Փաստ ինֆո

ՀՀ ԱԳՆ-ն նոր է հայտնաբերել, որ ազարբայջանը Հայաստանի ողջ տարածքը դիտարկում,  համարում և ներկայացնում է աշխարհին՝ որպես ազարբայջանական տարածք։

Ընդ որում, իմացել է Ադրբեջանական պետական հեռուստաընկերության  ցուցադրած   «ֆիլմից», որում ՀՀ ամբողջ սուվերեն տարածքը ներկայացվում է իբրև Ադրբեջանի տարածք։

ԱԳՆ խոսնակի  նոր իմացածը ճիշտ այն հին, սովետական անեկդոտն է հիշեցնում, երբ մեկը տաքսի է  կանգնեցնում ու թե՝ «ախպե՛ր, քշի թուրքիա, իմա՝ Արևմտյան Հայաստան։ «Ախպերն» էլ շատ չի խորանում, նույն՝ հումորով՝ թե՝ ի՞նչ կա, ախպեր, ի՞նչ է եղել, տարօրինակ ուղևորը թե՝ թուրքերը եղեռն են իրականացրել հայերի հանդեպ, պիտի գնամ, վրեժս լուծեմ։ Տաքսիստը, թե՝ բայց դա 1915 թվին էր, ուղևորը՝ հա, ախպեր, բայց ես նոր եմ իմացել։

Իրականում՝  արտաքուստ պրիմիտիվ այս անեկդոտը ներքին շերտեր ունի, որ խորհրդային տարիներին այլ կերպ, քան անեկդոտային տարածումն էր, դժվար թե հնարավոր լիներ բերնեբերան՝ բանավոր անցներ։  Այսպես ոչ միայն տարածվում էր և հիշատակվում էր  թուրքերի իրականացրած ցեղասպանության  մասին, այս կերպ, ըստ իս, նաև հոմոսովետիկուսի պայմաններում  մեսիջ էր ազգին հղվում, թե՝ մարդկային և ազգային վրեժը, վրեժի զգացումը հայերի մեջ կա և այն պիտի շարունակի լինել։  Եւ որ  տարիները, տասնամյակները չեն մոռացնելու, չեն կարող մոռացնել կատարվածը, մանավանդ, ոճրագործ ազգը դեռ չի ճանաչել իր գործած ոճիրը։ Ներողություն չի խնդրել հայությունից՝ իր գործած մեծագույն հանցանքի համար։

Ի դեպ, ներողությունը կարևոր գործոն է, բնականաբար, սակայն, փաստ է նաև, որ ներելը՝ բնավ էլ չի նշանակում՝ մոռանալ։ Ամեն դեպքում, ներողությունից, իրենց գործած ցեղասպանությունը ճանաչելուց և ներողություն խնդրելուց հետո միայն  պիտի հայ-թուրքական հարաբերությունների մասին խոսք գնար։

Հիմա, ո՛չ ներողությունը կա, ո՛չ էլ՝ ճանաչումը թուրքիա պետության կողմից, ավելին, նույն ցեղը ոչ միայն 20-րդ դարի սկզբին, այլև՝  վերջին  հայության  հանդեպ զարհուրելի ցեղասպանություն իրականացրեց։ Զանգվածային ցեղասպանություն՝ դաժան բռնարարքների ուղեկցությամբ։ Եւ տեղահանությամբ։   Ներողության մասին 20-րդ դարավերջի՝ ազարբայջանի սանձազերծած պատերազմից հետո, որն ավարտվեց հայերի հաղթանակով, առավել քան չէին մտածում, հակառակի մասին էին մտածում, հարևան պետության մեջ պետական մակարդակով ավելի էր ատելություն սերմանվում։  Եւ վրեժ, վրեժի ծարավ էին, ինչի մասին փաստեց ՆԱՏՕ-ի «Համագործակցություն հանուն խաղաղության» ծրագրի շրջանակում հայ սպայի հանդեպ կատարված զարհուրելի հանցագործությունը  21-րդ դարի Բուդապեշտում, 2004 թվականին։ Սա ազդակ էր, հստակ մեսիջ, որ թուրքազարբայջանական տանդեմը բոլորովին այլ ճանապարհ է բռնել, ավելի դաժան, երկարատև ընթացքի մեջ նախապատրաստվող և  բոլոր ուղղություններով՝ հարձակողական։  

ռամիլսաֆարովի հանդեպ եվրոպական պետության ներողամտությունից և դրան ՀՀ կոշտ արձագանքից մինչև 2016-ի՝ հաղթած քառօրյա պատերազմ՝ զսպաշապիկի մեջ էին ազարբայջանն ու թուրքիան, ինչն էականորեն այլ ընթացք ունեցավ 2018-ի գունավոր հեղափոխությունից հետո։ 

2018-ի թավշյա գունավորին  տրված կամ նիկոլահայիլ-մայիլ հայության ստվար մասը ուղիղ ճանապարհ բաց արեց առանց նախապայմանների թուրքերին ներելու, սիրելու, նրանց ինքնակամ կուլ գնալու համար։ Հիմա՝ նոր ուշքի են եկել ԱԳՆ-ում, երբ աշխարհի բազում մեգապոլիսների գիտակրթական և մշակութային կենտրոններ, թանգարաններ գրավել է թուրքազարբայջանական կեղծարարությունն ու սուտը, երբ քարտեզների վրա՝ Հայկական բարձրավանդակում Հայաստան-Արմենիա պետության՝ Մեծ և Փոքր Հայքերի փոխարեն՝ անատոլիա և ազարբայջան  պետություններ են ի հայտ եկել։ Հին աշխարհում՝ Իրանի, Ասորեստանի հարևանությամբ․․․

