Փաստ ինֆո

Ամուլսարի շահագործումը մեր երկրին ավելի շատ վնաս կտա, քան օգուտ։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց Ամուլսարի շահագործման դեմ երկարատև պայքար ակտիվիստ, Ջերմուկի բնակիչ Շիրակ Բունիաթյանը։

Նշենք, որ վերջին շրջանում ակտիվացել են Ամուլսարի շահագործմանն ուղղված քայլերը։ Փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը ընդունել է «Լիդիան Արմենիա» ընկերության տնօրենների խորհրդի անդամ Ջեֆֆրի Քոուչին, «Լիդիան Արմենիա» ընկերության գործադիր տնօրեն Հայկ Ալոյանին և «Ըլայդ Գոլդ Քորփ.» ընկերության հիմնադիր, գործադիր տնօրեն և նախագահ Ջասթին Դիբբին, որի ժամանակ հյուրերը տեղեկացրել են Ամուլսարի ծրագրի համատեղ իրականացման մտադրության մասին: Հանդիպման ընթացքում զրուցակիցները քննարկել են Ամուլսարի հանքավայրի շինարարության վերսկսման ժամկետների, շահագործման մեկնարկի ակնկալվող ժամկետների, ներդրումային ծրագրի ֆինանսավորման ընթացքի և պետություն-ընկերություն համագործակցության հետ կապված հարցեր:

Ըստ մեր զրուցակցի՝ հանքի շահագործման հետևանքների մասին մեկ անգամ չէ, որ խոսվել է։ Գրեթե բոլոր մասնագիտական գնահատականները եղել են բացասական։

«Կառավարության կողմից Հայաստան բերված փորձագիտական խումբը տվել է իր եզրակացությունը։ Բոլորս էլ ուղիղ եթերում տեսել ենք, թե ինչպես էին «Էլարդ»-ի փորձագետներն ասում, որ այդ ՇՄԱԳ-ով Ամուլսարում չի կարելի հանք շահագործել»,- ասաց նա։

Բունիաթյանը շեշտում է, որ Ամուլսարի շահագործումն անթույլատրելի է մի շարք կարևորագույն պատճառներով՝ Ջերմուկը Հայաստանի կարևորագույն առողջարանային գոտիներից է, որտեղ կենտրոնացած են մեր երկրի ջրային աղբյուրներն ու անտառային տարածքները, եւ չի կարելի թույլ տալ, որ Ջերմուկը դադարի լինել առողջարանային կենտրոն։ Դա, իր խոսքով, անխուսափելի կլինի հանքի շահագործման դեպքում։

«Ջերմուկը ջրային առողջարանային կենտրոն է ու ամբողջ աշխարհում չկա մի օրինակ, որ այդպիսի վայրի կողքին մեծ մետաղական բաց հանք լինի։ Այնպես, որ ես վստահ եմ, որ եթե այդտեղ շարունակվի հանք շահագործվել, այդ ամեն ինչը կարճ ժամանակում պարզապես կվերանա»,- ասաց նա։

Շիրակ Բունիաթյանն այս առումով դիտարկում է Քաջարանում ու Սոթքում առկա իրավիճակը։ Ասում է՝ չի ցանկանա, որ իր բնակավայրում էլ ինքն ու իր երեխաներն արտանետված թափոնների թույնը շնչեն։ Իր խոսքով՝ ինքը, որպես Ջերմուկի բնակիչ, կտրականապես դեմ է Ամուլսարի հանքի շահագործմանը։ Ինչ վերաբերում է հանքի շահագործումից ակնկալվող տնտեսական օգուտներին, ապա նրա խոսքով, դրանք շատ հարաբերական են ու ո՛չ միանշանակ։

«Երբ դու քո պետությունը չես դիտարկում որպես խոպան, այլ դիտարկում ես որպես հայրենիք, այդ կարճաժամկետ ներդրումները և տնտեսական կարճաժամկետ առաջընթացը չեն կարող Ամուլսարը շահագործելու պատճառ դառնալ։ Այսօր մեր երկրի ամեն սարի տակ էլ մի բան կարող ենք գտնել։ Եթե քանդենք, հնարավոր է նաև ադամանդ ու ոսկի հայտնաբերենք, բայց դա մեր հայրենիքն է։ Ինչպե՞ս կարող ենք ամեն ինչ քանդել։ Հենց այդ սարերի համար են մարդիկ նաև կյանք տվել»,- ասաց նա։

Այս առումով, ըստ նրա, տնտեսական առաջընթաց կարելի է գրանցել նաև այլ ոլորտներում ներդրում կատարելու միջոցով։ Այդպիսի օրինակ կարող է դառնալ զբոսաշրջությունը։ Որպես մեկ այլ ճյուղ նա դիտարկում է նաև մաքուր խմելու ջրի արտահանման տարբերակը։ Այս առումով, իր խոսքով, հանքի շահագործմամբ, ոչ միայն երկարաժամկետ շահույթ հնարավոր չէ ունենալ, այլև կարող է վնասվել մեր երկրի սակավաթիվ բնական հարստություններից մեկը՝ ընդերքի ջուրը։

«Ամուլսարը, կարելի է ասել, գտնվում է Հայաստանի ջրերի սրտում։ Այնտեղ, հենց սարի կողքով երկու խոշոր գետեր են հոսում՝ Որոտանը և Արփան։ Իսկ Ամուլսարի միջով անցնում է Որոտան- Արփա թունելը։ Արփայի կողմից մեծ քանակությամբ ջուր է դուրս գալիս, իսկ Որոտանի կողմից ընդհանրապես ջուր չի լինում։ Դրանք Ամուլսարի ստորգետնյա ջրերն են։ Այնտեղ որևէ գործողություն անելու դեպքում, այդ ջրերը կարող են դառնալ թթվային, այդ ամենը կլցվի Կեչուտի ջրամբար, իսկ այնտեղից էլ կհասնի Սևան։ Մի խոսքով վտանգի շղթան շատ մեծ է»,- ասաց նա։

Այդուհանդերձ, Շիրակ Բունիաթյանը համոզված է. որքան էլ այժմ փորձեն քննարկել ու համաձայնության գալ Ամուլսարի հանքավայրի շինարարության վերսկսման շուրջ, միևնույն է, այն դեռևս տևական ժամանակ չեն կարողանա վերաբացել։ Դրան, ըստ նրա, կխոչընդոտի ինչպես երկրում առկա իրավիճակը, այնպես էլ աշխարհատնտեսական իրադրությունը։

«Տարին արդեն կես է ընկել։ Ամուլսարն էլ 3000 մետր բարձրություն ունի։ Մի քանի ամսից էլ այնտեղ նորից ձյուն է գալու։ Շատ կարևոր այլ գործեր կան անելու Ամուլսարի շուրջը։ Ունեն Արփայի թույլտվություն, որտեղ պետք է ինչ-որ պոմպակայան կառուցվի, բայց շինարարական աշխատանքներն անգամ չեն մեկնարկել։ Կարծում եմ, որ գոնե այս տարի էլ որևէ բան լուրջ փուլի չի հասնի այդ գաղափարը»,- ասաց նա։

Աղբյուր` Փաստինֆո