Փաստ ինֆո

Իշխանությունները լավ էլ հասկանում են իրենց քայլերի հետևանքները։ Փաշինյանը երեկ Արցախը դրեց զոհասեղանին, իսկ այսօր Հայաստանն է դնում այդ նույն զոհասեղանին։ Նրանք արդեն իսկ «Կարմիր գիծ» քաշեցին Ռուսաստանի հետ հարաբերություններում, որի արձագանքը ռուսական կողմից չուշացավ՝ Պեսկովի ու Զախարովայի միջոցով։ Հայտարարվեց, որ Ռուսաստանը միշտ է եղել այստեղ ու չի պատրաստվում դուրս գալ ո՛չ Հայաստանից, ո՛չ Արցախից։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց ռազմական փորձագետ Հայկ Նահապետյանը։

Հիշեցնենք, որ Նիկոլ Փաշինյանն իտալական «La Respublica» թերթին տված հարցազրույցի ընթացքում հայտարարել էր, թե «հնարավոր է վաղն արթնանանք ու տեսնենք, որ ՌԴ-ն այլևս այստեղ չէ»։

Այս հայտարարությանը հետևել էին ՌԴ նախագահի և ԱԳՆ մամուլի խոսնակների կոշտ արձագանքները։ Մասնավորապես Զախարովան նշել էր, որ երկիր ներկայացնող անձինք պետք է պատասխանատու վերաբերվեն իրենց հայտարարություններին՝ ընդգծելով, որ Փաշինյանի հայտարարությունները նախեւառաջ վնասվում են Արցախի ժողովրդին, ինչը Փաշինյանը չէր կարող չգիտակցել։ Ավելին՝ անընդունելի էր համարել սեփական սխալ հաշվարկների ու մեղքերի պատասխանատվությունը Մոսկվային վերագրելը։

Հայ-ռուսական հարաբերությունների սրացման ֆոնին՝ Ադրբեջանը զինտեխնիկա է կուտակում սահմանին, ինչի մասին բարձրաձայնել է թե ՀՀ ՊՆ-ն, թե Արցախի Հանրապետության պաշտպանության բանակը։

«Ադրբեջանը զորքերը կուտակում է սահմանին, ինչն ուժի կիրառման սպառնալիք է։ Այսինքն, այդ երկիրը ցանկացած պահի կարող է դիմել ռազմական գործողությունների։ Ու Փաշինյանն այս հայտարարություններն անում է այն պայմաններում, երբ առնվազն Արցախում բնակչության անվտանգության երաշխավորը խաղաղապահներն են, իսկ այստեղ 102-րդ բազան։ Այդուհանդերձ, Ռուսաստանի կողմից այս պարագայում պատասխան քայլեր, ամենայն հավանականությամբ, չեն լինի, քանի որ այդ երկրի համար Հայաստանը մեծագույն արժեք է ու այդ երկիրն այդ արժեքը չի թողնի»,- ասաց նա։

Միևնույն ժամանակ, փորձագետը մատնանշեց, որ պատերամից հետո էլ Փաշինյանն արել է ամեն ինչ՝ մեր երկրի բանակը ոտքի չկանգնեցնելու համար։ Ըստ նրա, բարեկարգման աշխատանքներ տանելու մասին կարող էին խոսել զորավարժությունները, որոնց ընթացքում փորձարկվում են արդեն իսկ համալրված անձնակազմն ու գնված զինտեխնիկան, ինչն այս ընթացքում այդպես էլ տեղի չունեցավ։

«Մեր կողմից այս ընթացքում եղել է զրո զորավարժություն, իսկ ադրբեջանական կողմը, 44-օրյայից հետո, յուրաքանչյուր տարի 10-ից ավելի մեծ զորավարժություն է անցկացրել։ Այսինքն, մեր երկիրն անպատրաստ է դիմագրավել լայնամասշտաբ գործողություններին, իսկ այդպիսի մի գործողություն եղավ անցած տարվա սեպտեմբերի 13-14- ին, որտեղ մենք, փաստացի, պարտություն կրեցինք։ Հիմա երկիրն անպաշտպան է, իսկ Փաշինյանն ասում է, որ ռուսական ներկայությունը պետք է դուրս գա այստեղից։ Սա նշանակում է, որ Ադրբեջանն ինչ պայման թելադրի Հայաստանը պատրավոր է կատարել։ Կապիտուլյացիան այդ ժամանակ կլինի, ոչ թե նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթով, որը ոմանք գնահատում են որպես կապիտուլյացիոն ակտ»,- ասաց նա։
Այս ֆոնին, ըստ ռազմագետի, Ալիևը չի թաքցնում նաև ՀՀ սահմանների մասին իր տեսլականը՝ պնդելով, որ դելիմիտացիան ու դեմարկացիան պետք է իրականացվի ոչ թե 1991 թվականի Ալմա- Աթայի հռչակագրի կամ 1975 թվականի՝ ՌԴ ԳՇ-ում գտնվող քարտեզով, այլ իրավական ակտերի հիմքով։