Հայաստան չկա։

Իսկ վաղը գուցե ՀՀ ՊՆ-ն էլ զարմանա, երբ իմանա, որ արդեն մի քանի տարի  Իրանի օդը փակ է և թուրքազարբայջանական ցեղասպանների համար Հայաստանն է իր օդը բաց արել։ Այսինքն, կարո՞ղ է,  չէ, ստի ու կեղծիքի, կոռուպցիոն և ահաբեկչական հանցագործությունների մեջ խրված  ազերի իշխանությունը Հայաստանի իշխանությունների  այս ողորմելի քաղաքականության արդյունքում և հետևանքով մարդատար ինքնաթիռներով ինչ ուզի՝ տեղափոխի։ Զենք, զինամթերք, որն ուղղակի կարող է հենց  Հայաստանո՛վ ուղղել Հայաստանի դեմ։ Արցախի դեմ արդեն ինչ ուզում՝ անում է՝ կենսական ճանապարհն է փակել, ապրելու, էքզիստենցիալ ճանապարհը․․․ Եվ միջազգային հանրության, մարդասիրական կազմակերպությունների ձայնը խլանում է՝ կրտսեր ալիևը չի լսում, չի տեսնում, սուր է ճոճում աշխարհի հանդեպ։  Նույն աշխարհի, որն աճեցրեց կրտսերին ու բտեց՝ դու ինձ, ես՝ քեզ շահամոլական  տրամաբանությամբ։

Իսկ ի՞նչ է անում Արցախի ղեկավարությունը։ Հումանիտար աղետ, երեխաները կեր չունեն, փոքրիկները՝ կոնֆետ չունեն, աղն ու շաքարն են վերջացել, ալյուր չկա, դեղորայքի, հացի խնդիր է Արցախում։

Լավ, մի՞թե աղը, շաքարավազն ու ալյուրը փչացող սնունդ էին, չէ՞ր կարելի ամբարել, չէ՞ր կարելի ավելի շատ պաշար ունենալ, որ Արցախում  այսօր առնվազն հացի խնդիր չառաջանար։ Կամ՝ մանկական կերերի, կաթնափոշու խնդիրը․․․ երեխեքը մեջտեղից կտրած ձմերուկի վրա են ծննդյան մոմեր փչում․․․ Նայում ես տխուր աչուկներին ու սիրտդ ցավից ճմլվում է։ Նրանք էլ հավասար պայքարում են ու մաքառում, ակցիաների մասնակցում, լայվեր անում։

Ի դեպ, ԱՀ նախագահի պաշտոնը զբաղեցնողի՝ երեկվա խոսքը ոչ միայն անելիքների որոշակիության իմաստով էր անլուրջ, այլև ղեկավարի բացարձակ չգոյության մասին էր փաստում, որևէ վճիռ կայացնելու անունակ, իրավիճակի վերահսկելիության և  պայքարի հետագա հստակ քայլերի ժամանակացույցի բացակայությամբ։

Երկու հայկական պետության ղեկին նստածներ, դուք միտք, խիղճ, հոգի ունե՞ք․․․

Դուք վրեժ չունե՞ք։ Ոչ թե ձեր դիմացի հարևանի հանդեպ, ձեզ քննադատողների, ընդդիմության, այլ՝ հայության թշնամու հանդեպ՝ վրեժ․․․

Տարիներ ու տասնամյակներ ՀՀ ներկա իշխանության ղեկավարի համար քաղաքականությունը մի բան է միայն նշանակել՝ ընտրությունենր։ Ներքին կյանքից այն կողմ, արտաքին ճակատում էլ  եթե որպես ընդդիմադիր գործիչ «ակտիվացել է», ապա միայն՝ սեփական պետության դեմ բողոքների և դատերի հարուցման, դատեր շահելու համար։ Հիշու՞մ եք՝ ՀՀ վարչապետն ընդդեմ Հայաստանի դրվագը․․․

 Իսկ թուրքազարբայջանական տանդեմի հանդեպ ոչ միայն պահանջատիրություն, վրեժ չի եղել, այլև՝ ըստ պարտվողական գաղափարախոսության՝ մերժվել է պահանջատիրությունը՝ Արցախը՝ տանք լավ ապրենք, ցեղասպանության ճանաչումը՝ սփյուռքի խնդիրն է տրամաբանությամբ․․․

Այսօր էլ ՀՀ վարչապետի աթոռն զբաղեցնողը վրեժ ունի, այդ մասին ինքն էլ խոստովանել է՝ «իմ, իմ ընտանիքի անդամների հանդեպ եթե՝ ապա․․․», սակայն վրեժը երբեք չի դրսևորվում մեր թշնամիների հանդեպ, դրա համար էլ՝ քարտ-բլանշ է տրված  հայոց հայրենիքների վրա իրենց իշխանությունն ամբողջովին  տարածել  ցանկացող թուրքազարբայջանական տանդեմին և սրանց մշտապես ուղղորդող, աստվածայինից հրաժարված  ու աշխարհը չարով լցնող մեկ ուրիշ  դաժան տեսակի․․․

Անելիք շատ կա, բայց նախ՝ երկիրը, ազգը ներսից դարպաս բացողներից պիտի ազատագրվի,   Արցախում էլ, Հայաստանում էլ։

Ա․Ե․

Աղբյուր` Փաստինֆո