Փաստ ինֆո

ՄԱԿ -ի Անվտանգության խորհրդի անդամ երկրներն Արցախը միշտ Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության մաս են ճանաչել, սա նոր չի և նորություն լինել չէր կարող։ Երկրորդ, ուզում եմ հարցադրում կատարել՝ իսկ ի՞նչ հիմքեր ունենք մենք ասելու, որ, եթե ՄԱԿ-ի ԱԽ նիստում մեկ անգամ ևս այս մասին հայտարարվի, ապա Ադրբեջանը կբացի Լաչինի միջանցքը և թույլ կտա, որպեսզի այնտեղով հումանիտար բեռներ մտնեն Արցախ,- «Փաստինֆո» լրատվականի հետ զրույցում ասում է Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոտկոր Արթուր Խաչիկյանը։

Հիշեցնենք՝ Հայաստանը դիմել է Միավորված ազգերի կազմակերպոության Անվտանգության խորհուրդ՝ Լեռնային Ղարաբաղի խաղաղ բնակչությանը հարկադրված լիակատար շրջափակման հետևանքով հումանիտար իրավիճակի վատթարացման առնչությամբ արտահերթ նիստ գումարելու պահանջով։ Այն տեղի կունենա այսօր՝ Երեւանի ժամանակով ժամը 23-ին։

ՄԱԿ-ի ԱԽ խորհրդի արտահերթ նիստից Արթուր Խաչիկյանը սպասում է հերթական լղոզված հայտարությունն ու փաստաթուղթը, որտեղ դատարկ ու ոչինչ չասող բառեր և կոչեր են հնչելու միայն. «Կողմերին հերթական կոչն է արվելու՝ վերադառնալ բանակցային խաղաղ գործընթացին, առանց ռազմական միջամտության լուծել առկա խնդիրները, երևի կոչ է արվելու կողմերին զսպվածություն ցուցաբերել, հարգել ինչ – որ պայմանավորվածություններ, որոնք եղել են անցյալում և այլն։ Իսկ նկատե՞լ եք, որ Արևմուտքից և արդեն նաև Ռուսաստանի Դաշությունից մենք միայն դատարկ բառերի կույտ ենք ստանում և ուրիշ ոչինչ։ Որևէ ռեալ գործողություն, առաջարկ կամ քայլ որևէ կողմից չկա, որովհետև, եթե, օրինակ, Արևմուտքն, իսկապես, ցանկանար բացել տար Լաչինի միջանցքը, ապա նա վաղուց սանկցիաներ կկիրառեր Ադրբեջանի նկատմամբ, ինչպես դա անում է ՌԴ-ի նկատմամբ և այլն։ Արևմուտքի համար սանկցիաներ կիրառելու պատճառ կարող էր լինել, օրինակ, ռուսական С-400 հակաօդային պաշտպանական հրթիռների ձեռքբերումը, որով նա ցանկանում էր Թուրքիային սպառնալ իր սանկցիաներով, իսկ ահա, 120.000 մարդու սովամահությունը Եվրոպայի համար հիմք չէ, որպեսզի նա սանկցիաներ կիրառի ցեղասպան Ադրբեջանի նկատմամբ։ Հետևությունները թողնում եմ ձեզ»,- ասում է բանախոսը։

Արթուր Խաչիկյանը հիշեցնում է՝ ընդամենը մեկ շաբաթ առաջ էր, որ ԱՄՆ -ն Ուկրաինային առաջարկեց անվտանգության երաշխիքներ տրամադրել. «Չխոսենք այն մասին, որ հավաքական Արևմուտքի և միջազգային հանրության կողմից Ուկրաինային տրամադրած օգնությունն, արդեն, անցել է 250 մլրդ. դոլարը։ Ամբողջ Եվրոպայով մեկ Ուկրաինայի դրոշներն են կախված, իսկ Հայաստանի և Արցախի մասին ոչ ոք չի խոսում, մեր նկատմամբ որևէ հետաքրքրություն չկա։ Իսկ թե ինչի՞ վրա ենք մենք հույս դրել, ես, իսկապես, չգիտեմ՝ դատարկ փաստաթղթերի՞ և դիվանագիտական ֆորմուլաների վրա՞…»,- ասում է Արթուր Խաչիկյանը։

Ո՛չ Արևմուտքը, ո՛չ Ռուսաստանի Դաշնությունը, հանուն հայկական շահի, Թուրքիայի հետ խնդիրներ ունենալ չեն պատրաստվում, ասում է Արթուր Խաչիկյանը և հավելում.«Թուրքիան և Ադրբեջանը շատ կարևոր գործընկերներ են նրանց համար, մանավանդ ուկրաինական շարունակվող առճակատման ֆոնին, քան մենք։ Իսկ թե ինչի՞ ենք մենք դեռևս սպասում կամ ինչո՞ւ ենք մենք այդքան սիրում հույսներս դնել դատարկաբանությունների վրա, չգիտեմ՝ գուցե դա մեր անզորությունից է»։

Ամփոփոլով զրույցը՝ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոտկոր Արթուր Խաչիկյանը հավելում է՝ երբ մենք խոսում ենք այն մասին, թե ի՞նչ է տալու մեզ ՄԱԿ-ում կայանալիք ԱԽ արտահերթ նիստը, թե ի՞նչ է լինելու, եթե այնտեղ Արցախը ճանաչեն Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության մաս և այս թեմաներով տարատեսակ ենթադրություններ և թեզեր ենք առաջ քաշում, ապա դրանից առաջ պետք է հիշենք, որ Արցախն Ադրբեջանի մաս, արդեն իսկ, ճանաչել է ՀՀ օրվա իշխանությունը, դեռևս անցյալ տարի՝ Պրահայում։ Իսկ միջազգային հանրությունն ու ՄԱԿ-ի անդամ երկրները վաղուց են Արցախը ճանաչել որպես Ադրբեջանի տարածքային ամնողջականության մաս.«Կարևորն այն էր, որ հայստանյան օրվա իշխանություններն Արցախը ճանաչեցին՝ որպես Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության մաս, որն էլ՝ իր հերթին, ճակատագրական հարված հասցրեց Արցախի անվտանգությանը, թույլ տվեց փակելու Լաչինչ միջանցքը և հեռացրեց մեզ 2020 թ. նոյեմբերի 9-ի պայմանագրից։ Եվ, քանի որ մենք դա արեցինք արևմտյան հարթակներում, այն թուլացրեց նաև այստեղ Ռուսաստանի Դաշնության դերն ու նշանակությունը և մենք, ինչպես միշտ, մանրադրամ դարձանք ՝ տարածաշրջանում ՌԴ-ի և Արևմուտքի շահերի բախման մեջ։ Այս մասին է պետք հիմա խոսել, մտածել ու սրա շուրջ է, որ պետք է ելքեր փնտրել, իսկ թե ի՞նչ կասեն վաղը ՄԱԿ-ի ԱԽ նիստում, համոզված եղեք՝ ոչ մի նոր բան մեզ դա չի տալու, որովհետև նոր բան այնտեղ, ինչպես արդեն ասեցի, չի հնչելու»։

Աղբյուր` Փաստինֆո