Փաստ ինֆո

Այսօր այնպիսի ծանր վիճակում ենք, ինչպես 100 տարի առաջ էինք։ Իսկ դրա պատճառն այն է, որ չունենք ազգային գաղափարախոսություն, չունենք ազգային արժեհամակարգ։ Ամբողջ աշխարհը հիմա քաոսային վիճակում է, ու եթե մենք կամք ու խելք ունենանք՝ ստեղծելու մեր գաղափարախոսությունը, որի հիմքերը կան, ապա ոչ միայն կփրկենք ինքներս մեզ, այլև՝ մեր հանդեպ աշխարհի վերաբերմունքը։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում նման համոզմունք հայտնեց հրապարակախոս, հասարակական գործիչ Հրայր Ուլուբաբյանը։ «Որոշներն ասում են՝ մենք քաղաքակիրթ աշխարհին ոչինչ չունենք առաջարկելու, դրա համար էլ այս վիճակում ենք, Ադրբեջանն իր նավթով ու գազով գնել է աշխարհը։ Ով կարծում է, թե ռեսուրս չունենք, չարաչար սխալվում է ու թող ոտքի տակ չընկնի։ Աշխարհում տիրող քաոսից դուրս գալու համար պետությունները, ազգերը գաղափարախոսություն են փնտրում, որը մենք կարող ենք տալ։ 40 տարի է՝ ասում եմ, որ մեր ազգային գաղափարախոսությունն ու արժեհամակարգը պետք է ստեղծենք։

Դրա կորիզը մեզ տվել են մեր մեծերը՝ Թումանյանն ու Նժդեհը։ Նոր բան հորինել պետք չէ․ ընդամենը հասկանալով ու ընդունելով նրանց առաջ քաշած գաղափարները՝ կարող ենք ստեղծել կուռ արժեհամակարգ ու ազգային հզոր գաղափարախոսություն։ Այն փարոս կդառնա ոչ միայն մեզ՝ հայերիս համար, այլև՝ տարբեր ազգերի։ Այդ ժամանակ ոչ միայն կզարմանան, թե այդ ինչպես մի փոքր Հայաստան՝ ներառյալ նաև Արցախը, կարողացավ գաղափարախոսություն ստեղծել, այլև՝ մեզ հետ հաշվի կնստեն, իսկ Ադրբեջանի ականջն ուղղակի կոլորեն ու տեղը ցույց կտան, ոչ թե ուղղակի կհետևեն, թե ինչպես է ոտնահարում Արդարադատության միջազգային դատարանի պարտադիր ուժ ունեցող որոշումը»,-ասում է Ուլուբաբյանը։

Թումանյանն ու Նժդեհը, որոնք իրենց գիտակցական ամբողջ կյանքը նվիրել են ազգի փրկությանը, նաև ապագայի ուղենիշ կարող են դառնալ մեզ համար։

Հրապարակախոսի համոզմամբ՝ անգամ իրենց նժդեհագետ համարող բազմաթիվ մարդիկ չեն հասկանում նրա գաղափարախոսությունը, չեն ներթափանցում խորքը։

«Մենք կտրվել ենք իմաստության բարձրագույն աղբյուրից՝ մեր արմատներից։ Առաջին հերթին պետք է նորից կապվենք նրանց հետ, վերլուծենք արժևորենք անցյալը։ Մեր այդ երկու հզորներին ճանաչելուց, կապվելուց հետո կտեսնենք նրանց ցույց տված ճանապարհը, որը տանում է դեպի ապագա։ Ճիշտ ուղին նրանք ցույց են տվել մեզ դեռ այն ժամանակ, ու նրանց առաջ քաշած գաղափարները հիմա խիստ արդիական են։

Նժդեհը պատահական չէր ասում՝ վաղվա առաջնորդն իր հոգևոր սնունդը կառնի նախ իր ցեղից, ապա՝ Արևելքի հոգու աղբյուրներից։ Իսկ քաղաքական դաշտում այսօր քանի՞ հոգի է նայում դեպի Արևելք․ բոլորը տարված են Արևմուտքով, մինչդեռ լույսը, իմաստությունն Արևելքից է ծագել ու տարածվել։ Նույնն ասում էր Թումանյանը․ «Ասիայից է լույսը․․․»»,-շեշտում է զրուցակիցս ու հավելում՝ այդ երկու մեծությունների գաղափարնեի հիման վրա ստեղծված ազգային գաղափարախոսությունը շրջադարձային կլինի թե՛ մեր, թե՛ աշխարհի համար։

Հրապարակախոսը համոզված է՝ ազգային արժեհամակարգով ու գաղափարախոսությամբ Հայաստանը՝ Արցախի հետ միասին, կարող է դառնալ բարձր մշակույթի կենտրոն և անտեսել այդ հնարավորությունն ու առաջ տանել անկարևոր, անցողիկ բաներ, նրա խոսքով, անթույլատրելի է։

Հիշեցնելով Իսահակյանի հետևյալ խոսքը․ «Երբ մարդկությունը կորցրեց հավատն Աստծո, հոգու անմահության հանդեպ, սկսվեց մարդկության մեծ տրագեդիան»՝ Ուլուբաբյանը նկատում է՝ փրկիչներ պարբերաբար ծնվում են․ նրանց հասկանալ ու գնահատել է պետք։ Իսկ դրա համար փիլիսոփայություն է պետք ունենալ։

«Մարքսիզմ-լենինիզմը մերժելուց հետո փիլիսոփայության տեղը դատարկ մնաց։ Ոչ մի ոլորտում դա չկա՝ ո՛չ հոգեբաններն են հասկանում փիլիսոփայությունից, ո՛չ գրականագետները և ոչ էլ մյուս մասնագետները։ Նժդեհն ասել է՝ սերունդը պետք է ունենա փիլիսոփայական հստակ, կուռ աշխարհայացք։ Գաղափարախոսությունը փիլիսոփայորեն և գիտականորեն հիմնավորված պետք է լինի։ Քանի դեռ դա չկա, զարգացման հույս չենք կարող ունենալ»,-շեշտեց Ուլուբաբյանն ու հավելեց, որ համախմբում կլինի այն դեպքում, երբ ժողովուրդը գիտակցի, որ վտանգված է իր գոյությունը։ Այդ ժամանակ նաև գաղափարախոսության կարևորությունը կարող է զգալ։

Աղբյուր` Փաստինֆո