Փաստ ինֆո

Եթե իրոք նորմալ ու ազնիվ իշխանություն ունենայինք, որ ցանկություն ունենար սանկցիաներ կիրառել Ադրբեջանի նկատմամբ, ապա կօգտագործեր իր ձեռքում բավականին լուրջ խաղաքարտը՝ Հաագայի դատարանի որոշումը։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց քաղտեխնոլոգ Վիգեն Հակոբյանը։ Այս պարագայում, ըստ նրա, պետք է որպես դրական քայլ գնահատել գոնե այն, որ ներկա իշխանությունները, որոշ դեպքերում, դիմում են միջազգային կառույցներին՝ բանաձևերի ընդունման խնդրով։

«Պետք էր օգտագործել ցանկացած առիթ՝ պահանջը, որպեսզի այդ որոշումը չկատարելու համար միջազգային հարթակները պատժամիջոցների ենթարկեին Ադրբեջանին։ Բայց մենք տեսնում ենք, որ դա, ըստ էության, ձևական բնույթ է կրում՝ զուտ ներքին լսարանի ու արցախցիների համար»,- ասաց նա։

Այն պահին, երբ ՀՀ իշխանություններն Արցախը ճանաչեցին Ադրբեջանի կազմում, Վ.Հակոբյանի դիտարկմամբ, երկարեցին այդ երկրի ոչ միայն լեզուն, այլև ձեռքերը։ Ըստ Հակոբյանի, այս պարագայում, Ադրբեջանը փաստացի քաղաքական ու որոշակի իրավական փաստարկներ ստացավ՝ բացատրելու Արցախն իր կազմում ինտեգրելու ակտիվ փորձերը։

«Ինքն ասում է՝ եթե Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ սա իմ տարածքն է, ապա ինչո՞ւ եք զարմանում, որ ես պահանջում եմ, որպեսզի Արցախը հնազանդվի Ադրբեջանի օրենքներին, սահմանադրությանն ու ամբողջովին համապատասխանի Ադրբեջանի պետաիրավական համակարգին։ Նա ասում է՝ եթե սա իմ տարածքն է, ապա այստեղ չպետք է լինեն որևէ զինված միավորումներ, չպետք է լինի Ադրբեջանին չենթարկվող ոստիկանություն, էլ չեմ խոսում ինստիտուտների մասին, որոնք այնտեղ գոյություն ունեն՝ նախագահի ապարատ, ԱԺ, կառավարություն և այլն»,- ասաց նա։

Այս առումով, քաղտեխնոլոգը փաստում է, որ ՀՀ ներկա իշխանությունները երկակի քաղաքականություն են վարում. մի կողմից Արցախը հանձնում են Ադրբեջանին, մյուս կողմից՝ միջազգային հանրությունից պահանջում՝ զբաղվեն իր հայրենակիցների խնդիրներով։ Ինչ վերաբերում է Հայաստանի սուվերեն տարածքում ադրբեջանական ԶՈւ-երի առկայության պայմաններում «խաղաղության» օրակարգի առաջխաղացմանը՝ «Փաստինֆո»-ի զրուցակիցն արձանագրում է, որ այդ փաստաթուղթն շտապում է ստորագրել առավելապես հայկական կողմը և ո՛չ Ադրբեջանը։

«Դա տրամաբանական է, որ որովհետև Ադրբեջանի իշխանություններն ինչ-որ պահից հասկացան, որ երբ ցանկանան կկարողանան ցանկացած փաստաթուղթ կորզել։ Բայց միևնույն ժամանակ, իրենք հասկանում են, որ ընդունակ են շատ ավելին վերցնել, քանի դեռ այս իշխանությունն է և շարունակում է վարել հայտնի մարտավարությունը՝ ամեն ինչ հանձնեք, խնդիրները կվերանան և ամեն ինչ նորմալ կլինի։ Արցախը հանձնենք՝ նորմալ ապրենք, Սյունիքի Գորիս- Կապան ճանապարհի 21 կմ-ը հանձնենք՝ նորմալ ապրենք...»,- ասաց նա։

