Փաստ ինֆո

«Պատերազմից հետո, Ադրբեջանը շարունակ ավելացնում է ռազմական ճնշումը մեզ վրա, որպեսզի անընդհատ զիջումների գնանք։ Մեր կառավարությունն էլ ասում է՝ պետք է զիջենք, լինելու է խաղաղության դարաշրջան, բայց մենք տեսնում ենք, որ այդ խաղաղությունն այդպես էլ չի գալիս։ Արդյունքում, մենք միայն զիջում և զիջում ենք՝ թուլացնելով մեր, առանց այն էլ, խարխլված դիրքերը տարածաշրջանում։ Այն, ինչ եղավ Տեղ համայնքում անցյալ օրն, այս տրամաբանության մեջ պետք է ընկալել»,- «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասում է Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանը։

Ադրբեջանն այսպես էլ շարունակելու է, սա հոգեբանական և ռազմական ճնշում է, նպատակով՝ ստանալ մաքսիմումը, ինչ ցանկանում է։ Սկզբից նա կցանկանա Արցախը, հետո կանցնեն ինչ – որ անկլավների պահանջին, որից անմիջապես հետո՝ կդնի իրենց, այսպես կոչված, միջանցքի հարցը։ Բոլորովին չի բացառվում, որ այս նույն տեմպերով Ադրբեջանը նաև իր ցանկացած միջանցքը ստանա, ասում է դոկտոր Խաչիկյանը։

«Ցավոք, Հայաստանը չունի սեփական ռեսուրսներ, չունի նաև դաշնակիցներ, ովքեր իր կողքին կլինեին, եղածներին էլ, ինչպես տեսնում ենք, վանում է։ Այս իշխանությունների միսիան Հայաստանը ՌԴ-ի ազդեցությունից դուրս բերելն է, այսպիսով, նաև նվազեցնելով ՌԴ-ի ազդեցությունն ու դերն այս տարածաշրջանում։ Նրանք կարծում են, որ այդ միսիան կատարելու համար Արցախի և, նույնիսկ, Սյունիքի զոհաբերությունն ընդունելի է։ Սա, իհարկե, իմ համոզմամբ, պատվեր է՝ հավաքական Արևմուտքի և նրա դաշնակիների կողմից։ Չեմ կարծում, թե հինգ տարի շարունակ անընդհատ «սխալներ» թույլ տալը զուտ պատահականություն է։ Սա հստակ մշակված ծրագիր է՝ առաքելություն, որ դրված է այս իշխանությունների ուսերին։ Բացարձակ նույն տրամաբանությամբ էլ պետք է վերլուծել, բոլորովին վերջերս, Իրանի Իսլամական Հանրապետության հետ ռազմական դաշինք կնքելու առաջարկի մերժումը։ Արդեն, նույնիսկ, ավելորդ է ասել, որ այս իշխանությունը չի առաջնորդվում ազգային շահից, այլ միայն՝ ստացված պատվերի առաջնություններից»,- ընդգծում է բանախոսը։

Հարցին՝ ո՞ւր է տանում այս ուղին մեր երկիրը՝ դոկտոր Խաչիկյանը պատասխանում է՝ համենայն դեպս ոչ մի լավ տեղ. «Մեզ սպառնում է Ալեքսանդրապոլի պայմանագրի կրկնությունը, այն է՝ 10.000 քկմ տարածքով թուրքական վիլայեթի վերածվելու հեռանկարը։ Հակառակ դեպքում, օրվա իշխանությունը գոնե կընդուներ ռուսական կողմի առաջարկը՝ ՀԱՊԿ-ի հետ պայմանագրի ստորագրումը, որ կպաշտպաներ Արցախից մնացած հատվածն ու Սյունիքը»։

Վերջինս մտահոգություն է հայտնում՝ մենք չենք կարողանում հասկանալ՝ մեր երկրի սահմաններն, ի վերջո, ի՞նչ քարտեզի հիման վրա են գծվելու։ Ադրբեջանն ասում է, որ ունի իր քարտեզը, ռուսական կողմն ասում է, որ ՀՀ սահմանները գծվելու են իր Գլխավոր շտաբում պահվող քարտեզի հիման վրա, իսկ մենք, ինքներս, չունենք ո՛չ սեփական դիրքորոշում, ո՛չ փաստաթուղթ, որ կհստակեցնի մեր երկրի սահմանների ապագան. «Ստացվում է, որ մեզ համար էական նշանակություն ունեցող այս հարցը լուծվելու է առանց մեր միջամտությա՞ն, այնպես, ինչպես իրար հետ պայմանավորվածության կգան ՌԴ-ն ու Ադրբեջա՞նը…Սա, կներեք, տխուր ապագայի հեռանկար է խոստանում մեզ։ Մեր դիրքորոշումը պարզ չէ՝ քարտեզի, Արցախի կամ, գոնե, դաշնակիցներ ընտրելու հացում։ Մենք դիրքորոշում չունենք… Իսկ ինչի՞ ենք մենք սպասում այս կարգավիճակով՝ կարծում եմ տոտալ անէության, ֆիասակոյի, այսինքն՝ ոչ մի բանի։ Եվ այս իրավիճակը կայուն կերպով շարունակում է մնալ նույնը, իսկ, եթե փոփոխություններ էլ լինում են, ապա ոչ մեր օգտին, ինչպես, օրինակ, օրեր առաջ Տեղ համայնքում»։

Հարցին կա արդյո՞ք իրավիճակի՝ մեզ համար արդյունավետ հանգուցալուծում, թե՞ սա Հայաստանի վախճանն է, Արթուր Խաչիկյանը պատասխանում է՝ գալիս է մի պահ, երբ արժանապատվություն ունեցող մարդիկ իրենց արածի համար պատասխանատվության բեռ են վերցնում։ Ինչ – որ մեկն, ի վերջո, պետք է պատասխան տա այն ամենի համար, ինչ կատավեց և շարունակվում է կատարվել մեր երկրի հետ։ Չի կարելի անդադար մեղավորներ փնտրել քեզանից դուրս՝ բանակում, ՌԴ-ում, նախկինների մեջ և այլն։ Սա ամոթալի վարքագիծ է, ասում է բանախոսը։ Սակայն, արժանապատիվ կեցվածք՝ այս իշխանություններից, դոկտոր Խաչիկյանը, ցավոք, չի սպասում։ Մյուս կողմից՝ ժողովորդի զգալի հատվածը կարծես թմբիրի մեջ է, իսկ տիտղոսավոր ընդդիմութունը, մեղմ ասած, չարդարացրեց իրենից ակնկալվող սպասելիքները։ Ի՞նչ է մնում անել մեզ՝ պահպանելու համար այս փոքրիկ հողակտորը, պարոն Խաչիկյանը դժվարանում է պատասխանել։

Աղբյուր` Փաստինֆո