Փաստ ինֆո

Երեկ Ուկրաինայի Զինված Ուժերի հետախուզական կառույցները հետաքրքիր մի տեղեկատվություն տարածեցին, ըստ որի՝ 2022 թ. սեպտեմբերին, Հայաստանի Հանրապետության Պաշտպանության նախարարությունը ներկայացնող Սուրեն Պապիկյանը, Ֆրանսիայում գտնվելու ընթացքում, այդ երկրի Պաշտպանության նախարարի հետ պայմանագիր է կնքել, որով ֆրանսիական կողմը պատրաստակամություն է հայտնել Հայաստանին զինտեխնիկա ուղարկել։ Ամենայն հավանականությամբ, Հայաստանը գնելու է այդ զինտեխնիկան, դա մեզ նվեր չեն տալու,- «Փաստինֆո» լրատվականի հետ զրույցում այս մասին ասում է ռազմական փորձագետ Հայկ Նահապետյանը և հիշեցնում՝ դրանից մեկ ամիս անց՝ հոկտեմբերին, ՀԱՊԿ գագաթնաժողովի ընթացքում, Փաշինյանը հրաժարվեց ստարագրել ՀԱՊԿ- ի կողմից Հայաստանին տրամադրվելիք օժանդակության փաստաթուղթը։

«Փաշինյանն իր այս քայլը հիմնավորեց առ այն, թե Ադրբեջանի կողմից 2021- 22 թթ. Հայաստանի տարածքային ամբողջականության հետ կապված քաղաքական գնահատականը չի բավարարել իրենց, համակարծիք չեն եղել։ Դրանից չորս օր անց, ՀԱՊԿ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար Ստանիսլավ Զասը հայտարարեց, որ այդ փաստաթուղթը բացի քաղաքական գնահատականից, կարող է առանձնացվել, ռազմական – ռազմատեխնիկական համագործակցության և ՀԱՊԿ դիտորդների տրամադրման հարցը կարող է անջատված քննարկվել, այսինքն՝ քաղաքական գնահատականներն ու քննարկումները կարող են շարունակվել, բայց Հայաստանը, փաստացի, ռազմական և դիտորդների օժանդակություն կարող է ստանալ։ Փաշինյանն այս առաջարկը ևս մերժեց, թեև փաստաթուղթն, արդեն, երկու մասի էր բաժանվել։ Հետո Փաշինյանը փաստարկեց՝ քանի - որ ՀԱՊԿ պատասխանատվության գոտին որոշակիացված չէ, ՀԱՊԿ-ը չի ընդունում Հայաստանի սահմանները, ապա մենք ՀԱՊԿ-ին չենք դիմի»։

Ռազմական փորձագետը նկատում է՝ նշված «այսպես կոչված, հիմնավորումը ևս մտածացին էր, որովհետև, մեկը ինքը բարձրաձայնել էր. «Եթե հիմա այդպես ես հիմնավորում, ինչո՞ւ 2021- 22 թթ. երեք անգամ դիմեցիր ՀԱՊԿ-ին, ի՞նչ է, այդ ժամանակ ՀԱՊԿ-ի պատասխանատվության գոտին որոշակիացվա՞ծ էր, հիմա որոշակիացված չէ՞։ Սրանք բերանները ջուր առան և իրենց, այսպես ասած, վերջին հնարքը կիրառեցին, այսինքն՝ Փաշինյանը վերջերս հայտարարեց, թե, իբր, ՀԱՊԿ-ն էֆեկտիվ չի գործում, որին ի պատասխան՝ Ռուսաստանի Արտաքին Գործերի ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան ասաց, որ էֆեկտիվությունը հապարակային կոչերով կամ հայտարություններով չի լինում։ Եթե ՀԱՊԿ-ի էֆեկտիվության վերաբերյալ որևէ խնդիր կա, ապա երկու երկրների կողմից ներկայացվող մասնագիտական խմբերը կարող են գործնականում քննարկել վիճարկելի հարցերը, որտեղ, ըստ Հայաստանի, ՀԱՊԿ-ը էֆեկտիվ չի գործել։ Սրանից հետո, նույնպես, քար լռություն տիրեց»,- ասում է Հայկ Նահապետյանը։

Բանախոսը նկատում է՝ բացի դիտորդներից ՀԱՊԿ-ն առաջարկում էր մեր սահմաններին նաև խաղաղապահ զորախումբ տեղակայել.«Ի դեպ, այստեղ, առավել քան վստահաբար եմ ասում, որ խաղապահ զորամիավորման հայտնվելուց հետո, ադրբեջանական կողմի՝ Տեղ համայնքում իրականացված սադրանքը տեղի չէր ունենա, որով նրանք, փաստորեն, հաջողացրին ապահովել տեղադրված անցակետի թիկունքային հատվածը, չէր լինի նաև Սոթքի վերջին բախումները, որտեղ մենք զոհ և վիրավորներ ունեցանք»։

