Փաստ ինֆո

Նարեկ Մալյանին աղբամանը գցելու գործով «Ռեստարտ» նախաձեռնության անդամների արդարացման վճիռը չի բեկանվի։ Վճռաբեկ դատարանը մերժել է տուժող Նարեկ Մալյանի բողոքը վարույթ ընդունելը՝ արձանագրելով, որ այն բավարար հիմնավոր չէ։ Այս մասին

«Փաստինֆո»-ն տեղեկանում է «Դատալեքս» դատական-տեղեկատվական համակարգից։

Հիշեցնենք, որ Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանը՝ դատավոր Դավիթ Հարությունյանի նախագահությամբ, 2022թ. հունիսի 20-ի դատավճռով անմեղ էր ճանաչել «Ռեստարտ» նախաձեռնության վեց անդամներին՝ Դավիթ Պետրոսյանին, Դավիթ Սիմոնյանին, Գարիկ Միսկարյանին, Արամայիս Պետրոսյանին, Հրաչյա Խլղաթյանին եւ Յուրի Ավագյանին՝ առաջադրված մեղադրանքում։ Նրանք արդարացվել են հանցակազմի բացակայության հիմքով, իսկ նրանց նկատմամբ ընտրված խափանման միջոց ստորագրությունը՝ չհեռանալու մասին՝ վերացվել։

Դատական ակտի հասանելիությունից հետո պարզ է դարձել, որ դատարանը ապացուցված չի համարել ամբաստանյալներին` ՀՀ քրեական օրենսգրքի (2003թ) 34-131-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին կետով, այսինքն՝ միմյանց հետ նախնական համաձայնության գալով, բացահայտ կերպով խմբակային առևանգում կատարելու փորձի հատկանիշներով առաջադրված մեղադրանքը՝ արձանագրելով, որ անձի, տվյալ դեպքում՝ նաև տուժողի ամեն տեղաշարժ կամ տեղափոխում՝ լինի բռնությամբ, թե խմբակային, բացահայտ, թե թաքուն, խաբեությամբ, թե այլ եղանակով, չի կարող դիտվել որպես առևանգում:

ՀՀ քրեական օրենսգրքի 131-րդ հոդվածով նախատեսված հանցագործության օբյեկտիվ կողմն են կազմում այն գործողությունները, որոնք դրսևորվում են մարդուն՝ նրա կամքին հակառակ կամ առանց նրա կամքը հաշվի առնելու բնական միկրոսոցիալական միջավայրից դուրս հանելով և մշտական կամ ժամանակավոր բնակության վայրից այլ վայր տեղափոխելով ու այնտեղ պահելով:

«Եթե տեսական գրականության մեջ առկա են տարակարծություններ միկրոսոցիալական միջավայրից դուրս հանելով և մշտական կամ ժամանակավոր բնակության վայրից այլ վայր տեղափոխելուց հետո անձին նաև պահելու հետ կապված, ապա տվյալ գործով առկա չէ օբյեկտիվ կողմի՝ այլ վայրի տեղափոխման գործողությունը:

Կարճ տարածության վրա անձի հարկադիր տեղաշարժը կամ տեղափոխումը կարող է դիտվել, օրինակ, որպես առևանգում, օրինակ` պետական պաշտպանվող սահմանով անօրինական անցկացման, տեղափոխման դեպքում, այն էլ՝ ոչ բոլոր դեպքերում: Տվյալ իրավիճակում է, որ թերևս հնարավոր կլիներ խոսել բնական միկրոսոցիալական միջավայրի փոփոխության մասին: Ընդ որում՝ մեղադրանքի որոշման մեջ խոսք չկա այն մասին, որ, եթե նույնիսկ արարքը որակվել է որպես առևանգում, ապա ուր պետք է տարվեր տուժողը կամ պահվեր, այն պայմաններում, երբ գործով հաստատվել է դիմացի մայթում աղբարկղը նետելու դիտավորությունը: Այլ կերպ՝ մեղադրանքում նկարագրվել է միայն բացահայտ առևանգումը, որը կանխվել է: Այսինքն՝ նշված չէ, թե անձին փորձել են առևանգել անհայտ ուղղությամբ տանելու կամ գործով չբացահայտված վայր տեղափոխելու նպատակով՝ շրջանցելով կամ խուսափելով դիմացի մայթում գտնվող աղբամանի մասին հիշատակելուց ու այն մեղադրանքում նկարագրելուց, այլապես չէր կարող առաջադրվել նման մեղադրանք։

Հատկանշական է, որ ապացույցներով (ցուցմունքներ, դեպքի վայրի զննության արձանագրություններ, ստատիկ տեսախցիկների տեսագրություններ) հաստատված՝ աղբարկղի անտեսումը, հնարավոր է պայմանավորված լինի հենց արարքի սխալ որակումը քողարկելու անհրաժեշտությամբ: Այլապես աղբարկղերի առկայության փաստի արձանագրումը, կչեզոքացներ կամ անհնարին կդարձներ մեղադրանքի կիսատ ձևակերպումը օբյեկտիվ կողմի նկարագրության մասով:

Հակառակ դիրքորոշում ունենալու դեպքում պետք է փաստել, թե անձի բռնի ցանկացած մինիմալ տեղաշարժ առևանգում է, ինչը Դատարանի գնահատմամբ ողջամիտ դիտարկվել չի կարող:»,- արձանագրել է դատարանը։

Այլ խոսքով՝ դատարանը գտել է, որ առկա է արարքի որակման խնդիր, մեղադրանքը հստակ ձևակերպված չէ, ինչով պայմանավորված էլ դատարանն արձանագրել է, որ խախտվել է ամբաստանյալների պաշտպանության իրավունքը, իսկ այդ իրավունքի խախտմամբ մեղադրանքի անհստակությունը կամ անորոշությունն ինքնին բավարար հիմք է այն հաստատված չհամարելու կամ արդարացման դատավճիռ կայացնելու համար։

Վերաքննիչ քրեական դատարանը՝ դատավոր Արշակ Վարդանյանի նախագահությամբ, կազմով դատավորներ՝ Արսեն Նիկողոսյանի և Վազգեն Ռշտունու, մերժել է բողոքները՝ անփոփոխ թողնելով առաջին ատյանի դատարանի որոշումը։ Վերաքննիչ դատարանի որոշման դեմ բողոք ներկայացրել է միայն տուժող կողմը, սակայն Վճռաբեկ դատարանը մերժել է վարույթ ընդունել այն՝ արձանագրելով, որ այն հիմնավոր չէ։ Ըստ էության, արդարացման դատական ակտը օրինական ուժ է ստանում։ Հատկանշական է, որ առաջին ատյանի դատարանի կողմից որոշումը հրապարակելուց շուրջ մեկ տարի անց Նարեկ Մալյանի կողմից շարունակվում էր դատավոր Դավիթ Հարությունյանի դեմ արշավը։ Հուլիսի 3-ին ԲԴԽ-ն դադարեցրել է դատավորի լիազորությունները՝ կարգապահական վարույթը քննելով կոպտագույն խախտումներով, իսկ վարույթը դատավորի նկատմամբ հարուցվել էր հրապարակային դիրքորոշում հայտնելու համար։ Փաստացի դատավորի դեմ արշավն իրականացվում էր ինչպես իշխանությունների, այնպես էլ՝ ընդդիմադիր համարվող գործիչների կողմից։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո