Փաստ ինֆո

Ստացվել է այնպես, որ Արցախը միայնակ է մնացել մարտահրավերների առաջ։ Հիմա Հայաստանն, այլևս, Արցախի անվտանգության երաշխավորը չէ, ՌԴ-ն թաղված է ռուս -ուկրաինական հակամարտության հորձանուտում և, այս ֆոնին, չի ցանկանում սրել հարաբերություններն Ադրբեջանի հետ, ԵՄ-ն Ադրբեջանի սիրասուն բարեկամն է, որ այդ պետության հետ էներգետիկ ռազմավարության համագործակցության պայմանագիր ունի՝ կնքված Բաքվում, իսկ ԱՄՆ-ն անում է ամեն ինչ՝ այս տարածաշրջանից Ռուսաստանի Դաշնության Զինված ուժերը դուրս բերելու համար։ Այլևս փաստ է, որ այս մեծ խառնաշփոթում ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման հարցն օգտագործվում է բացառապես գերտերությունների շահերի սպասարկման, այլ ոչ հայ բնակչությանը Ցեղասպանությունից փրկելու համար,- «Փաստինֆո» լրատվականի հետ զրույցում ասում է քաղաքագետ Գարիկ Քեռյանն, անդրադառնալով Արցախում վերջին օրերին ստեղծված իրավիճակին։
 
Հիշեցնենք՝ նախօրեին Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի (ԿԽՄԿ) ուղեկցությամբ Արցախից Հայաստան բուժման նպատակով տեղափոխվող 68-ամյա Վագիֆ Խաչատրյանն առևանգվել է Ադրբեջանի սահմանապահ ծառայության ներկայացուցիչների կողմից և ձերբակալվել շինծու մեղադրանքներով։

Քաղաքագետ Գարիկ Քեռյանը նկատում է՝ այնուամենայնիվ, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հիմար չէ և ցանկացած գործունեության պարագայում ունի իր հստակ հիմնավորումները.«Ադրբեջանը վաղուց՝ արդեն ավելի քան 20 տարի, միջազգային տարբեր ատյաններում փաստաթղթավորված ներկայացնում է գրավյալ 7 շրջաններում, ինչպես նաև՝ այնտեղ գտնվող ադրբեջանաբնակ տարածքներում Ղարաբաղի և ՀՀ-ի Զինված ուժերի կողմից կատարված «հանցագործությունների» մասին տեղեկատվություն, քարոզչություն, նույնիսկ, Ցեղասպանսւթյան հիմքով տարատեսակ դիմումներ և այլն։ Ըստ այդմ, նա իրավական հիմքեր է ստեղծել՝ պատժելու բոլոր նրանց, ովքեր մասնակցել են արցախյան պատերազմներին կամ նույնիսկ, առանց Ադրբեջանի վիզա ստանալու՝ մուտք են գործել Ղարաբաղ։ Սա ճիշտ նույն պատկերն է, որով նախկինում Վրաստանն էր առաջնորդվում՝ Աբխազիա մուտք գործած  մարդկանց նկատմամբ։ Ադրբեջանը լավագույնս պատրաստվել է այս իրավիճակին՝ քարոզչական և իրավական հիմք ստեղծելով այն բանի համար, որպեսզի հետապնդի և քրեական պատասխանատվության ենթարկի բոլոր այն հայերին, ովքեր մասնակցել են արցախյան պատերզամներին, ընդ որում՝ ոչ միայն Արցախից, այլ նաև Հայաստանի Հանրապետությունից և Վագիֆ Խաչատուրյանը սկսված հետապնդումների առաջին և վառ օրինակն է»։

