Փաստ ինֆո

ՄԱԿ-ն ունի պարենի ծրագրի շրջանակում գործող միջազգային օդային ծառայություն, որն ամսական միջինում 300 տոննա բեռ է տեղափոխում 310 ուղղություններով։ Այդ առաքելության շրջանակում 90 ինքնաթիռ ու ուղղաթիռ է ուղևորվում հակամարտության ու ճգնաժամային գոտիներ։ Հիմա ուղիղ հարց եմ ուղղում ՀՀ իշխանություններին՝ ինչո՞ւ չեն դիմում ՄԱԿ-ի պարենի համաշխարհային ծրագրին՝ սովի եզրին կանգնած արցախահայությանը հումանիտար օգնություն հասցնելու համար։ Չէ՞ որ այդ կառույցն աշխարհի ամենահեռավոր, անհասանելի վայրերն է հասնում՝ անգամ անվտանգային սպառնալիքների առկայության դեպքում։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում այդ մասին ասում է միջազգայնագետ Դավիթ Կարապետյանն ու հավելում․

«Իհարկե, հասկանալի է, որ չեն դիմելու։ Անգամ Արցախ անվանումն օգտագործելուց են խորշում ՀՀ ներկա իշխանությունները, ուր մնաց նման հարցով դիմեն ՄԱԿ-ին։ Մի հարց է դիմել ու չստանալ օգնություն, մեկ այլ հարց՝ ոչինչ չանել իրավիճակը մեղմելու համար»,-ասում է միջազգայնագետը։

ՀՀ ղեկավարի հակաարցախյան ելույթները, քաղաքագետի դիտարկմամբ, շատ բան է փոխել նաև Ռուսաստանի կեցվածքի մեջ։ Արցախից հրաժարվելու Փաշինյանի դիրքորոշումը պատճառ է դարձել, որ ստեղծված բարդ ու բավականին ծանր իրավիճակում արցախահայության անվտանգության ապահովման հարցում խաղաղապահները հրաժարվեն միայնակ պատասխանատվություն կրելուց։

«ՌԴ ԱԳՆ-ն վերջերս, հղում անելով 2022թ․հոկտեմբերին և 2023թ․ մայիսին ԵՄ հովանու ներքո անցկացված եռակողմ հանդիպումների ժամանակ ՀՀ ղեկավարի՝ Արցախն Ադրբեջանի մաս ճանաչելու մասին հայտարարություններին, շեշտել է, որ հարգում է ՀՀ իշխանության տեսակետը, բայց այդ դեպքում փոխվում են պայմանները, որոնց տակ նոյեմբերի 9-ին ստորագրել են կողմերը։ Այսինքն՝ հստակ շեշտել է, որ չպետք է Արցախի ժողովրդի հետ տեղի ունենալիքը բարդել երրորդ կողմի վրա»,-նշում է Կարապետյանը։
Միջազգայնագետի համոզմամբ՝ ներկա պահին ՌԴ-ի պասիվությունը կարող է պայմանավորված լինել կուլիսային պայմանավորվածություններով, որոնց մասին դեռևս չի խոսում։ Համենայնդեպս, 2025թ․խաղաղապահներին Արցախից դուրս բերելու հավանականությունը մեր զրուցակիցը շատ ցածր է գնահատում։

«Ես հակված եմ կարծելու, որ թուրքական սցենարը՝ 2025թ․-ին խաղաղապահների դուրս բերումը, կյանքի չի կոչվելու։ Ռուսաստանը որևէ պարագայում իր հեգեմոնիան չի զիջի տարածաշրջանում՝ շատ լավ հասկանալով, որ իր տեղը Թուրքիային զիջելու դեպքում մեկընդմիշտ դուրս է մղվելու Հարավային Կովկասից։ Չմոռանանք, որ 2020թ․ նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթի ճարտարապետը Պուտինն է, ու այդ հայտարարության 4-րդ կետը պատահական չի ներառվել, որը խաղաղապահ առաքելության ժամկետը 5 տարով երկարաձգելուն է վերաբերում։ Իհարկե, Ադրբեջանը ջանալու է, որ խաղաղապահները դուրս գան, բայց չեմ կարծում, թե նման բան կլինի»,-ասում է միաջզգայնագետն ու հավելում՝ ռուս խաղաղապահների դուրս բերման դեպքում Ադրբեջանն անմիջապես կոտորած իրականացնելու Արցախում։ 

Ամեն դեպքում դիտարկելով նաև խաղաղապահների դուրսբերման անհավանական թվացող տարբերակը՝ Կարապետյանը համոզված է, որ ՀՀ-ն այն դեպքում կա՛մ պարտադրված պատերազմի մեջ է մտնելու Ադրբեջանի ու Թուրքիայի հետ՝ մնալով մեն-մենակ, կամ էլ պետք է ընդունի Արցախի 120 հազար բնակչությանը։

«Պետք է շեշտեմ, որ երկրորդ տարբերակի դեպքում թշնամու ծավալապաշտական նկրտումներն ավելի արտահայտիչ են դառնալու․ հարձակում է սկսելու Վայոց ձորի, Սյունիքի, Գեղարքունիքի ուղղություններով։ Բացի այդ, այսպես կոչված, «խաղաղության պայմանագիր» կնքվելու դեպքում Ադրբեջանը պահանջելու է ադրբեջանցիների «վերադարձ» ՀՀ գյուղեր ու քաղաքներ»,-նշում է միջազգայնագետը։

Ստեղծված իրավիճակն ու վերահաս վտանգները գնահատելով՝ Դավիթ Կարապետյանը համոզված է՝ մեր փրկությունը հնարավոր կդառնա բացառապես հայ ազգին արթնացնելու ու կոնկրետ գործողությունների մղելու դեպքում։

Աղբյուր` Փաստինֆո