Փաստ ինֆո

«Որպեսզի հասկանանք, թե ինչո՞ւ են այսօր ադրբեջանցիներն անխոչընդոտ ու անարգել մխրճվել մեր երկրի պետական սահմաններից ներս ու գրավել Սյունիքի մարզի ռազմավարական նշանակության գրեթե բոլոր կարևորագույն բարձունքները՝ սպառնալով ոչ միայն մարզի, այլ նաև ողջ պետության անվտանագությանը, նախ և առաջ պետք է հասկանանք, թե ովքե՞ր են ՀՀ-ում եկել իշխանության և որո՞նք են նրանց քաղաքական նպատակները»,- «Փաստինֆո» լրատվականի հետ զրույցում ասում է  միջազգային անվտանգային հարցերով մասնագետ Արմեն Մանվելյանն ու հավելում՝ այլևս հստակ է, որ 2018 թվականից հետո, ՀՀ-ում ստեղծված քաղաքական ռեժիմը նպատակ չի հետապնդում զբաղվել ՀՀ-ի շահերի պաշտպանությամբ։ Ավելին՝ սրանք նպատակ են հետապնդում Հայաստանի Հանրապետության շահը վաճառքի հանել թուրք – ադրբեջանական տանդեմին, ինչն էլ փուլ առ փուլ  իրականություն են դարձնում։

Արմեն Մանվելյանը նկատում է՝ ՀՀ-ում իշխող վերնախավը հիանալի կերպով հասկանում է, որ երկրի ներսում լուրջ անվտանգային խնդիրներ են առաջ եկել, սակայն, ընկալման ռակուրսի տարբերություն կա.«Եթե պետության և այնտեղ ապրող սթափ քաղաքացիների համար անվտանգային խնդիրները սպառնում են տարածքային ամբողջականության և պետականության կորստին, ապա իշխող վերնախավի համար անվտանգային խնդիր է դարձել սեփական իշխանության և աթոռների ամեն գնով պահպանումը և ոչ ավելին։ Ուրեմն, մենք խնդիր ունենք տարբերակելու հայ ժողովրդի և գործող ռեժիմի անվտանգային հարցերի որակական ընկալումները»։

ՀՀ-ում օրվա իշխանությունը զբաղված է Հայրենիքը վաճառելով, ասում է անվտանգային հարցերով մասնագետը. «Մասնավորապես տեսնում ենք, թե ինչ է կատարվում վերջին օրերին Սյունիքի մարզի Տեղ գյուղում, երբ թշնամին գալիս ու անագրելք պոստեր է վերցնում, նստում գյուղի մեջ, իսկ այստեղ՝ Երևանում, իրավիճակը ծածկադմփոց անելու համար կազմակերպվում է ոմն Ալեն Սիմոնյանի կողմից  իրականցվող քաղաքացիների վրա թքելու օպերացիա։ Սրան զուգահեռ իրականության մեջ, թուրքն ամեն ամիս ավելի ու ավելի է խորանում ՀՀ-ի տարածքից ներս»։

Թշնամու նմանօրինակ վարքագիծը, միանշանակ, հանգեցնելու է նրան, որ Հայաստանի պետական համակարգը, ինչն այսօր, արդեն, գտնվում է սուվերենության ամենացածր մակարդակի վրա, իսպառ կորցնելու է իր կենսունակությունը. «Եթե նախկինում մենք ասում էինք, որ Հայաստանի Հանրապետությունը քաղաքական կախվածություն ունի Ռուսաստանի Դաշնությունից, ապա հիմա՝  ի դեմս ՀՀ-ում իշխանությունը զավթած այս խմբակի, երկիրը քաղաքական կախվածության մեջ է ընկել անմիջականորեն հենց Բաքվից։ Բոլորովին պատահական չեն Ալիևի կողմից արված հայտարարություններից հետո, դրանց նույնաբովանդակ կրկնությունները ՀՀ իշխանամերձ տարատեսակ անձանց կողմից՝ անուններ չտանք։ Օրինակ, հիշենք Բաքվի նախագահ կոչեցյալի հայտարարությունը՝ 11 հազար դասալիքների վերաբերյալ, որը կարճ ժամանակ անց  հնչեց նաև ՀՀ իշխանամերձ անձանց կողմից և հայաստանյան ներքաղաքական կյանքում լուրջ քննարկման թեմա դարձավ։ Այլ կերպ ասած՝ Բաքուն է այսօր թելադրում, թե ինչ պետք է այստեղ անի ՀՀ-ում գործող քաղաքական ռեժիմը, ինչն էլ անշեղորեն իրականացվում է», - նկատում է Արմեն Մանվելյանը։

Ըստ անվտանգային հարցերով մասնագետի՝ Բաքվից ունեցած նվաստացուցիչ այս կախվածութունը փորձվում է արդարացվել տարածքներ զիջելով, որպեսզի սա չհանգի  ռազմական բախումների կամ էսկալացիայի և, փաստորեն, չսպառնա ՀՀ-ում իշխող քաղաքական վերնախավի վերջանական իշխանազրկմանը։

