Փաստ ինֆո

Խորհրդային վերջին տարիներին Երևանի խորհրդում 200 պատգամավոր կար և ճիշտ նույնքան էլ փոխանցվեց անկախ Հայաստանի մայրաքաղաքին։ Այն իր գործունեությունը շարունակեց մինչև ժամկետի ավարտը, այսինքն, մինչ այդ քաղաքապետն ամբողջ խորհրդի կողմից էր ընտրվում։

Եվ միայն 1996 թվականին Երևանի քաղաքապետի պաշտոնը դարձավ նշանակովի։ Այսինքն, 1996-ին առավել առաջադեմ համակարգից հետքայլ կատարվեց Երևանի վերաբերյալ որոշումներ ընդունելու հարցում բացարձակ դեր վերապահելով անհատին։

Ինչու՞։ Բնականաբար, այդպիսով քաղաքական խնդիր էր լուծվում։ Երևանը մարզի կարգավիճակ ստացավ՝ ունենալով նշանակովի քաղաքապետ։ Խորհրդի կողմից ընտրվող քաղաքապետից նշանակովի քաղաքապետի միջոցով մայրաքաղաքը ղեկավարելու փուլն էլ սահուն չեղավ։ Եվ քաղաքապետարանը նախորդ քաղաքային իշխանության իրավահաջորդը չդարձավ։

Փոխվեց նաև քաղաքի համայնքների թիվը, ընդ որում, փոփոխությունը տարերային էր, տվյալ պահով թելադրված։

Ասենք, որ պրոբլեմներ և բարդություններ եղել են և՛ ընտրովի, և՛ նշանակովի քաղաքապետերի ժամանակ։ Օրինակ, Երևանի խորհրդի միջոցով քաղաքապետ ընտրելու շրջանում միշտ չէ, որ ընտրովի մարմինն ընդունում էր քաղաքապետին և նրա քաղաքականությունը։ Օրինակ, Համբարձում Գալստյանի ժամանակ խորհուրդը գործադիր կոմիտե չձևավորեց, մինչդեռ դա նրա գործն էր։ Եվ Համբարձում Գալստյանը մնաց ընտրված քաղաքապետ՝ առանց գործկոմի․․․

Ի՞նչ էր սա, եթե ոչ՝ «քաղաքապետարանը՝ քաղաքականություն» ձևակերպման դասական օրինակ։

1990 թվականին ընտրվելով Երևանի քաղաքային խորհրդի պատգամավոր, մինչև 1992 թվականի դեկտեմբերը Հ․ Գալստյանը եղավ Երևանի քաղխորհրդի նախագահը և ըստ էության, Հայաստանի երրորդ հանրապետության առաջին քաղաքապետը։

Ովքե՞ր և ինչու՞ սպանեցին 38-ամյա Համբարձում Գալստյանին և ինչու՞ այդպես էլ «չբացահայտված մնաց» այդ սպանությունը:

ՀՀՇ տիրապետության շրջանի սպանությունների պատճառները որքան էլ տարբեր լինեին՝ տնտեսական կամ քաղաքական գործոններով պայմանավորված, իրականություն է այն, որ անկախ ամեն ինչից հիմնական գործոնը միշտ քաղաքական է եղել, ներքաղաքական կամ աշխարհաքաղաքական գործոնի գերակայությամբ․․․

Եթե Համբարձում Գալստյանը ՀՀՇ իշխանության շրջանի առաջին քաղաքապետն էր, ապա քպական իշխանության ժամանակի առաջին քաղաքապետը Հայկ Մարությանը եղավ, որն, ի դեպ, իր պաշտոնանկությունից դեռ բավական ժամանակ առաջ մեկուսացված էր և, ըստ էության, Փաշինյան-Մարության հարաբերությունները խիստ լարված էին, լի՝ փոխադարձ անվստահությամբ։

Շարունակելի

Աղբյուր` Փաստինֆո