Փաստ ինֆո

Ազգային Ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյանի դրսևորած աղմկահարույց վարքի արդյունքում, վերջինիս շուրջ ծագած քննարկումները նոր թափ ստացան, երբ երկրի բարձրագույն օրենսդիրի ղեկավարը, կորցնելով ինքնատիրապետումը հայտարարեց, թե վարչապետը իր ղեկավարն է։

Իհարկե, հիշատակված անձը դե ֆակտո և դե յուրե երկրի ղեկավարն է, սակայն, երբ այսպիսի հայտարարություն է անում պառլամենտական երկրի գլխավոր օրենսդիրի անմիջական ղեկավարը, կարելի է կարծել, թե սա ինքնախոստովանական ակտ է այն մասին, որ երկրի Սահմանադրությունը հերթական անգամ ոտնահարված է։

Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրի ղեկավարը պարտավոր է և պետք է իմանալ, որ պառլամենտական կարգով ղեկավարվող երկրներում գործադիր իշխանությունը հաշվետու է խորհրդարանին։ Հետևաբար, Հայաստանի Հանրապետության վարչապետն, ի պաշտոնե չի կարող այս երկրի Ազգային Ժողովի նախագահի ղեկավարը լինել։

Հարցի առնչությամբ «Փաստինֆո»-ն մեկնաբանություն է խնդրել ՀՀ պետական գործիչ, Իրավաբանական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Գևորգ Դանիելյանից։

«Սա, մեղմ ասած, հաջող արտահայտություն չէ և, անխուսափելիորեն, կարող է տարաբնույթ ընկալումների տեղիք տալ։ Մասնավորապես, դա աղերսներ ունի իշխանությունների բաժանման և հավասարակշռման սահմանադրական սկզբունքի հետ։

Ինչևէ, խնդրին անդրադառնանք համալիր ու բոլոր գործոնների հաշվառմամբ։ Այն սահմանադրաիրավական ասպեկտով մեկնաբանելու համար, նախ, կարծում եմ, անհրաժեշտ է ելակետ ընդունել մի քանի նախադրյալներ՝

ա) նշված անձանցից և ոչ մեկը ոչ թե հավասարազոր է իշխանության ինքնուրույն ճյուղին, իրենք սոսկ դրանց ներկայացուցիչներն են,
բ) իշխանության յուրաքանչյուր ճյուղ, այդ թվում՝ գործադիրը, մյուսների հետ չի գտնվում ենթակայական հարաբերության մեջ, իսկ տվյալ դեպքում, խորհրդարանը ոչ թե կառավարության կամ վարչապետի վերադասն է, այլ օժտված է վերահսկողության լիազորություններով, որոնք երաշխավորում են իշխանությունների հավասարակշռման սկզբունքը
գ) խնդրո առարկա արտահայտությունը հարկ է գնահատել ընդհանուր խոսույթի համատեքստում, իսկ տվյալ դեպքում՝ խոսքը վերաբերել է ներկուսակցական հարաբերություններին, թեպետ՝ հարկ էր հաշվի առնել, որ անգամ կուսակցական հիերարխիան համատեղելի չէ «իմ ղեկավարն է» արտահայտությունն ընդգծված հնչեցնելու հետ։

Ինչևէ, երբ հանրային կարծիքը, բնավ ոչ առանց հիմքերի, արդեն իսկ հակված է այն տեսակետին, որ խորհրդարանում իշխանական խմբակցության գործելաոճը չի առանձնանում օրենսդիր մարմնին բնորոշ ինքնուրույնությամբ, որ պատգամավորները առնվազն անտեսում են իրենց խղճով և համոզմունքներով առաջնորդվելու սահմանադրական հիմնադրույթը, վերոհիշյալ և նմանաբնույթ այլ արտահայտությունները և պահվածքը, որոնց պակասը չի զգացվում, դիտարկվում են որպես գերկենտրոնացված իշխանության հավաստիացումներ։

Սահմանադրական բարեփոխումների փուլում մենք ևս չէինք բացառում այդպիսի խիստ վտանգավոր դրսևորումները, այնուամենայնիվ կառավարման խորհրդարանական ձևին (Հանձնաժողովի 9 անդամից միայն 5-ն է կողմ քվեարկել) նախապատվություն տալը թելադրված էր այն առանցքային դրդապատճառով, որ ի տարբերություն Հանրապետության նախագահի, որն անմիջականորեն չէր կրում պատասխանատվություն կառավարության ձախողումների համար, խորհրդարանական կառավարման պարագայում՝ անմիջական պատասխանատվությունը վերապահված է հենց վարչապետին։

Ցավոք, այս նուրբ, միաժամանակ պետականության կայացման տեսանկյունից խիստ անհրաժեշտ նվազագույն նախապայմանները իսպառ արժեզրկվել են։ Ընդ որում, դրան նպաստեց ինչպես իրավաքաղաքական ցածր մշակույթը, այնպես էլ Սահմանադրության ոգու հետ լրջագույն աղերսներ ունեցող օրենսդրությունը»,- պարզաբանել է Գևորգ Դանիելյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո