Փաստ ինֆո

Արցախի Մարտակերտի շրջանի Կիչան գյուղի բնակիչները սպասում են, թե երբ կկարողանան եղած ցորենն աղալ ու հաց թխել։ Գյուղը վաղուց հաց չի ստանում փռերից։ Գյուղապետ Արտո Հակոբյանն ասում է՝ եթե առաջ 100 հաց էին բերում գյուղի ավելի քան 110 բնակչի համար, հետո սարքեցին 50, վերջերս էլ ընդհանրապես չեն բերում։

«Մարդիկ տանը մնացած մի բուռ ալյուրի հույսին էին մնացել։ Քանի օր է՝ դրանով էինք յոլա գնում, հիմա դա էլ է վերջանում։ Մի տաս օրից նոր հնարավոր կլինի մի քիչ ցորեն աղալ Ասկերանում։ Մի 40 կմ ճանապարհ է մինչև էնտեղ, իսկ թե մինչ այդ ինչ պիտի ուտենք, չգիտեմ։ Ձեթն ու հացն է ամենամեծ խնդիրը սննդի մեջ։ Մնացածը յոլա ենք տանում տնամերձ հողատարածքներից հավաքած բերքով։ Գյուղում էլի հեշտ է, այ Ստեփանակերտում ապրողների համար է շատ դժվար։ Վառելիք էլ չկա, որ գոնե եղած-չեղածից լցնենք մի մեքենա տանենք էդ մարդկանց համար։ Աղջիկս էլ է էնտեղ ապրում։ Բոստանս լիքը լոլիկով, վարունգով, լոբով, բայց ոչ մի բանով չեմ կարողանում օգնել նրան»,- «Փաստինֆո»-ին ասում է Արտո Հակոբյանը։

Վառելիքի բացակայությունը լրջագույն խնդիրներ է առաջացնում։ Գյուղապետն ասում է՝ մարդիկ թեկուզ մի քանի պարզ ցորեն ունեն, բայց վառելիք չկա, որ էդ ցորենը հասցնեն ալրաղաց։

«Ամբողջ գյուղում մի ավանակ ունենք․ ում պետք է լինում գնալ հարևան գյուղ «դրաբիլկով» (մանրիչ) մի պարկ ցորեն աղալ, էդ ավանակով է տանում․․ Մեկս մյուսով դիմանում ենք, էլի»,-ասում է գյուղապետն ու հավելում՝ հակառակի պես խոզ էլ չկա գյուղում, որ գոն ձեթի փոխարեն խոզի յուղ ստանային։ Ամիսեր առաջ խոզեի 98 տոկոսը սատկել է։

Ձեթի ու հացի խնդիրն ամբողջ Արցախում է օրախնդիր։ Մարտունու շրջանի Գիշիի գյուղապետ Սերոբ Աղաբեկյանն ասում է՝ հիմա համար մեկ խնդիրը հաց գտնելն է։ Տարին շատ անբարենպաստ է եղել այդ առումով ևս․ ցորենի բերքատվությունը շատ ցածր է եղել։ Եթե որոշ դաշտեր ընդհանրապես կոբայն չի մտել, քանի որ հնձելու ոչինչ չկար, շատ տեղերում էլ թշնամին է խոչընդոտել՝ անընդհատ կրակելով։

«Հիմա ամեն մեկս մի 200 կգ ցորեն պիտի տանենք աղանք հարևան որևէ գյուղում, որտեղ ալրաղաց կա, որ մի երկու ամիս հաց կարողանանք թխել։ Ով ցորեն ունի, հնձել է, նրա անունը խանութի ցուցակից հանվել է, որ հացը ստանան էն մարդիկ, ովքեր ընդհանրապես ցորեն չունեն, այսինքն՝ աղալ, իրենց տանը թխել չեն կարող»,-ասում է Աղաբեկյանը։

Գիշիի խանութը միայն հացի համար է բացվում․ մնացած ապրանքը վաղուց սպառվել է։
Գյուղի միակ մանկապարտեզը, ի զարմանս շատերի, դեռ գործում է․ գյուղմերքով, տներում մանցած վերջին ապրանքներով փորձում են օր ավել բաց պահել պարտեզը։

«Հնարավոր է՝ մինչև ամսվա վերջ ձգենք, բայց ավել՝ դժվար»,-ասում է Սերոբ Աղաբեկյանն ու ավելացնում՝ մեկը մյուսով ենք յոլա գնում, միմյանց հասնելով, ձեռք մեկնելով, եղածը կիսելով․․․

Գիշիի գյուղապետը նաև նշում է՝ եթե պատահական Ստեփանակերտ գնացող մեքենա է լինում, մարդիկ իրենց եղած-չեղածից պարտադիր լցնում են մեքենան, ուղարկում քաղաք՝ ծանոթ-անծանոթներին․․․

Աղբյուր` Փաստինֆո