Փաստ ինֆո

Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանում՝ դատավոր Ջոն Հայրապետյանի նախագահությամբ, այսօր կայացել է մարտադաշտն ինքնակամ լքելու մեջ մեղադրվող գումարտակի հրամանատար Իշխան Վահանյանի գործով դատական նիստը։

«Փաստինֆո»-ի թղթակցի հաղորդմամբ՝ այսօրվա նիստին հարցաքննվել են տուժողներ Էրիկ Գասպարյանը և Արայիկ Գալստյանը։ Տուժող Էրիկ Գասպարյանը Խուռհատ սարից նահանջելուց հետո հայտնվել է շրջափակման մեջ, Վանք գյուղի տներից մեկում օրեր շարունակ գտնվելուց հետո գերեվարվել։ Պատասխանելով տուժողների իրավահաջորդների ներկայացուցիչ Գուրգեն Գրիգորյանի դիտարկմանը, թե հնարավո՞ր է արդյոք, որ Խուռհատ սարից նահանջելուց հետո ճիշտ ուղղորդման դեպքում կարողանային հասնել երրորդ գումարտակ, տուժողը նշեց. «Մեզ, ինչքանով որ խոսակցությունը հասել է, ասել են՝ երրորդ գումարտակը հենց մեր դիմացն է, համ էլ՝ հրաձգային զենքի կիրառման ժամանակ փամփուշտները հասել է։ Դրա համար ենք ենթադրում, որ մոտ են եղել»։ Շրջափակման մեջ Էրիկը գտնվել է ևս 20 զինծառայողի հետ, հետո՝ բաժանվել են խմբերի՝ պայմանավորվելով, որ եթե որևէ խումբ դուրս գա շրջափակումից, պետք է հայտնի մյուս զինծառայողների գտնվելու վայրը։

Դատական նիստի ընթացքում զոհված զինծառայողներից մեկի հայրը բարձրացրեց հարցը, թե ինչու հայտնաբերվելուց հետո զինծառայողները չեն հայտնել գտնվելու վայրը, չեն ճանաչել զինծառայողներին, որոնց լուսանկարները ցույց է տրվել, ըստ ծնողի, հանցագործության տարրեր կան։ Նախագահող դատավորն էլ նկատեց՝ դա հանցագործություն չէ, այլ հարց է, եթե սպայական կազմը լիներ, սակայն շարքային զինծառայողներին դա չի վերաբերում. «Սպաներից պահանջեք, ոչ թե՝ գերությունից վերադարձած զինծառայողներից»։ Տուժողը պատմեց, որ պատերազմից առաջ պատշաճ պատրաստություն չէին անցել։ Մինչև Խուռհատ սարից բուն նահանջը զինծառայողն իջել էր, իր խոսքով՝ հացի համար, այդտեղ էլ տեսել էր Իշխան Վահանյանին, «Ուրալ» մեքենաներ, հավաստիացնում է՝ իրեն այդ ժամանակ ոչ ոք չի հարցրել, թե ինչու է դիրքավորված զինծառայողն իջնում, քանի որ հացի ժամ է եղել, մեքենաներով հացը բերել են, ինքն էլ՝ իջել է։ Խուռհատ սարից նահանջի ընթացքում զինծառայողը հակառակորդի չի տեսել։

«Այսինքն, կարող է 5 հոգի էր կրակում ձեր վրա, դուք էլ՝ 150-200 հոգով եք»,- ասաց դատավորը, ինչին արձագանքելով Էրիկը նշեց. « երբ նահանջում են, թիկունքից էլ կրակում են, քանի հոգի ուզում է լինի»։ Դատավորի հաջորդ հարցին՝ նահանջի ժամանակ զորքն ամբողջությա՞մբ էր իջել, թե զորքի մի մասը կռիվ էր տալիս, տուժողը պատասխանեց. «Կարող են զինծառայղներն իրար պահելով իջնեն, օրինակ, շեղելու համար 20-ը կամ 50-ը փախչեն, այդպես հերթով իջնեն »։ Հարցին՝ ինչու էին փախչում, այլ ոչ թե, օրինակ, մնում կռվում և զոհվում, Գասպարյանը պատասխանեց. «Շատ խառն էր իրավիճակը, խրամատ չկար, միայն ծառեր ու չոլեր։ Անկանոն վիճակ էր, խուճապ։ Իրենք անտառից էին կրակում, պատրոնը կա, բայց մարդ չկա»։ Նահանջի ընթացքում, ըստ նրա, չի տեսել իրենից առաջ նահանջող զինծառայողներին։

Այսօրվա նիստում հարցաքննված մյուս տուժողը Արայիկ Գալստյանն էր, որը նույնպես Խուռհատ սարից նահանջելուց հետո հայտնվել է շրջափակման մեջ, ապա՝ գերեվարվել։ Գալստյանը չհիշեց՝ ոչ հրամանատարներին, ոչ էլ՝ դեպքի հանգամանքները, համենայն դեպս, դատարանում շատ մանրամասներ չհայտնեց՝ պատճառաբանելով, որ չի հիշում։ Պատմեց, որ ծնկից վերևի հատվածում վիրավորում է ունեցել, զինծառայողների մոտ գտնվող հեռախոսները հավաքել են պատերազմից առաջ։ Իշխան Վահանյանի վիրավոր լինելու մասին ինքը լսել է, սակայն՝ չի տեսել, չի տեսել նաև մարտադաշտից հեռանալը։ Նահանջի հանգամանքներին ևս հստակ չանդրադարձավ, ասաց, որ լսել է, գոռացել են «նահանջ», սակայն, թշնամուն չի տեսել։ Թեև Գալստյանն ընդամենը երկու ամսվա ծառայող էր, սակայն հավաստիացրեց, որ հրամաններ կարող էր կատարել, եթե հրաման լիներ դիրքերի փոփոխությամբ կամ առավել բարենպաստ դիրքավորմամբ պաշտպանություն իրականացնելու, չի բացառում, որ կիրականացնեին։ Տուժողի հարցաքննության ընթացքում իրավիճակը լարվեց, երբ իրավահաջորդներից մեկը հարց ուղղեց նրան, թե արդյոք, եթե իմանար, թե ում մեղքով է գերեվարվելու, կգնդակահարեր Իշխան Վահանյանին, թե՝ ոչ։ Հարցին տուժողն ըստ էության չպատասխանեց։ Հաջորդ հարցը, որը վերաբերում էր անպատրաստ նորակոչիկներին մարտադաշտ ուղարկելուն, վրդովվեցրեց ծնողներին։ Վիճաբանություն տեղի ունեցավ։ Տուժողի հարցաքննությունն ավարտվեց, դատական նիստը՝ հետաձգվեց մինչև օգոստոսի 29-ը, ժամը՝ 13.00-ն։

Հիշեցնենք, որ Իշխան Վահանյանին մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 356-րդ հոդվածի (հրամանը չկատարելը) 3-րդ մասով և 380-րդ հոդվածի (մարտադաշտն ինքնակամ լքելը կամ զենքով գործելուց հրաժարվելը) 1-ին մասով: Նրա նկատմամբ որպես խափանման միջոց էր ընտրվել կալանավորումը։ Ըստ ՔԿ-ի՝ Վահանյանը, Ադրբեջանի Հանրապետության կողմից Արցախի Հանրապետության դեմ սանձազերծված ագրեսիվ պատերազմի և 2020թ. սեպտեմբերի 27-ին հայտարարված ռազմական դրության ժամանակ զբաղեցնելով ԱՀ պաշտպանության բանակի զորամասերից մեկի ուսումնական գումարտակի հրամանատարի պաշտոնը, հանդիսանալով իր ենթակա անձնակազմի պետը, մարտական գործողությունների ընթացքում չի կատարել իր անմիջական պետի հրամանը, ինչպես նաև ինքնակամ լքել է մարտադաշտը, որի արդյունքում զորամասի ուսումնական գումարտակի անձնակազմից զոհվել, տարբեր աստիճանի մարմնական վնասվածքներ են ստացել և գերեվարվել պարտադիր ժամկետային զինծառայողներ՝ այդ կերպ առաջացնելով ծանր հետևանքներ: Նշենք, որ այս գործով անցնող միակ մեղադրյալը Իշխան Վահանյանն է։ Քրեական գործն ի սկզբանե մակագրվել էր Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Լ․ Սեփխանյանին, սակայն հետագայում գործի ընդդատությունը փոխվել է՝ պայմանավորված միջադեպով։ Գործն այժմ Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Ջոն Հայրապետյանի վարույթում է։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո