Փաստ ինֆո

Արցախում նորից հացի խնդիր է։ 400 հոգանոց հերթերում մարդիկ էլի գիշերը պիտի ժամերով սպասեն, որ կարողանան երկու հաց տանել տուն։ Ու դեռ հարց է՝ կկարողանա՞ն տանել, թե՞ իրենց հերթը չհասած՝ հացը կվերջանա․․․

«Երեկ գործընկերս երեք ժամ հերթ է կանգնել, որ հաց առնի, բայց հերթը հասել է իրեն, վերջացել է հացը, դատարկաձեռն տուն է գնացել․․․»,- «Փաստինֆո»-ին պատմում է Ստեփանակերտի բնակիչ Աննա Մանգասարյանը։

Աննան հերթերում շատ բանի է ականատես լինում՝ կարեկցանքի դրսևորումներից մինչև ուշագնացության դեպքեր։ Ամենախոցելի կատեգորիան այս պայմաններում իր համար տարեցներն են՝ հատկապես միայնակ տատիկ-պապիկները։

«Մի քանի օր առաջ մի պապիկ էր կաթնամթերքի հերթ կանգնել։ Մոտ 4-5 ժամ սպասեց, թթվասերն առավ ու դեռ չէր հասցրել աստիճաններից իջնել, ուշագնաց եղավ․․․ Ամենացավալին այ դա է, երբ աչքիդ առաջ տատիկ-պաիկիներն ուշագնաց են լինում թերսնումից, հյուծվելուց․․․»,-ասում է Աննան։

Ստեփանակերտում, առանց չափազանցության, հիմա միայն բանջարեղեն կարելի է գտնել՝ այն էլ՝ քիչ քանակությամբ ու ոչ ամեն տեղ։ Լոլիկ, վարունգ, բիբար, կարտոֆիլ, տեղ-տեղ՝ ձմերուկ ու խաղող․․․ սրանք այն մթերքներն են, որոնք մարդիկ ուտում են, եթե կարողանում են ձեռք բերել։ Այդ՝ առաջին հայացքից մատչելի թվացող ապրանքները ձեռք բերելն էլ է դժվարացել, քանի որ բնակչության մի ստվար զանգված շրջափակման հետևանքով կորցրել է աշխատանքը։

Աննայի շրջապատում բազմաթիվ են նման մարդիկ։ Ու հետաքրքիրն այն է, որ նրանք շատ դեպքերում չեն բարձրաձայնում, որ գոյատևելու խնդիր ունեն։ Մեկը՝ հարևանի, մյուսը՝ բարեկամի, երրորդն էլ պետաջակցությամբ կամ նպաստով յոլա է գնում։

«Սոցիալական աջակցության մի շարք ծրագրեր կան, բայց ոչ մեկը նորմալ չի գործում։ Մի մասը փոստով, մյուսները բանկով պետք է ստանան գումարը։ Ու պատահում է, որ, օրինակ, մեկը երկու անգամ օգտվում է ծրագրից, մեկ ուրիշն էլ ոչ մի ծրագրից չի կարողանում օգտվել, քանի որ փող չի լինում»,-նկատում է զրուցակիցս։

Գոյատևելու խնդիրն Արցախում բազմաթիվ խնդիրներից մեկն է և փոխկապակցված է շատ այլ հարցերի հետ։ Օրինակ՝ երբ միջհամայնքային երթուղիները գործում էին, գյուղերից Ստեփանակերտ գյուղմթերք գոնե հասցնում էին, մարդիկ իրենց բարեկամներին, ծանոթներին սննդի հարցում օգնում էին։ Հիմա, երբ Ստեփանակետի հետ կապը գրեթե կտրված է, այդ հնարավորությունն էլ չկա։

Տրանսպորտի բացակայությունը բազմավեկտոր ազդեցություն է թողնում բոլոր ոլորտների ու հասարակության տարբեր կատեգորիաների վրա՝ սկսած հղիներից՝ ավարտած դպրոցականներով։

«Իմ մտահոգությունը հիմա այն է, թե երեխաս ոնց է դասի գնալու։ Ոտքով մոտ 40 րոպե պետք է գնա, որ հասնի դպրոց։ Եթե սովորական հանրակրթական դպրոց լիներ, կփոխեի, ավելի մոտ գտնվող դպրոց կտանեի, բայց չեմ կարող, թեքումով դպրոց է և միակն է Ստեփանակերտում։ Ու ինձ նման բազմաթիվ ծնողներ այս նույն վիճակում են»,-ասում է Աննան։

Զրուցակցիս ընտանիքն այն ընտանիքների շարքում է, որոնք կիսված են արդեն 9 ամիս։ Աննայի ավագ դուստրը Երևանում է սովորում։ Հոկտեմբերից տնից հեռու է։ Վերջին անգամ մայրը դստերը տեսել է հունվարին։

«2022թ․ դեկտեմբերին, երվ ադրբեջանցիները ճանապարհը փակել են, ես Երևանում էի։ Մի կերպ Կարմիր Խաչով հետ եմ եկել ու արդեն ութ ամիս է՝ չեմ տեսել աղջկաս։

Նրանից այսքան երկար ժամանակ հեռու լինելն ամենացավոտն է ինձ համար․․․ Ոչ մի անգամ այսքան երկար բաժանում չենք ունեցել»,-ասում է Աննան ու շարունակում՝ այս պայմաններում միմյանց հույս տալն ու կարեկից լինելն է, որ մեզ պահում է, որ դեռ կանք, ապրում ենք․․․

Աղբյուր` Փաստինֆո