Փաստ ինֆո

ՄԱԿ Անվտանգության խորհրդում Հայաստանի ներկայացուցչի՝ ԱԳ փոխնախարարի երեկվա ելույթն անատամ ու շատ համեստ ելույթ էր՝ նկատի ունենալով Արցախում ահագնացող աղետն ու սովի իրական վտանգը։ Այն առնվազն պետք է լիներ պահանջատիրական, պարտադրողական, որը ՄԱԿ ԱԽ անդամ  երկրներին կստիպեր գնալ կոնկրետ քայլերի և չսահմանափակվել անպտուղ կոչ-հորդորներով։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց միջազգայնագետ, քաղաքագետ Դավիթ Կարապետյանը։

«Երկրորդ շաբաթն է, որ ՀՀ-ից Արցախ ուղարկված հումանիտար բեռը կանգնած է Կոռնիձորի մոտ։ Թեկուզ հումանիտար բեռը տոտալ պաշարման մեջ գտնվող Արցախ հասցնելու ուղղությամբ վերպետական կառույցների կողմից հողի վրա ոչ մի քայլ առայսօր չենք տեսել։ Կրկին հարց եմ ուղղում ՀՀ իշխանություններին՝ ինչո՞ւ առայսօր ՀՀ չի դիմել ՄԱԿ Պարենի համաշխարհային ծրագրին սովի մատնված, ՀՀ անձնագիր ունեցող 120 հազար արցախահայությանն օդային ճանապարհով հումանիտար օգնություն հասցնելու խնդրանք-պահանջով։ Խիստ կասկածում եմ, որ Ադրբեջանը կկրակի ՄԱԿ-ի էմբլեմայով ինքնաթիռի վրա, եթե դրանով հումանիտար օգնություն մտնի Ստեփանակերտի օդանավակայան։ Այս պահին ՀՀ իշխանության առաջին անհետաձգելի քայլը դա պետք է լիներ։ Նման դիմում-պահանջ ներկայացնելու համար բավարար քանակությամբ փաստական հիմքեր ունենք»,-համոզմումք է հայտնում միջազգայնագետը։

Կարապետյանը տարակուսելի է համարում Ադրբեջանի ԱԳ ղեկավարի օրերս արած հայտարարությունը, որով վերջինս զարմանք է հայտնում, թե ինչու ՀՀ-ն չի աջակցում Ակնա-Ստեփանակերտ ճանապարհի բացմանը։ Սա ևս ամրապնդում է այն մտավախությունը, որ Փաշինյանը կուլիսային պայմանավորվածություն ունի նաև այդ մասով, ինչն էլ, հնարավոր է, հետ է պահում ՀՀ իշխանություններին՝ ՄԱԿ-ին դիմելու վերոնշյալ պահանջով։

«Այս ամեն ինչի պատճառը Փաշինյանի հայտարարությունն էր, որով պատրաստակամություն հայտնեց՝ ճանաչելու Արցախն Ադրբեջանի կազմում։ Դա էլ հենց պետք էր ադրբեջանցի պաշտոնյաներին, որ, ամեն անգամ հղում անելով այդ հայտարարությանը, անցակետ էլ դնեն, օկուպացված Ակնայից Ստեփանակերտ ճանապարհ բացելու մասին էլ խոսեն․․․ Այսինքն՝ արցախահայությունը, իրենց պատկերացմամբ, Ադրբեջանի քաղաքացիներ են ու դեռ մի բան էլ միջազգային հանրության աչքում լավամարդ են ուզում խաղալ․․․ Մինչդեռ ոչ Փաշինյանը ու ոչ էլ ՀՀ որևէ ղեկավար իրավասություն չունի ՀՀ անունից Արցախը ճանաչել Ադրբեջանի մաս․ դա թույլ չի տալիս ո՛չ ՀՀ Սահմանադրությունը, ո՛չ 1992թ․ ԳԽ որոշումը։ Հուսով եմ, որ Փաշինյանը որևէ փաստաթուղթ չի ստորագրել, բայց մտավախություն կա, որ կարող է և դա անել՝ վստահ լինելով, որ ԱԺ-ի մեծամասնությունն էլ, նախագահն էլ իր ենթակայության տակ են ու չեն հակադրվելու իրեն։ Շատ վտանգավոր փուլում ենք հիմա։ Բայց, կրկնում եմ, որևէ մեկը, ՀՀ նախկին որևէ ղեկավար երբևէ չի ասել, թե Արցախն Ադրբեջանի մաս է։ Կարող եք բացել նրանց արխիվները և ստուգել։ Անգամ 7 շրջանների վերաբերյալ նման որակում չի տրվել․ դրանք դիտարկվում էին բուֆերային գոտի, անվտանգային գոտի, բայց ոչ Ադրբեջանի տարածք»,-շեշտեց միջազգայնագետը՝ հավելելով, որ Փաշինյանն այս ամենն անում է՝ հասարակությանը վախեցնելով նոր պատերազմի ռիսկով և փորձում համոզել ժողովրդին, թե, այսպես կոչված, «խաղաղության պայմանագիրը» այլընտրանք չունի, պարտադիր է։