«Ներկայիս Ադրբեջանն, ըստ իրենց սահմանադրության, իրավահաջորդն է Ադրբեջանի առաջին՝ Դեմոկրատական հանրապետության։ Մեր երկու պետությունների սահմանները որոշվել էին 1920 թվականի դեկտեմբերի 2-ի Ալեքսանդրապոլի պայմանագրով, երբ Հայաստանը Թուրքիայի հետ պայմանագիր կնքեց։ Ալիևը, սակայն, չի թաքցնում իր տեսակետը, թե «Երևանն ու ամբողջ Հայաստանի տարածքն իրենց պատմական տարածքի մի մասն են», ու այս կեղծիքով, փաստացի ի ցույց է դնում իր հավակնությունները։ Իսկ Փաշինյանն, այդ նույն ժամանակ, միայն մի խնդիր է լուծում՝ պահել իր իշխանությունն ու իշխանությունից իր ու իր մերձավորների ապահով հեռանալը»,- ասաց նա։

Փորձագետի գնահատմամբ՝ այս համատեքստում, Ադրբեջանական հնարավոր ագրեսիայից զերծ չէ նաև Արցախը։ Նա չբացառեց հնարավոր սցենարը, որ Հադրութի օկուպացված տարածքներում գտնվող ադրբեջանական հատուկ նշանակության բրիգադը Ստեփանակերտ մտնելու փորձ կատարի՝ առանց ռուսական կողմի հետ բախման։

«Կա՛մ իրենց (ռուսական – խմբ.) հենակետերը շրջափակի, ստիպի, որ չմիջամտեն՝ ասելով, թե «հակաահաբեկչական գործողություններ» են իրականացնում, կա՛մ Արցախի տարածք մտնի ռուսական խաղաղապահների տեղակայման վայրի ազատ տեղանքներից։ Թեև երեկ ՌԴ ԱԳՆ մամուլի խոսնակի կեցվածքը, որ իրենք ո՛չ Արցախից ո՛չ ՀՀ-ից դուրս չեն գալու, կարող է Ալիևի քայլերի որոշակի զսպիչ գործոն դառնալ, այնուամենայնիվ, եթե Փաշինյանն Արևմուտքի ճնշմամբ պարտադրվածէ ստերագրել «խաղաղության պայմանագիր», ապա դա կարող է անել՝ կատարելով Ադրբեջանի առաջարկածխ բոլոր պայմանները կամ ռազմական բախման հետևանքով պարտություն կրելով ամբողջովին կապիտուլացվել այդ երկրի կողմից»,- ասաց նա։

Նահապետյանի գնահատմամբ՝ այս ամենի համատեքստում, Փաշինյանի վարչակազմը Հայաստանում անվտանգային ճարտարապետություն է փոխում՝ փորձելով Հայաստան բերել ՆԱՏՕ-ն, ինչն, ըստ նրա, բացարձակ անընդունելի է Հայաստանի բարեկամ Իրանի Իսլամական Հանրապետության համար։

«Այդ երկիրը հրաշալի գիտի, որ Հայաստանում ՆԱՏՕ-ի զորքերի հայտնվելն ուղղակիորեն հարվածելու է իր անվտանգությանը։ Մի բան ակնհայտ է, այդ դեպքում Իրանի կեցվածքը կոշտ է լինելու, նրանց անելու են ամեն ինչ, որպեսզի այդ դաշինքը չմտնի Հայաստան։ Հայաստանն Իրանի հարևան միակ երկիրն է, որտեղ ՆԱՏՕ-ի զորքեր չկան և Հայաստանի հետ սահմանը, որի 124 կմ-ից մնացել է ընդամենը 22 կմ, նրա կյանքի միակ ճանապարհ է։ Հիմա եթե այդ «Զանգեզուրյան միջանցք» կոչվածն էլ ստեղծվի, Իրանն ամբողջովին կտրվում է Ռուսաստանից՝ իր ռազմավարական գործընկերոջից։ Իսկ այդ դեպքում Իրանի համարժեք կեցվածքից տուժելու ենք մենք, քանի որ Իրանը Հայաստանին սկսելու է դիտել որպես պոտենցիալ թշնամի երկիր»,- ասաց նա։

Նահապետյանը համոզմունք հայտնեց, որ «Հայաստանն այս շրջանում կանգնած է լրջագույն սպառնալիքի առջև, որի ավանգարդում որպես «շոգեքարշ» Փաշինյանի վարչակազմն է», որից, ըստ նրա, պետք է ազատվել ժամ առաջ։

Աղբյուր` Փաստինֆո