Այդուհանդերձ, ըստ Հակոբյանի, այդ պայմաններում, իրավիճակը ո՛չ միայն նորմալ չի լինի, այլև գնալով կվատթարանա։ Իր խոսքով՝ այն, ինչ Ադրբեջանը վերցնում է, վերադարձնելու մտադրություն չունի։ Ընդհակառակը, հետագայում քայլեր է ձեռնարկելու՝ դա ամրագրելու ուղղությամբ։

«Դրանով է պայմանավորված, որ մենք երբևիցե Ալիևի կամ որևէ այլ պետական պաշտոնյայի շուրթերից չենք լսել Հայաստանի տարածքային ամբողջականության մասին հայտարարություն։ Նիկոլ Փաշինյանն օգտագործում է ամեն պատեհ կամ անպատեհ առիթը՝ հայտարարելու համար, որ ինքը ճանաչում է Ադրբեջանի 86.600 քկմ տարածքը։ Բայց Դուք երբևիցե լսե՞լ եք, որ իր պարտնյորները հայտարարեն, որ իրենք ճանաչում են Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը՝ 29.800 քկմ տարածքով։ Իրենք որևէ բան ու որևէ տեղում չեն ֆիքսելու»,- ասաց նա։

Հակոբյանը համոզմունք հայտնեց, որ ադրբեջանական կողմից ներկայացվող նախապայմանները բխում են ՀՀ ներկա իշխանությունների վարած քաղաքականությունից։ Չնայած ՀՀ իշխանություններն արդեն իսկ Ադրբեջանին են հանձնել Արցախը, այդ երկիրը դրանով չի բավարարվելու ու ավելի է մեծացնելու ճնշումը։

«Ադրբեջանն ինչ-որ մի պահի հայտարարելու է, որ իր համբերության բաժակը լցվել է ու, եթե դուք չեք կազմալուծելու Արցախի զինված ստորաբաժանումները, ապա ես եմ անելու դա։ Դրա ֆոնին անընդհատ հայտարարում են Արցախի կողմից զինադադարի խախտման մասին, արդյունքում մեր կողմը 4 զոհ ունեցավ։ Ես չեմ բացառում, ոչ շատ լայնամասշտաբ բախումների, բայց բավականին լուրջ բախումների հավանականությունը, որոնք կարող են տեղի ունենալ Արցախի տարածքում»,- ասաց նա։

Բացի այդ, ըստ մեր զրուցակցի, առկա է նաև ռուսական ու արևմտյան դիրքորոշումների ու շահերի բախումը։ Առաջին կողմն ուզում է ապահովել նոյեմբերի 9-ով ամրագրված ճանապարհի վերահսկողությունն ու Արցախում ներկայությունը պահպանելու հարցերը։ Մյուս կողմը մտածում է օր առաջ փաստաթուղթ ստորագրվելու մասին՝ ռուսներին տարածաշրջանից հեռացնելու և իրենց ներկայությունն ապահովելու համար։ Ստեղծված իրավիճակից դուրս գալու տարբերակը փորձագետը տեսնում է միայն ՀՀ-ում իշխանափոխությամբ։

«Դա թիվ 1 պայմանն է։ Առնվազն պետք է փոխել բանակցողին, որպեսզի կարողանաս փորձել այլ ճանապարհով գնալ։ Իրենք մեզ արդեն անդունդն են հասցրել իրենց վարած քաղաքականությամբ։ Այս իրավիճակը կարող է փոխել նաև Արցախի բնակչությունը։ Եթե իրենք անընդհատ ցույց տան, որ համաձայն չեն տեղի ունեցող գործընթացների հետ ու այդ ստորագրողներն իրենց ուզածին պետք է հասնեն միայն պատերազմով։ Այդ դեպքում, խաղի կանոնները հնարավոր կլինի փոխել»,- եզրափակեց նա։

Աղբյուր` Փաստինֆո