Դավիթ Կարապետյանի խորին համոզմամբ՝ Ադրբեջանը շատ ավելի լայնածավալ պատերազմ է սկսելու այն պահից, երբ Արցախի մնացյալ մասը հանձնվի իրեն։ Որ հաջորդիվ թիրախում Սյունիքը, Սևանա լիճն ու Երևանն են հայտնվելու, Ալիևը մի քանի անգամ արդեն անթաքույց հայտարարել է։

«Ադրբեջանը դեռևս 2020թ․՝ 44-օրյա պատերազմի ժամանակ էր փորձում ճեղքում առաջացնել Մեղրիում, օկուպացնել Սյունիքը և ցամաքային կապով միանալ Նախիջևանին։ Արցախին լիվությամբ տիրանալուց հետո, անկասկած դա էլ է անելու, մյուս ուղղություններով է հարձակվելու։ Ու դրա համար օր ու գիշեր պատրաստվում է․ Քարվաճառը, որին տիրանալու մասին անգամ երազում չէր տեսնի Ալիևը, պլացդարմ է դարձրել, Վարանդայում էլ երրորդ օդանավակայանն է կառուցում․․․ Դրանք հենց այնպես չի անում։ Փաստերը, որ Ալիևը պատրաստվում է ավել լայնամասշտաբ պատերազմի ընդդեմ ՀՀ-ի, բազմաթիվ են, մինչդեռ այստեղ՝ ՀՀ-ում «խաղաղության» քարոզ է անում իշխանությունն ու մարդկանց անկարողության համոզմունք ներարկում»-նկատեց մեր զրուցակիցը։

Ուշադրություն հրավիրելով Փաշինյանի խոսույթում նկատվող փոփոխությանը՝ կապված «խաղաղության պայմանագրի» հետ՝ միջազգայնագետը շեշտում է․ «Եթե սկզբում ասում էր, թե նման փաստաթուղթ ստորագրվելու դեպքում անպայման խաղաղություն է լինելու, ապա վերջին շրջանում արդեն փոխել է խոսույթը՝ հայտարարում է, թե չի կարող երաշխավորել, որ Ադրբեջանը հավատարիմ է մնալու «խաղաղության պայմանագրին», եթե այն ստորագրվի։ Այդպիսով նա իրեն ապահովագրում է, որ հետո ասի՝ ես չեմ ասել, թե բացառվում է պատերազմը․ ամեն ինչ էլ կարող է լինել․․․»։

Իսկ այն, ինչ կատարվում է 44-օրյա պատերազմի հանգամանքները քննող հանձնաժողովի նիստերին, Կարապետյանի գնահատմամբ, մեկ նպատակ ունի՝ մաքրել, արդարացնել իշխող ուժին՝ մասնավորապես Փաշինյանին, ազատել նրան կատարվածի պատասխանատվությունից։ Ինքնամաքրման փորձերը, ըստ Կարապետյանի, արդյունք չեն տալու, իսկ վերահաս նոր աղետը կանխելու համար անհապաղ միավորվել է պետք Արցախի փրկության գաղափարի շուրջ։

Աղբյուր` Փաստինֆո