Փաստ ինֆո

Մենք սխալ սպասելիքներ ունենք, թե ՄԱԿ-ում է հարցը լուծվելու։ Այդպիսի մոտեցման շարունակականության դեպքում միշտ հուսահատվելու ենք։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասել է միջազգային գործի մասնագետը՝ նշելով, որ չնայած ՀՀ իշխանությունների պնդումներին, թե խնդիրը հնարավոր է լուծել միայն ՄԱԿ-ի ու միջանգային հանրության ջանքերով, ակնհայտ է, որ այդ նույն հանրությունն այսօր ի վիճակի չէ լուծել այդպիսի խնդիրներ։

«Միջազգային հանրությունը բաղկացած է պետություններից, որոնք իրենց շահերն են հետապնդում։ Դա միշտ է այդպես եղել։ Իրենք կարող են զբաղվել միջազգային տուրիզմով, արտաքին գործերի նախարարների բերել Երևան, որոնք կդատապարտեն, կմտահոգվեն, կխոսեն երկար – բարակ, բայց կոնկրետ խնդիրը չի լուծվի»,- ասաց նա։

Ըստ փորձագետի՝ Արցախում ամիսներ շարունակվող ծայրահեղ ճգնաժամային խնդիրը հնարավոր կլիներ լուծել միայն այն դեպքում, եթե այդ նույն հարթակները հայտարարություններից ու քննադատություններից զատ որևէ գործնական քայլ իրականացնեին։ Այդպիսի քայլ, օրինակ, կարող էին լինել սանկցիաները, որոնք այդպես էլ չկիրառվեցին Ադրբեջանի նկատմամբ։

«Այդպիսի նիստերը կարող էին ազդեցություն ունենալ բանակցությունների ընթացքի վրա, եթե որևէ լծակ գործադրվեր Ալիևի վրա, ինչն էլ կնպաստեր նրա վարքագծի փոփոխությանը։ Եթե դա տեղի չի ունենում, ուրեմն հույսներս դրել ենք ինչ-որ առասպելների վրա։ Դա կփոխվի, եթե սկսեն գործադրվել սանկցիաները։ Ե՞րբ կարող է սկսվել այդպիսի քայլ, երբ մի քանի կարևոր երկրներում մոբիլիզացում լինի կարևոր հարցերի շուրջ»,- ասաց նա։

Այս առումով, ըստ մեր զրուցակցի, անպատասխան է մնում մեկ կարևորագույն հարց՝ նպատակը որն է ու ինչ հարց ենք ուզում լուծել միջազգային այդպիսի կառույցների դիմելիս։ Եթե նպատակն Արցախում առկա ներկայիս իրավիճակին վերջ դնելն է, ապա դրա համար իշխանությունների ընտրած տարբերակը, ըստ Մարտիրոսյանի, անարդյունավետ է։ Ավելին, նրա գնահատմամբ՝ հայկական դիվանագիտությունը բավարար աշխատանք չի տանում աշխարհի տարբեր երկրների ներկայացուցիչների հետ՝ հաջողության հասնելու համար։

«Միակ ուժը, որ Հայաստանն ունի, մարդկային կապիտալն է։ Եթե դա չմոբիլիզացվի ու համախմբվի միևնույն գաղափարի շուրջ, լինի Սփյուռքում, Արցախում թե ՀՀ-ում, ապա մենք չենք կարողանալու որևէ հարց լուծել։ Համախմբվելու դեպքում մենք հարցը կարող էինք լուծել ոչ թե հարթակների, այլ հենց պետությունների՝ նույն Բելգիայի, Ֆրանսիայի, ԱՄՆ-ի ու ՌԴ-ի հետ՝ առանձին վերցրած։ Դա տեղի չի ունենում, որովհետև մեր այսօրվա իշխանություններին պետք չէ, որ դա տեղի ունենա։ Իրենք համոզված են, որ շատ ճիշտ քայլեր են անում։ Ամեն դեպքում, բոլոր հարցումներով, որոնք ես տեսել եմ, հասկանում ենք, որ բնակիչների ավելի քան 90 տոկոսն ասում է՝ չէ, համաձայն չենք, որ Արցախը լինի Ադրբեջանի կազմում։ Անգամ այդպիսի հակասություններ ունենալով, իրենք միևնույնն է, ցինիկաբար շարունակում են նույն քաղաքականությունը։ Ես չեմ ասում՝ պետք է չէ աշխատել միջազգային կառույցների հետ։ Բայց սպասելիքներն էլ լրիվ այլ պետք է լինեն»,- ասաց նա։

Ինչ վերաբերում է Ադրբեջանի գործողությունների ֆոնին միջազգային հանրության լռությանը՝ փորձագետը տեսակետ հայտնեց, որ որևէ երկիր չի ցանկանում իր հարաբերությունները փչացնել այդ երկրի հետ՝ հաշվի առնելով սեփական շահերը։ Այդ երկրները ներգրավվել են այսպես կոչված «խաղաղության գործընթացի» մեջ, ինչը, ըստ նրա, նշանակում է ընդունել այն ամենն, ինչ կանի Ադրբեջանն ու դա համարել խաղաղություն։

«Այս քաղաքականության շարունակության դեպքում շարունակվելու են նաև նոր զիջումները, հարցերի բարձրացումը, թե բա ինչո՞ւ Ադրբեջանը չի կատարում իր պարտավորությունները։ Դուք տեսե՞լ եք մարդ, որն ստորագրում է պայմանագիր, մյուս կողմը չկատարի պայմանագիրը, և այդ կողմի հետ փորձեն նոր պայմանագիր ստորագրել։ Ես այդպիսի մարդ չգիտեմ։ Եթե այդպիսի մարդիկ կան, ուրեմն իրենք լրիվ խելագար են։ Բայց մեր երկիրն անում է դա։ Դա աբսուրդ է։ Ի՞նչ պայմանագիր եք ուզում կնքել։ Որ նա նորից արհամարհի՞ ձեռք բերված բոլոր պայմանավորվածությունները»,- ասաց նա՝ ընդգծելով, որ Ադրբեջանի գործողությունները հնարավոր կլինի վերահսկել ու փոխել միայն այդ երկրի համար ցավալի ճնշում գործադրելու ճանապարհով։

Միևնույն ժամանակ, ըստ Մարտիրոսյանի, Ալիևն արդեն իսկ հազար ու մի լծակ ունի արցախցիների վրա ճնշում գործադրելու համար։ Դրանց վերջերս ավելացավ ևս մեկը՝ Փաշինյանի կողմից հրապարակավ Արցախն Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության մաս ճանաչելու հայտարարության տեսքով։

Աղբյուր` Փաստինֆո