Նահապետյանն ընդգծում է՝ իրականությունն այն է, որ այս երեք մտացածին հիմնավորումները, որով պայմանավորված՝ Հայաստանը չի ստորագրում ՀԱՊԿ-ի կողմից առաջարկված փաստաթուղթը, շատ պարզ և իրական պատճառ ունի՝ 2022 թ. Հայաստանը ՆԱՏՕ-ի անդամ երկիր հանդիսացող Ֆրանսիայի հետ ռազմատեխնիկական համագործակցություն է սկսել։

ՌԴ արտաքին գործերի նախարար Լավրովը հատարարել է, որ ԱՄՆ-ն Հայաստանին «խորհուրդ է տալիս» հրաժարվել ռուսական բազայի և սահմանապահների տեղակայումից՝ դրա դիմաց խոստանալով «ապահովել անվտանգությունը», ինչին արձագանքելով ռազմական փորձագետ Հայկ Նահապետյանը նկատում է՝ ԱՄՆ-ի «հուսալիությունը» վերջին 10-15 տարում մենք տեսել ենք, մասնավորապես, Սիրիայում. «Երբ մի քանի տարի շարունակ ԱՄՆ-ն այդ երկրում զինում էր քուրդ բնակչությանը, խոստանալով նրանց անկախ պետության ստեղծում, ինչի համար զինված ուժեր էին պետք, բայց, չգիտես ինչու, այդ զինված ուժերը բավականին թեթև սպառազինություն էին ապահովում, կարելի է ասել, նույնիսկ, ոստիկանական ռեժիմով աշխատող։ Հետո, հանկարծ, ամերիկացիները որոշեցին, որ իրենք հեռանում են քրդաբնակ երեք մարզից։ Քրդերն առավոտյան արթնացան և հայտնաբերեցին՝ ամերիկյան զինուժը, որն այտեղ էր գտնվում, ուղղակի հեռացել էր, իսկ թուրքական բանակը՝ օդուժով և զրահատեխնիկայով զինված, շատ արագ եկավ և մտավ այդ շրջաններ։ Այլ օրինակ չեմ ուզում բերեմ, որովհետև սա լավագույն ցուցիչն է, թե ինչպես է ԱՄՆ-ն իր տված խոստումները «կատարում»։ Հիշեք՝ այնտեղ, որտեղ ԱՄՆ-ն խոսում է խաղաղության մասին, այնտեղ անպայման պատերազմ է սկսում։ Եթե ԱՄՆ-ն խոստանում է ինչ -որ բան անել, վստահաբար իմացեք՝ չի անելու՝ գցելու է»։

Նահապետյանը հիշեցնում է՝ ահավասիկ, այդպիսի բան մեր գլխով մեկ անգամ՝ 103 տարի առաջ տեղի ունեցավ, երբ Մեծ Բրիտանիան մեզ զինեց, որպեսզի, իբր, մենք Թուրքիայից ազատագրենք մեր հողատարածքները, որտեղ էլ մենք փայլուն կերպով պարտվեցինք։ Սա շատ տիպական օրինակ է, թե ինչպես Մեծ Բրիտանյան ապահովեց մեր երկրի պարտությունը։ Հիմա այդ դերը Ֆրանսիան է ստանձնել։ Ես այս մասին, մոտ, երկու տարի առաջ խոսել եմ։ Շատերի մոտ զարմանք և տարակուսանք առաջացավ, թե ինչո՞ւ է Նահապետյան Հայկն այսպիսի բաներ ասում։ Ես, իհարկե, Ֆրանսիայի ու Հայաստանի միջև կնքված պայմանագրի մասին չգիտեի, որովհետև դա գաղտնի է կատարվել, բայց ականատես եղա Հայաստանում՝ Ֆրանսիայի դեսպանության ռազմական կցորդի հայտնվելուն, որը մինչ այդ իրականացնում էր Թբիլիսիում նստող Ֆրանսիայի դեսպանատան աշխատակիցը։ Հիմա նա, արդեն, մեզ մոտ է։ Ֆրանսիայի այսօրինակ ակտիվացումն ինձ հուշեց, որ Հայաստանի գլխին նոր արհավիրք է հասունանում՝ ճիշտ այնպիսին, ինչպիսին եղավ 1918-20 թթ., որ բերեց Մեծ Բրիտանիան և որը մեզ վրա արժեցավ 50 քկմ տարածքի կորուստ, գումարած Ալեքսանդրապոլի խայտառակ պայմանագիրը։ Հիմա նույն գործառույթն իր ուսերին է վերցրել եվրոպական մեկ այլ երկիր՝ Ֆրանսիան, որ, իբր, պատրաստվում է զենքով մատակարարել մեր բանակին։ Բոլորովին չի բացառվում, որ այդ արհավիրքը տեղի ունենա Ֆրանսիայի կողմից՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պատերազմի հրահրմամբ, որի ընթացքում մենք կգրանցեք մեր հերթական խայտառակ պարտությունը»։

Աղբյուր` Փաստինֆո