Հարցին՝ ո՞րն է այս ամենի հիմնական նպատակը, Գարիկ Քեռյանը պատասխանում է, որպեսզի Արցախում հայկական ադմինիստրացիայի լուծարումից և Ադրբեջանի կազմում ինտեգրվելուց հետո, բոլոր այն հայերը, ովքեր նմանօրինակ մեղադրանքի հիմքեր կունենան, արագ կերպով լքեն Արցախի տարածքը. «Ըստ էության, ստացվում է, որ Արցախի բնակչության ճնշող մեծամասնությունը՝ գրեթե 90 տոկոսը, պետք է լքի Արցախը, հակառակ պարագայում, քրեական հետապնդման կարժանանա և պատասխանատվության կենթարկվի Ադրբեջանի օրենսդրությամբ և կդատվի այդ երկրի օրենքնով։ Բոլորովին պատահական չէր Ժազեֆ Բորելի՝ մոտ մեկ ամիս առաջ արված այն հայտարարությունը, որով նա ողջունում էր Ալիևի այն խոստումը, թե վերջինս հրաժարվում է քրեական հետապնդում իրականացնել Ադրբեջանի տարածքում մնացած ազգությամբ հայ բնակչության նկատմամբ։ Սա խոսում է այն մասին, որ Ալիևն այս հարցն արդեն իսկ բարձրացրել է եվրոպական տարբեր ատյաններում, նրանք էլ, ըստ էության, խնդրել էն Ալիևին հանդես գալ չհետապնդելու վերաբերյալ հայտարարությամբ, իսկ թե ի՞նչ կանի Ալիևը հայտարարութուններից անդին, սա Եվրոպական Միության երկրներին, բոլորովին, չի հետաքրքրում։ Վաղուց արդեն ակնհայտ է, որ այս ողջ թնջուկում

Եվրոպան հետաքրքված է էներգոկիրների խնդրի՝ իր համար շահեկան լուծման հարցով միայն»։

Խոսելով հենց «Կարմիր խաչ» կազմակերպության աչքի առաջ տեղի ունեցած քաղաքացու առևանգման փաստի մասին, քաղաքագետը նկատում է՝ աշխարհաքաղաքական վերջին զարգացումների ֆոնին, ԵՄ կառույցները, վաղուց արդեն, երկակի ստանդարտով առաջնորդվող կազմակերպություններ են դարձել, սկսած՝ ՄԱԿ-ից, մինչև ԵԱՀԿ. «ԽՍՀՄ-ի փլուզումից հետո, աշխարհակարգն այնպես փոփոխվեց, որ այսօր, արդեն, հղում անել միջազգային իրավունքին կամ ակնկալել, որ նրանք իրենց քաղաքական շահերին հակասող որևէ որոշում կամ քայլ կձեռնարկեն սպասելի և զարմանալի չէ։ Դրանք արդեն ամորֆ ինչ – որ կառույցներ են, որ իրենց գոյությունը քաղարկում են հումանիտար մարդասիրական առաքելության վերաբեյալ գեղեցիկ հայտարարությունների քողի տակ և ոչ ավելին»։

Անդրադառնալով ստեղծված իրավիճակում Արցախում գտնվող ռուսական խաղաղապահ զորամիավորման գլխավոր առաքելությանը, քաղաքագետը նկատում է՝ նրանց հիմանական գործառույթը տեղում ռազմական գործողությունների վերսկսման կանխումն է, ու հավելում.«Խաղաղապահ զորախումբն իրավունք չունի խառնվելու Ադրբեջանի սուվերեն տարածքում իրականացվող պետական գործառույթներին՝ կլինի դա մաքսակետ, թե անցակետ, այս պահին կարևոր չէ։ Քանի որ ռուսական կողմն, ինչպես արդեն ասվեց, չի ցանկանում որևէ տեսակի ընդհարման մեջ մտնել Ադրբեջանի հետ, ստացվում է, որ Արցախում նրանց ներկայությունը, ստեղծված իրավիճակում, դարձել է խիստ իներտ և 2020 թ. նոյեմբերի 9-ին փաստաթղթին ոչ համահունչ՝ խիստ վտանգավոր կեցվածք։ Արցախում խաղաղապահների գործառույթն այսօր, կարծես, դարձել է հանդիսատեի կարգավիճակի նման մի բան ոչ միայն»,- ասում է քաղաքագետը։

Աղբյուր` Փաստինֆո