիմացը կառնենք»։

Ամփոփելով զրույցը՝ ռազմական փորձագետը հավելում է՝ Հայաստանը հիմա մի այնպիսի իրավիճակում է հայտնվել, որտեղ ադրբեջանական կողմից հրահրված ցանկացած սադրանք կարող է նոր պատերազմի առիթ դառնալ։ Հետևաբար, հիմա, արդեն, պետք է աշխատել այն ուղղությամբ, որը մեզ թույլ կտա հնարավորինս չեզոքացնել սադրանքի դերում հանդես եկող վտանգավոր ականները, որովհետև, եթե դրանք պայթեցին, մենք անվտանգային, ինչպես նաև՝ տարածքային լուրջ և թերևս անդառնալի կորուստների առաջ ենք հայտնվելու։ Այս մասին է հիմա պետք մտածել և դիվանակգիտական ու քաղաքական հաշվարկներում խիստ հեռատես ու զգուշավոր լինել։

Աղբյուր` Փաստինֆո