Արդյունքում, ըստ Արմեն Մանվելյանի համոզման,  թեև սահմանային բախումների վտանգ միշտ կա, այնուամենայնիվ, առաջին հարվածը այս պահին կախված է Արցախի գլխին. «Արցախը պետք է վերջնականորեն հանձնվի ադրբեջանական կողմին։ Դա տեղի կունենա մասսայական տեղահանումների, թե՞ ռազմական լայնամասշտաբ գործողությունների արդյունքում, կախված է միայն և միայն  արցախցիների կամքից։ Իսկ մենք տեսնում ենք, որ Արցախում ապրող մեր հայրենակիցները չեն պատրաստվում լքել իրենց երկիրը, նրանք չեն պատրաստվում հեռանալ իրենց հողից։ Ինչ վերաբերում է ժողովրդի կամքին, ապա այս պարագայում էլ՝ ամեն բան պարզ է։ Ընդամենը մի շաբաթ առաջ օրվա իշխանությունները հրամայեցին Ջերմուկի դիրեքերից իջեցնել «Խաչակիրների» ջոկատի տղաներին։ Այսինքն, սրանով փորձ արվեց կանխել հայկական կողմի դիմադրությունը, որովհետև պարզ է՝ մեր երկրում կան արժանապատիվ զինվորականներ, որոնք չեն պատրաստվում ռազմական էսկալացիայի պարագայում վայր դնել զենքերը, նրանք պայքարելու են մինչև վերջ»։

Հարցին՝ ի՞նչ դեր կստանձնի Հայաստանի բարեկամ և դաշնակից Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը, եթե, հանկարծ Արցախում և Հայաստանի հարավում ռազմական էսկալացիայի և բախումների վտանգն իրական դառնա, Արմեն Մանվելյանը վստահ է՝ Իրանը կասի իր վճռորոշ խոսքը. «Իրանական կողմը մեկ անգամ չէ, որ հայտնել է իր հստակ դիրքորոշման վերաբերյալ։ Այն է՝ Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը չի հանդուրժելու իր երկրի հյուսիսային հատվածում սահմանային վերաձևումները, ինչն, ի դեպ, ոչ միայն Ադրբեջանի, այլ նաև հավաքական Արևմուտքի առաջնային պլանների մասն է կազմում։ Առնվազն տարակուսելի է ՀՀ իշխանությունների վարքագիծը՝ իրանական կողմի հետ։ Հստակ գիտակցելով երկրի հարավին սպառնացող վտանգի մասին, այս իշխանությունը ոչ միայն չի ձգտում, այլ նաև ամեն գնով խոչընդոտում է Իրանի Իսլամական Հանրապետության հետ ռազմական համագործակցության կամ դաշինքների ստեղծումը, ինչը ռազմանական բոլոր օրենքներով և նույնիսկ պարզ տրամաբանությամբ օդի պես անհրաժեշտ է լինելու հայաստանյան կողմին։ Թե ինչո՞ւ է այդպես, սա նույնպես արդեն բոլոր տեսակի կասկածներից վեր է։ Այս իշխանությունը սպասարկում է թուրք – ադրբեջանական, ինչպես նաև՝ հավաքական Արևմուտքի շահերը, անտեսելով սեփական երկրի սահմաններին սպառնացող գոյաբանական վտանգները»։

Ի՞նչ դիրքորոշում կորդեգրի ռուսական կողմը, եթե, հանկարծ, հարավային Կովկասում ռազմական էսկալացիան իրականություն դառնա, ըստ Արմեն Մանվելյանի բարդ հարց է.«Ռուսատանի Դաշնությունն արդեն մեկ տարուց ավելի զբաղված է ուկրաինական պատերազմի խնդիրներով, որն, ի դեպ, պատերազմ է հավաքական Արևմուտքի դեմ և սա է պատճառը, որ ռուսական կողմն ամեն կերպ փորձում է հավասարակշռության մեջ պահել իրավիճակն այտեղ՝ Հարավային Կովկասում։ Պարզապես, ՌԴ-ն այս պահին բոլորովին չի ցանկանում պատերազմի երկրորդ ճակատ ունենալ, այս անգամ, արդեն, Հարավային Կովկասում։ Սակայն, սա չի նշանակում, որ այս տարածաշրջանը դադարում է էական և կաևոր դեր ունենալ ՌԴ-ի համար։ Այնպես որ, եթե հանկարծ Հարավային Կովկասում լայնամասշտաբ պատերազմն իրականութուն դառնա, Ռուսաստանի Դաշնությունն, անկասկած, անմասն չի մնա հստակ գործողությունների միջոցով դիրքորոշում հայտնելուց», - ամփոփելով զրույցն, ասում է միջազգային անվտանգային հարցերով մասնագետ Արմեն Մանվելյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո