Փաստ ինֆո

Ադրբեջանն, ամեն դեպքում, ինքն իրեն չի կաշկանդում՝ որոշակի գործողություններ իրականացնելու հարցում։ Մենք հիշում ենք, որ Ադրբեջանի ԶՈՒ-երը մի քանի անգամ կրակ են բացել Արցախի Հանրապետությունում տեղակայված նույնիսկ այն դիրքերի ուղղությամբ, որտեղ եղել են ռուս խաղաղապահներ։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանը՝ անդրադառնալով ադրբեջանական ԶՈւ-երի կողմից ԵՄ դիտորդների ուղղությամբ կրակ բացելու փաստին։

Հիշեցնենք, որ ՀՀ ՊՆ-ն այսօր հայտնել էր, որ ադրբեջանցիները կրակ են բացել ԵՄ դիտորդների և նրանց ավտոմեքենայի ուղղությամբ, սակայն ԵՄ դիտորդական առաքելությունը թվիթերյան գրառմամբ նախ կեղծ էր որակել ՀՀ ՊՆ-ի հայտարարությունը եւ միայն համացանցում տարածված տեսանյութից հետո, որտեղ պարեկություն անող դիտորդները պատմում են իրենց ուղղությամբ արձակված կրակոցների մասին, ստիպված էր ընդունել, որ կրակոցներ արձակվել են՝ իրենց պատասխանատվության գոտում։

Ըստ քաղաքագետի՝ տեղի ունեցածի մեջ հիմնական պատասխանատուն ոչ թե ռուս խաղաղապահներն ու ԵՄ առաքելության դիտորդներն են, այլ հայկական կողմի թուլությունը, ինչն էլ, նրա խոսքով, գրգռիչ գործոն է դառնում ադրբեջանական ագրեսիայի համար։ Մյուս կողմից, «Փաստինֆո»-ի զրուցակցի կարծիքով, ԵՄ առաքելությունը ցանկանում է, այնուամենայնիվ, շարունակել մնալ ՀՀ-ում։ Այս պարագայում, նրա խոսքով, իրենք փորձելու էին միակողմանի դատապարտող հայտարարություններ չանել՝ հաշվի առնելով ՀՀ-ում տեղակայվելու մասով Ադրբեջանի դեմ լինելու փաստը։

«Եթե հիշում եք, Փաշինյանը վերջերս բողոքում էր ԵՄ միջնորդական ջանքերից։ Եվրոնյուզին տված հարցազրույցում խոսում էր այն մասին, որ մի ամբողջ ցուցակ ունեն այն ամենի, ինչը Բրյուսելում համաձայնեցվել է, բայց չի իրականացվել։ Եթե այդ դիտանկյունից նայենք, ապա ԵՄ արձագանքը հենց սրանով էր պայմանավորված»,- ասաց նա։

Քաղաքագետը տեսակետ հայտնեց, որ տեղի ունեցածը խոսում է ՀՀ իշխանությունների և Բրյուսելի միջև անվստահության մթնոլորտի առկայության մասին։ Այս համատեքստում, ըստ նրա, արդեն երեկ լրացավ երրորդ ամիսը, ինչ Շառլ Միշելը հայտարարել էր, «մոտակա շաբաթների ընթացքում» հայ գերիների վերադարձի մասին։

Բացի այդ, Մաթևոսյանը հավանական համարեց տարբերակը, որ Բրյուսելից ակնկալում էին հայկական իշխանությունների կողմից արևմտյան տարբերակով խաղաղության պայմանագիր ստորագրելու շտապողական քաղաքականության շարունակություն, ինչը տեղի չունեցավ։

«Նախ և առաջ, մինչև ԵՄ առաքելության մասին խոսելը մենք պետք է ֆիքսենք, որ ստեղծված ռազմաքաղաքական իրավիճակում, Հայաստանն ավելի մեծ օգուտ կունենար, եթե այստեղ տեղակայվեր ՀԱՊԿ խաղաղապահ կամ փաստահավաք առաքելությունը։ ՀԱՊԿ-ը, այն է՝ ՌԴ-ն, ունի գետնի վրա անվտանգության որոշակի համակարգ ապահովելու կարողություն, ինչից հայկական կողմը հրաժարվել էր։ Հիմա, այս միջադեպից հետո կխնդրեն ԵՄ-ին հեռանալ այստեղից, թե չեն խնդրի, ինչ զարգացումներ կլինեն՝ Փաշինյանը թող ինքը որոշի»,- ասաց նա՝ այդուհանդերձ, համոզմունք հայտնելով, որ մեր երկրի շահերից չի բխում ֆունդամենտալ առումով փչացնել մեր հարաբերությունները ԵՄ-ի հետ։ Բենիամին Մաթևոսյանի խոսքով՝ հայկական կողմը պետք է գործի բազմաքաղաքական դաշինքի շրջանակներում՝ ընդունելով այն ռազմատեխնիկական, նյութական ու մարդկային օգնությունը, որն առաջարկվում է ՀԱՊԿ-ն։

Ինչ վերաբերում է ԵՄ դիտորդների կողմից՝ ամրակայման ու ռազմական տեղաշարժի վերաբերյալ ադրբեջանական տեղեկության հերքմանն ու Ադրբեջանի կողմից ռազմական գործողությունների հնարավոր սանձազերծման հարցում զսպիչ դերին՝ Մաթևոսյանը հիշեցրեց, որ այդ նույն կառույցներն առկա էին նաև Ուկրաինայի տարածքում, սակայն, դրանք այդպես էլ որևէ արգելակ չդարձան այդ երկրում պատերազմի մեկնարկի հարցում։ Այս, և ո՛չ միայն այս վերջին իրադարձությունների համատեքստում, ըստ քաղաքագետի, հայկական կողմի առաջնային քայլերից մեկը պետք է լինի ռազմաքաղաքական բալանսի վերականգնումը։

«Դա հնարավոր է անել միայն Ռուսաստանի և Իրանի Իսլամական Հանրապետության հետ մեր ռազմաքաղաքական հարաբերությունները նոր մակարդակի դուրս բերելու միջոցով։ Ընդհուպ մինչև Իրանի հետ հատուկ ռազմական գործակցությամբ ինչ-որ եզրեր փնտրելը։ Միայն այն փաստը, որ Հայաստանի հետևում կլինեն դաշնակիցներ, որոնք գործուն քայլերով կապացուցեն, որ իրենք ՀՀ-ում կանխատեսելի իշխանություն լինելու պարագայում պատրաստ կլինեն աջակցել Հայաստանին՝ միայն դա կզսպի Ադրբեջանին։ Մնացած՝ ԵՄ դիտորդները, ՄԱԿ-ի զեկույցները և այլն չեն տա այն արդյունքը, որին սպասում է մեր հասարակությունը, այն է՝ երաշխավորված անվտանգություն»,- ասաց նա։

Աղբյուր` Փաստինֆո